Johann Wolfgang von Goethe’nin çalışma odasının ne kadar basit olduğunu herkes bilir. Tavanı alçaktır, halısı yoktur, çift kanatlı penceresi de yoktur. Mobilyalar yüzüne bakılır gibi değildir. Goethe başka türlüsüne sahip olabilirdi. Deri koltuklar, yastıklar o zaman da vardı. Bu oda hiçbir şeyde zamanının önünde değil. Bir irade, eşya ve biçimi sınırlı tutmuştur; kimselerin mum ışığından utanacak hali yoktu: Yaşlı adam akşamları bu ışığın altında, sırtında gecelik entarisi orta masada oturur ve çalışırdı. Besbelli böyle saatlerin sessizliğiyle o gün yalnızca geceleri buluşmakta. Ama bu sessizliğe kulak verilebilseydi onun hayat tarzı öğrenilirdi. Yani: Asla geri gelmeyecek olan, bu son yılların en olgun meyvesini toplamakla görevli, bu iş için yaratılmış bir hayat tarzı, ki o yıllarda bu zengin adam, hayatın sertliğini henüz kendi bedeninde hissetmemişti. İhtiyar burada, o muazzam geceleri endişeyle, suçlulukla, sıkıntıyla kutluyordu, burjuva konforunun o cehennemi şafak kızıllığı pencereden içeri henüz girmeden. Bu geceleri en çok belirleyen çevreyi (şairin hakiki antikitesini) gözlerimizin önüne serecek bir edebiyat bilimini hâlâ bekliyoruz.
Bu çalışma odası, Goethe’nin iki şey için, uyku ve çalışma için kesinlikle kendisinin belirlediği küçük binanın esas mekânıydı. Yandaki bu minicik yatak bölmesinin ve yatak odasının mahremiyetine eşit bu çalışma odasının ne kadar önemli olduğu tahmin bile edilemez. Yalnızca basamak gibi bir eşik ayırıyordu, onu çalışırken o tahtvari yataktan. Ve o uyurken, yanı başında eseri onu her gece ölülerden korumak için nöbet tutuyordu. Mutlu bir rastlantıyla bu mekâna dikkatini yönlendiren biri, eğer en içten duyguları önemsiyorsa Goethe’nin uyuduğu, okuduğu, dikte ettiği ve yazdığı bu dört odanın düzeninde, bir dünyanın ona cevabı anlamına gelen güçleri fark eder. Ama bizler bir iç dünyanın o cılız üst sesini çıkartabilmek için bir dünyayı seslendirmek zorundayız.
Benjamin, Walter: Weimar (1928),: W. Benjamin Lesezeichen.
Schriften zur deutschen Literatur. Hrsg. Von Gerhard Seidel-Leipzig 1970, s. 40-42
