“Tonkov’la görüştüm, ve bu görüşmeden de, mektubunuzu almamdan da önce, Kadetlere yakın burjuva aydınlarının tutuklanması konusunu denetleyip bırakılabilecek herkesi bırakmak üzere Kamenev ve Buharin’in atanmasını Merkez Komitesi’nde kararlaştırmıştık.* Çünkü bize göre, bu konuda da hatalar yapılmış olduğu açıktır.
Genellikle, KadetIere (ve onlara yakın kişilere) uygulanan tutuklama önleminin gerekli ve doğru olduğu da açıktır. Bu konudaki içten görüşünüzü okurken, (Londra’daki, Kapri’deki ve daha sonraki) konuşmalarımız sırasında aklıma takılmış olan bir sözünüzü anımsıyorum:
“Biz sanatçılar sorumsuz kişileriz.”
Çok doğru! İnanılmaz derecede öfkeli sözlerinizi neyle ilgili olarak ediyorsunuz? On binlerce işçi ve köylünün yaşamını tehdit eden komplolar, Krasnaya Gorka’nın1 teslimi gibi komploları önlemek için birkaç düzine (ya da belki birkaç yüz olsun) Kadet ve Kadet yakını takımının hapiste birkaç gün geçirmesi ile ilgili olarak.
Gerçekten de, felaket! Ne adaletsizlik! Onbinlerce işçi ve köylünün kıyımını önlemek için aydınlara birkaç gün, hatta birkaç hafta hapis cezası!
“Sanatçılar sorumsuz kişilerdir.”
Halkın “aydın güçleri” ile burjuva aydınlarının “güçlerini” birbirine karıştırmak yanlıştır. Bu sonuncuya örnek olsun diye, Korolenko’yu alıyorum: 1917 Ağustosunda yazdığı Savaş, Anavatan ve İnsantürü broşürünü kısa bir süre önce okudum. Düşünün, Korolenko “Kadetlere yakın” olanların en iyisi, neredeyse Menşevik. Ama, şekere bulanmış lafların arkasına gizlenmiş ne tiksinti verici, ne alçak, ne kötü bir emperyalist savaş savunması! Burjuva önyargılarına köle olmuş sefil bir dar kafalı! Bu gibi beyefendiler için emperyalist bir savaşta 10,000,000 ölü, desteklemeye (savaş “karşıtı” şekere bulanmış lafların eşlik ettiği işlerle desteklemeye) değer bir iştir; ama toprak sahiplerine ve kapitalistlere karşı haklı bir iç savaşta yüz binlerin ölümü ahlar ve vahlar, iç çekmeler ve isteriler uyandırır.
Hayır. Komploları (Krasnaya Gorka gibi) ve on binlerin ölümünü engellemek için öyle gerekiyorsa, bu gibi “yeteneklerin” hapiste birkaç hafta kadar bırakılmasında zarar yoktur. Ne var ki, biz, Kadetlerin ve “Kadet yakınlarının” bu komplolarını sergiledik. Ve Kadet yakını profesörlerin komploculara epeyce sık olarak yardım ettiklerini biliyoruz. Bu, bir olgudur.
İşçilerin ve köylülerin aydın güçleri büyüyor ve burjuvaziyi ve uşaklarını, sermayenin, kendilerini ulusun beyinleri sanan hizmetkarlarını alaşağı etme savaşımında güç kazanıyor. Aslında onlar beyin değil, b… tur.
Halka bilim götürmek (ve sermayenin hizmetkarları olarak davranmamak) isteyen “aydın güçler”e, ortalamanın üstünde ücret ödüyoruz. Bu, bir olgudur. Onlara bakıyoruz. Bu, bir olgudur. Onbinlerce subay Kızıl Ordumuzda hizmet veriyor ve yüzlerce haine karşın zafer kazanıyor. Bu, bir olgudur.
İçinde bulunduğunuz ruh hallerine gelince (mademki sizi anlayabilip anlayamayacağım sorusunu soruyorsunuz), bunları pekala “anlayabilirim”. Kapri’de ve daha sonra, size sık sık şunu söyledim: Burjuva aydın kesiminin en berbat öğelerinin çevrenizi almasına izin veriyorsunuz ve onların sızlanmalarına yenik düşüyorsunuz. Birkaç haftalık “korkunç” tutuklama üstüne yüzlerce aydının bağırtılarını işitiyor ve dinliyorsunuz, ama Denikin, Kolçak, Liyanozov, Rodziyanko, Krasnaya Gorka (ve diğer Kadet) komplocularının tehdit ettiği kitlelerin, milyonların, işçi ve köylülerin seslerini, bu sesi işitmiyor ve dinlemiyorsunuz. İnsanın böylelikle işi yalnızca “Kızıllar da Beyazlar kadar halkın düşmanıdırlar (kapitalistlerin ve toprak sahiplerinin devrilmesi için savaşanlar, toprak sahipleri kadar halkın düşmanıdırlar) diye yazmaya değil, iyilik dolu tanrıya ya da Çar Babamıza inanmaya kadar vardırabileceğini pekala anlıyorum. Bütünüyle anlıyorum.
X
Yok, gerçekten de, bu burjuva aydın çevresinden kendinizi kurtarmadıkça, batıp gideceksiniz! Bunu çabucak yapmanızı bütün yüreğimle diliyorum.
Selamlarımla”
Lenin
* Çünkü hiçbir şey yazmıyorsunuz! Ve bir sanatçının kendisini yozlaşmakta olan aydınların sızlanmalarına harcaması ve yazmaması: bu iflas değil midir, ayıp değil midir?
Collected Works, Cilt 44, s. 283-85
* R.K.P. (B.) M.K. Politbüro’su 11 Eylül 1919 günü, burjuva aydınların tutuklanması konusunu tartıştı ve bu aydınların durumlarını yeniden ele almak üzere F. E. Cerjinski, N. I. Buharin ve L. B. Kamenev’i görevlendirdi.
1 Krasnaya Gorka: Finlandiya Körfezinin güney kıyısındaki bir kale. Kalenin, yabancı müdahalecilerin, Sosyalist-Devrimcilerin, Menşeviklerin ve beyaz muhafızların karşı-devrimci propagandasından etkilenen garnizonu, 1919 Temmuzunda karşı-devrimci bir ayaklanma başlattı.
V.İ. Lenin