Bağımsızlığını yitirmiş insan, aşağılanmış insandır. Eğer o insan, o millet bağımsızlığı için mücadele etmiyorsa bu aşağılanmayı kabul ediyor demektir ve o insan, o millet onursuz bir insan ve bir millettir. Vietnam Fransızların işgaline uğramış bir memleketti. Bağımsızlığı için Fransızlarla dövüştü ve onları yendi. Sömürücülük el değiştirmiş, Avrupadan Amerikaya geçmiş, yeni bir yüzle dünyanın karşısına çıkmıştı. Bu yeni sömürücü düzenin liderliğini de Amerika üstüne almıştı. Fransızlar Vietnamdan çıkarılınca onun yerini hemen Amerika aldı. Vietnam dünyada yeni sömürgecilik düzenine ilk başkaldıran halktır, millettir. Birinci sömürgecilik düzenine ilk karşı koymuş, sömürgecilerle dövüşüp onları yenmiş ilk millet nasıl Türk milletiyse, ikinci sömürgeciliğe karşı da ilk dövüşen millet Vietnam milletidir. Ve Vietnam milleti de Türk milleti gibi sömürgeciliği denize dökecektir.
Aybarın basın toplantısındayım. İnsanlığımdan utandım. Johnson görse, dinlese insanlığından utanırdı. Bütün caniler görse insanlığından utanırdı. Mitlerin cellatları görse insanlıklarından utanırlardı. İçlerinde azıcık azıcık insanlık kalmış bütün caniler insanlıklarından utanırlardı. Bu insanlığın yüz karası işlemleri halklar yapamaz. Hele Amerikan halkı gibi hürriyet savaşı vermiş, sömürgecilerle dövüşmüş bir halk hiç yapamaz. Bu cinayeti Amerikan milleti adına işleyenler, bir avuçtur. Bunları Vietnam halkıyla birlikte Amerika halkı da yenecektir.
Vietnamlı fotoğrafçıların gözünden 16 fotoğrafla Vietnam Savaşı
Aybar dedi ki, Vietnam halkı, tüm mazlum milletler için dövüşüyor. Mazlum ya da mazlum olmayan bütün milletler için dövüşüyor Vietnam halkı, Amerikan milleti için dövüşüyor. Vietnam halkı Johnson’u yendiği zaman, bu Amerikan halkının da zaferi olacaktır.
Yirminci yüzyılın korkunç medeniyetine karşı insanlık değerleri dövüşüyor. Napalm bombasına, fosfor bombasına, bilyalı bombalara karşı insanlık değerleri dövüşüyor. Vietnam halkı yense de yenilse de hiçbir şey değişmiş olmaz, bu savaş insanlığın zaferidir. Vietnam halkı, insanlığı, insanlığın ölmüş sayılan değerlerini kurtarmıştır. Yenmesi, yenilmesi mesele değildir. Sadece böyle bir savaşın olabilmesi, sürebilmesi yeter de artar bile, insanlığın şerefli yaşayabilmesi için…
İnsan Tarihinin Vietnam Çağı demeliler bu çağa… Vietnam halkı insanlığın şerefini bu çağda kurtardı. İnsan değerleri bütün kötülüklere bu çağda karşı geldi. Bir gün kuşaklar çağımızı ne kadar lanetleyeceklerse, o kadar da kutsayacaklar. Salt Vietnamdan dolayı bu çağa İNSANLIĞIN KAHRAMAN ÇAĞI diyecekler.
İnsanlık, yaptığı bu iyilikten dolayı, sonuna kadar Vietnam halkına minnettar kalacaktır.
Vietnam halkı ispatlamıştır ki, insan soyu hastalanmaz, yozlaşmaz, yenilmez, ölümsüzdür ve şerefli bir soydur.
Dünyada her kim ki Vietnam halkından yana değilse, o yozlaşmış, hastalanmış, insanlığını yitirmiş bir kimsedir. Türk halkı, insanlığın şerefini kurtaran, dünyada onun verdiği savaşın ikincisini yapan büyük Vietnam halkıyla birliktir.
5 Eylül 1967
Ustadır Arı- Yaşar Kemal