Devamı…“Kutsal mazlumluğun” psikopatolojisi: Mazlumluk söylemi, güç istemidir – Fethi Açıkel
Toplum
Murray Bookchin: İnsanlıkla doğanın kavgası insanla insanın kavgasının uzantısıdır
Bu toplumun tahrip gücü insanlık tarihinde eşi olmayan bir düzeye erişmiştir ve bugün, neredeyse sistematik olarak tüm canlı dünya ve onun maddi temelleri üzerinde duygusuz bir yıkım aracı olarak kullanılmaktadır.
Devamı…Murray Bookchin: İnsanlıkla doğanın kavgası insanla insanın kavgasının uzantısıdır
Lev Tolstoy: İnsanın kabul edebileceği tek yargıç da kendi vicdanıdır…
Tolstoy’un ağırlıklı düşüncesine göre-, devrimcilerin istedikleri gibi, mülkiyet sahiplerinin elinden mülkiyetlerinin zorla alınmasıyla, aşağıdan yukarı doğru değil, fakat varlıklarından kendiliklerinden ödün vermeleriyle, yukarıdan aşağıya doğru gerçekleştirilmelidir.
Devamı…Lev Tolstoy: İnsanın kabul edebileceği tek yargıç da kendi vicdanıdır…
İnsanın Toplumsal Doğası: Bizi birbirimize bağlayan doğal zorunluluk mu?
Marx’ın insanın güçleri ve bu güçlerin gerçekleşmesi için nelerin gerekli olduğuyla ilgili görüşü, insan etkinliğinin (çalışmanın, yaratıcılığın) diğer insanlarla ve diğer insanlar için yapılması gerektiği ve bu nedenle de insanın toplumsal bir varlık olduğu iddiasına zemin hazırlar.
Devamı…İnsanın Toplumsal Doğası: Bizi birbirimize bağlayan doğal zorunluluk mu?
Sigmund Freud: Ezilen sınıflar efendilerine duygusal olarak da bağlanabilirler
Zenginliğin yanı sıra uygarlığın savunulması için kullanılan araçlarla karşılaşıyoruz. Zor önlemleri ve insanları zora uyum gösterme, özverileri için onları ödüllendirme amacına yönelik diğer önlemler. Bu sonuncular uygarlığın zihinsel değerleri olarak tanımlanabilir.
Devamı…Sigmund Freud: Ezilen sınıflar efendilerine duygusal olarak da bağlanabilirler
Tarihsel Bakımdan Denetim Toplumları Nedir? – Gilles Deleuze
Foucault “disiplin toplumları”nı 18. ve 19. yüzyıllara yerleştirmişti. Bu toplumlar doruk noktalarına Yirminci Yüzyıl başlarında varmışlardı. Bu toplumlar, geniş ve yaygın kapatıp-kuşatma mekânları düzenlemeleriyle ayırdedilirler. Birey hiç durmadan, her biri kendi yasalarına sahip olan bir kuşatma mekânından öbürüne geçer;
Devamı…Tarihsel Bakımdan Denetim Toplumları Nedir? – Gilles Deleuze
Kültür Eleştirisi ve Toplum – Theodor W. Adorno
Kulaklarıyla düşünmeye alışık olan birinin “Kulturkritik” (kültür eleştirisi) sözcüğünü duyunca sinirlenmesinin tek nedeni, tıpkı otomobil gibi bu sözcüğün de yarı Latince yarı Yunanca olması değildir. Göze batan bir çelişkiyi hatırlatır bu ifade aynı zamanda. Kültür eleştirmeni, kültürden memnun değildir ve bu rahatsızlığını da yine sadece kültüre borçludur.
Haklılığın inadı ya da kötülük toplumu – Ece Ayhan
Marjinaller ‘dürüst’ ve ‘doğru’ insanlardır
Böylesine yamuk ve eğri büğrü köşegenli bir topluluk’ta, yirminci yüzyılın sonlarında bile çözülmemiş bu aşirette ‘marjinallik’ denilince benim aklıma hemen alev alev yanan bir çember gelir. Ateşten! Yani iktisattan!
Freud’da Toplum, Kültür, Din Felsefesi – Ali Babaoğlu
Başlangıcından itibaren psikanalitik kuram din, sosyoloji, uygarlık tarihi ve güzel sanatlar alanlarına da yayılıp yansımaya başlamıştır. Bu yansımalar belki psikanalizin yüzyılımız eğilim ve düşünceleri üzerine yaptığı en önemli etkidir. Asıl amacı olan psikiyatri ve tıp alanındaki etkisinin görece zayıfladığı sırada doruğa çıkmış görünen bir etki.
