Yusuf ile Kenan, Hazal ve Hakkâri’de Bir Mevsim adlı yurtdışı ve yurtiçi festivallerde çok ödüllü filmlerin senaryolarına imzasını attan Onat Kutlar’ın 1959 yılında yayınlanan, Fethi Naci’nin “Dünya edebiyatında büyülü gerçekçilik akımının ilk örneklerinden biri” olarak değerlendirdiği bir kitap İshak. Yurt koğuşunda, kahve köşelerinde yazılmış dokuz kısa öyküden oluşan eser, 1959’da a Dergisi Yayınları’ndan çıktığında Kutlar 23 yaşında, Kadırga Yurdu’nda kalan, taşralı bir hukuk öğrencisiydi.
Hak ettiği değeri bulamadığını düşündüğümüz kitaptan Rüçkan Çalışkur‘ın seslendirdiği yangına tutulmuş kuşlardan söz eden “Kül Kuşları” adlı öyküyü aşağıdan dinleyebilirsiniz.
Bir mırıltıya dönen ağıt hafifçe sustu!
[youlist vid=”XdY6OY040P4″]
Onat Kutlar, 25 Ocak 1936 tarihinde Alanya’da doğmuştur. Tam adı Mehmet Arif Onat Kutlar’dır. Aslen Gaziantep’lidir. Ali Rıza Kutlar ve Meliha Kutlar’ın oğludur. Babası bir hakim olduğu için önce Malatya ve İzmir’den sonra 6 yaşında taşındıkları Gaziantep’de çocukluğu ve gençliği geçti. İlk ve orta öğrenimini Gaziantep’te tamamladı. Gaziantep Lisesinin çıkardığı “İlke” adlı dergide ilk öyküleri yayınlandı. 1954 yılında Gaziantep Lisesinden mezun oldu.
Felsefe okumak için İstanbul’a gitti, ama Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümüne girdi. Bir yıl orada okuduktan sonra, ayrılıp İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu, son dersinin sınavına girmeyerek okuldan ayrıldı ve felsefe okumak üzere1961 yılında Paris’e gitti. İki yıl sonra döndüğünde bir süre Doğan Kardeş Dergisi’nde çalıştı.
İstanbul Hukuk Fakültesi ilk sınıfında okurken, arkadaşları Erdal Öz, Kemal Özer, Adnan Özyalçıner, Hilmi Yavuz, Doğan Hızlan, Konur Ertop’la birlikte `a Dergisi’nin kurucuları arasında yer aldı.
1952’de çeşitli dergilerde çıkan şiir ve hikâyeleriyle tanınmaya başlayan Onat Kutlar, edebiyattaki özgün yerini ödül kazanan “İshak” adlı öykü kitabıyla aldı.
1959 yılında yayınladığı “İshak” adlı öykü kitabı ile 1960 yılında Türk Dil Kurumu ödülünü kazandı. 1965 yılında Türk Sinematek Derneği’ni ve Yeni Sinema dergisini kurdu. 1965-1976 yılları arasında, Türkiye’ye dünya sinemasının kapılarını açan Türk Sinematek Derneği’nin başkanlığını yaptı.
“Yusuf ile Kenan”, “Hazal” ve “Hakkâri’de Bir Mevsim” adında üç tane senaryo yazdı ve çekilen filmlerle yurtdışı ve yurtiçi festivallerde birçok ödül kazandı.
1975 yılında Polonya tarafından Kültür Madalyası ile ödüllendirildi. 1985 yılında Berlin Film Festivali’nde jüri üyeliği yaptı.
İstanbul Film Festivali Düzenleme Kurulu’nda ve İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı İcra Kurulu’nda görev yaptı. 1978’de, Kültür Bakanlığı Sinema Yapım ve Gösterim Merkezi’nin kuruluş çalışmaları içinde yer aldı.
1989’da, İranlı şair Füruğ Ferruhzad’ın şiirlerinden bir seçmeyi Celal Hosrovşahi ile birlikte çevirerek Sonsuz Günbatımı adıyla yayımladı. Unutulmuş Kent adılı şiir kitabı 1996’da Fransa’da Rauyamont Vakfı tarafından yayınlandı.
1994 yılında Fransız hükümetince, “L’Ordre des Arts et des Lettres” ödülü verildi.
Meydan, Yeni Sinema, Milliyet Sanat, Papirüs, Gösteri gibi dergilerde çıkan sinema yazılarını Sinema Bir Şenliktir’de bir araya getirdi. Cumhuriyet gazetesindeki yazıları ölümünden sonra Gündemdeki Konu (1995) ve Gündemdeki Sanatçı (1995) adlarıyla kitaplaştırıldı.
30 Aralık 1994’te The Marmara Otel’in pastane katına yapılan bombalı saldırı sonucunda ağır yaralandı. Ardından 11 Ocak 1995’te kurtarılamayarak vefat etti.
Ölümünden sonra, Cumhuriyet’te yazdığı yazılardan derlenen iki kitabı çıktı: Gündemdeki Konu (1995), Gündemdeki Sanatçı (1995).
Onat Kutlar, 30 Aralık 1989 tarihinden beri Filiz Kutlar ile evliydi.
Eserleri :
1959 – İshak, (öyküler)
1984 – Sinema Bir Şenliktir, (denemeler)
1985 – Yeter ki Kararmasın, (denemeler)
1986 – Bahar İsyancıdır, (denemeler)
1981 – Peralı Bir Aşk İçin Divan, (şiirler)
1986 – Unutulmuş Kent, (şiirler)
1995 – Gundemdeki Sanatçı
1995 – Gundemdeki Konu
Senaryoları :
1995 – Yer Çekimli Aşklar
1983 – Hakkâri’de Bir Mevsim (senaryo, Ferit Edgü ile birlikte)
1979 – Hazal
1979 – Yusuf ile Kenan