Dr. Paul Joseph Goebbels (d. 29 Ekim 1897, Rheydt (Mönchengladbach) – ö. 1 Mayıs 1945, Berlin), 1933 ilâ 1945 yılları arasında Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı yapmış Alman politikacıdır. Adolf Hitler’in en yakın arkadaşlarından biri ve en sadık yandaşıydı. Topyekün savaş projesinin de mimarı olan Goebbels, 25 Eylül 1944’te Büyük Berlin bölgesinde Deutscher Volkssturm komutanı oldu. Goebbels son ana kadar Hitler ile Berlin’de kaldı. Hitler’in intihar etmesinin ardından 1 günlüğüne Üçüncü Reich’ın Şansölyeliğini yaptı. Son saatlerinde karısı Magda Goebbels önce altı çocuğunu zehirleyerek öldürdü. Kısa süre sonra Goebbels önce karısını sonra da kendisini vurdu.
Kendisi coşkulu ve enerjik hitabet yeteneği, sert anti-semitik görüşleri ve kitlesel propagandanın Büyük Yalan olarak bilinen tekniğini kullanmadaki ustalığıyla bilinirdi. 1917’de liseden mezun olan Goebbels, bedensel engelli oluşu nedeniyle savaş hizmetine uygun bulunmadı ve kısa süreliğine Vaterlandisches Hilfswerk’te büro askeri oldu. Alman filolojisi, tarih ve antik filoloji okudu. 1921 yılında Heidelberg Üniversitesi’nde 18. yüzyıl romantik draması üzerine yazdığı tezle felsefe doktorasını tamamladıktan sonra, 1922’de Dr. Phil. unvanını aldı ve Westdeutsche Landeszeutung gazetesinde gönüllü olarak çalıştı. 1923’te banka memuru ve borsacı olarak çalıştı. Sonra işsiz kaldı. Ayrıca roman ve oyunlar da yazdı ancak yazdıkları yayınevleri tarafından beğenilmedi.
Nazi Partisi kariyeri
Goebbels Nazi Partisi’yle ilk defa 1923 yılında tanıştı. 1924’te Rheinland’da Nasyonal Sosyalist Özgürlük Partisi’nin kurucularından olarak Völkische Freiheit gazetesinin yayın yönetmeni oldu. 1925’te Nazi Partisi’ne girdi (No: 876, resmî olarak 1926’da kabul edildi, 22. üyelik numarası verildi). Kısa zamanda yeteneği ve zekâsıyla parti içinde hızla yükselen biri oldu. Partinin Berlin bölge liderliğine atandı. NSDAP’nin Rheinland-Kuzey bölgesinden sorumlu idari amiri oldu. Bu görevi sırasında propaganda yeteneklerini sonuna kadar kullandı. Nazi gazeteleri ve SA’nın yardımlarıyla yerel sosyalist ve komünist partilerle mücadele etti. Nationalsozialistische Briefe gazetesinin yazı işleri müdürü oldu. 28 Ekim 1926’dan itibaren NSDAP’nin Berlin Brandenburg Gau Yöneticisi ve Der Angriff gazetesinin yayın yönetmeni oldu.
Joseph Goebbels 9 Kasım 1926’da NSDAP’nin Büyük Berlin Bölgesi Gau Yöneticisi olup partide hızla yükselerek 20 Mart 1928’de Parlamento’ya (Reichstag) girdi, böylelikle en göze çarpan üyelerden biri oldu. 1930’dan itibaren NSDAP’nin Reich Yöneticisi rütbesinde Reich Propaganda Sorumlusu olmuştur.
1933 yılında Nazilerin iktidara gelmelerinin ardından 13 Mart 1933’te Propaganda Bakanı oldu. İlk işlerinden biri Yahudiler ve Nazi karşıtı yazarlar tarafından yazılmış tüm kitapları Berlin’in Bebel Meydanı’nda yaktırmak oldu. Sonrasında giderek Almanya’daki bütün haber kaynakları üzerinde tam kontrol sağladı.
Ailesi
Magda ve Joseph 1931 yılında Adolf Hitler’in tanıklığında evlendi. Magda Goebbels’in 1929 yılında boşandığı bir önceki evliliğinden eşi Günther Quandt’an olan oğlu olan Harald Quandt ise üvey kardeşlerinin annesi tarafından öldürüldüğünde orada bulunmuyordu.
Karı-koca Hitler hayranlığı dolayı bütün çocuklarının adlarını “H” ile başlayan isimler taktı.
II. Dünya Savaşı yılları ve ölümü
Savaşın ilk ve en istekli savunucularından olan Goebbels Alman halkını büyük ölçekli bir askeri çatışmaya hazırlamak için elinden gelen her şeyi yaptı. II. Dünya Savaşı sırasında diğer Nazi liderleri ile değişen ittifaklar kurarak gücünü ve nüfuzunu artırdı. Reich Kültür Odası ve Reich Kültür Senatosu başkanlığını yürüttü. 1942’den itibaren Büyük Berlin bölgesi Reich Savunma Komiseri görevini aldı. 1943’te Hava Savaşı Sivil Savunma Önlemleri Reich Müfettişi oldu. 1943 yılı sonlarında savaşın Almanya aleyhine dönmesinden sonra propagandalarını artırdı.
Goebbels savaşın son yıllarında ilan edilen topyekün savaş projesinin de mimarıdır. 25 Eylül 1944’te Büyük Berlin bölgesinde Deutscher Volkssturm komutanı oldu. Goebbels son ana kadar Hitler ile Berlin’de kaldı. Hitler’in intihar etmesinin ardından 1 günlüğüne Üçüncü Reich’ın Şansölyeliğini yaptı. Son saatlerinde karısı Magda Goebbels önce altı çocuğunu zehirleyerek öldürdü. Kısa süre sonra Goebbels önce karısını sonra da kendisini vurdu. Karısının ve kendisinin cesetleri vasiyeti üzerine yakıldı.
Henrik Eberle ve Matthias Uhl
Kaynak: Hitler Kitabı, s. 393-394