Devamı…Freud’da Toplum, Kültür, Din Felsefesi – Ali Babaoğlu
Afşar Timuçin: “Gelişmemiş insan kendi yazgısını başkasına devretmeye hazırdır”
Toplumların açmazlarından yalnız o toplumları yönetenler sorumludur görüşü pek yaygındır. Bu görüşte olanların tümü gündelik yaşamın çarklarında dönüp duran ve kendilerini yönetilmeye bırakmış kimselerdir. Bu anlamda kuramlar bile geliştirildiği olur, tarihten örnekler verilir: falanca kral şöyle yapmasaydı her şey çok değişik olacaktı diye düşünülür. Kralı bir güç olarak var sayarken uyrukları yani koca toplumu yok sayarlar. Bu yönde görüşler üretene nereden biliyorsun dediğinizde yüzünüze bir garip bakacaktır: bunu bilmeyecek ne var? Oysa toplumların açmazlarından yönetenlerden önce yaptıklarıyla ve yapmadıklarıyla yönetilenler sorumludur: her toplum kendinin suçlusudur. Burada falancanın filancadan, kralın kaçakçıdan ya da bıçakçıdan daha az ya da daha çok sorumlu olduğunu düşünemeyiz.
Devamı…Afşar Timuçin: “Gelişmemiş insan kendi yazgısını başkasına devretmeye hazırdır”
Toplum Sözleşmesi Ya da Siyasi Hukuk İlkeleri: Köleliğe Dair – Jean-Jacques Rousseau
Özgürlüğünden vazgeçmek, insanlık sıfatından, insan haklarından, dahası, ödevlerinden vazgeçmek demektir. Her şeyinden vazgeçen bir kimse için hiçbir tazmin olasılığı yoktur. Böylesi bir vazgeçiş insan doğasıyla bağdaşmaz; insanın istencinden her türlü özgürlüğü çekip almak onun davranışlarından da her türlü ahlak düşüncesini çekip almaktır. Sonuçta, bir yandan mutlak bir otorite, öte yandan sınırsız bir boyun eğme düzeni kurmak boş ve çelişkili bir uzlaşı olur. Kendisinden her şeyi talep etme hakkımız olan bir kimseye karşı hiçbir taahhüt altına girmeyeceğimiz açık değil midir?
Devamı…Toplum Sözleşmesi Ya da Siyasi Hukuk İlkeleri: Köleliğe Dair – Jean-Jacques Rousseau
İnsanın Kendisi Olamayışı: Günlük İnsan ve “Onlar” Alanı – Martin Heidegger
Sıradan olma, herkes alanını oluşturan özelliklerinden biridir. Herkes alanı, varlığını ancak sıradan olma ile korur. Neyin yapılıp yapılmaması gerektiği, neyin geçerli neyin geçersiz olduğu, sonuç ve başarının nasıl elde edileceğinin ölçülerini veren sıradan olma, bu ölçülerle herkes alanını ayakta tutar. Neyin göze alınabileceğinin sınırlarının önceden çizilmişliğinde, sıradan olma, önce çıkmak isteyen her türlü kural dışı’lığı gözetim altına alır. Her türlü üstünlük sessizce bastırılır. Özgün olan her şey hemen alışılagelmiş’in, çoktan bilinen’in düzeyine indirilir.
Devamı…İnsanın Kendisi Olamayışı: Günlük İnsan ve “Onlar” Alanı – Martin Heidegger
Özgürlükten Kaçış, Bireyin Ortaya Çıkışı ve Özgürlük Kavramı – Erich Fromm
insanoğlu, hayvanların sahip olduğu uygun edimde bulunma donanımıyla doğmamıştır; ana-babasına her hayvandan daha uzun süre bağımlı kalır, çevresine olan tepkileri, otomatik olarak düzenlenen içgüdüsel etkinliklerden daha yavaş ve daha az etkilidir. Bu içgüdüsel donanım yokluğunun getireceği her tehlike ve korkuyu yaşar. Öte yanda insanoğlunun bu çaresizliği, insan gelişmesinin kaynaklandığı temeli oluşturur; insanın biyolojik zayıflığı, insan kültürünün koşuludur. İnsanoğlu, varoluşunun başlangıcından başlayarak, farklı etkinlik yollan arasında seçme yapma durumuyla karşı karşıya kalmıştır. Hayvanda, örneğin açlık gibi bir uyaranla başlayıp az çok kesin olarak belirlenmiş etkinlik yoluyla son bulan kesintisiz bir tepkiler zinciri vardır, insanda, bu zincir kesintiye uğrar.
Devamı…Özgürlükten Kaçış, Bireyin Ortaya Çıkışı ve Özgürlük Kavramı – Erich Fromm
