Küçük olabilirler ama çok güçlüler. Sivrisinekler en başından beri insanlık tarihini istedikleri gibi değiştiriyorlar?
MÖ 1.600.000 Afrika- Atalarımız dik pozisyonda ilk adımlarını atıyorlar. Sinekler sayesinde sıtmaya yakalandılar bile.
MÖ 500 Hindistan- Brahman vaizi Susruta sivrisineklerin sıtmadan sorumlu oldukları sonucuna vardı. Gelecek 2.400 yıl boyunca bu fikri ipleyen olmadı. MÖ 323 Babil- Büyük İskender bir sivrisinek tarafından yere serilip, 33 yaşında sıtmadan öldü. Birleşik Yunan Krallığı hayali, birkaç yıl içinde yıkıldı.
Geniş çaplı sıtma salgınının Yunan uygarlığının gerilemesinde önemli payı vardır. MS 410 Roma- Başkenti çevreleyen deniz seviyesindeki bölgelerde, sıtma yayan sivrisinek ordusunun zayıflattığı Roma İmparatorluğunun işini çapulcu Vizigotlar bitirdiler. Kısa süre sonra, onları yenen Vizigotlarm başı Alaric de hain sivrisinekler tarafından yenilgiye uğratılacaktı.
1593 Afrika- Sivrisinekler köle ticareti aracılığıyla Yeni Dünyadaki akrabalarına sarıhumma ve sıtma gönderdiler. Böylece hem kolonicileri, hem de yerli halkı kırıp geçirdiler.
1658 İngiltere- Kralcı bir sivrisinek tarafından ışınlan Oliver Cromvvell sıtmadan ölerek İngiliz Monarşisine geri dönüş yolunu açtı.
1690 Barbados- Sivrisinekler Kanada’da Fransızlara saldırmak üzere yola çıkan İngilizleri sarıhummayla durdurdular.
1802 New Orleans- Napolyon Fransa’nın Louisiana üzerindeki hak taleplerini desteklemek ve Haiti’deki bir köle ayaklanmasını bastırmak için birliklerini gönderdi. 33 bin askerin 29 bini sivrisineklerin yaydığı sarıhummadan öldü. Lousiana ABD’ye dahil oldu, Haiti ise bağımsızlığını kazandı.
1902 Stockholm- İngiliz ordu cerrahlarından Dr. Ronald Ross sivrisinekler ve sıtma arasında kurduğu bağlantıdan dolayı Nobel ödülünü kazandı.
1905 Panama- Sivrisinekler, sarıhumma salgınından paniğe kapılan işçilerin kaçması yüzünden neredeyse Panama kanalının yapımını engellemeyi başarıyorlardı.
1939 Colorado- DDT sivrisinekleri ve diğer haşaratı engellemek amacıyla denendi.
Sivrisinekler sonunda bu kimyasala bağışıklık geliştirdiler, insanlar geliştiremedi.
1942 Hollanda Doğu Hint Adaları- Japon birlikleri dünya kinin ihtiyacının çoğunu karşılayan adaları ve böylece bilinen tek güvenilir sıtma ilacını ele geçirdiler. Müttefik birliklerini uzaklaştırmakta en iyi dostları sivrisinekler oldu. 1942-1945 yılları arasında Doğu’daki ABD birliklerinin yaklaşık 500 bini sıtma dolayısıyla hastaneye yattı.
1965-1975 Vietnam- Sivrisinekler her gün 1.000 Amerikan askerinden 53’üne sıtma bulaştırıyordu.
1995 Cenova- World Health Organisation (Dünya Sağlık Örgütü- WH0) Deng Humması denilen tropik hummayı “dünya çapında salgın” ilan etti. Aynı sırada sıtma
dolayısıyla ölümler de 2.5-3 milyona çıkmıştı.
Sivrisineklerin sıtma, Deng humması ve sarıhummanın yanı sıra kanla bulaşan yeni ve ölümcül hastalıklar taşıdıkları ortaya çıktı.
Nil Nehri ovasından kaynaklanan Batı Nil virüsü, Batı yarıkürede 1999’a kadar belgelenmemişti. Virüs beyin iltihaplanmasına neden oluyor ve sivrisinekler tarafından taşınabiliyor. 2000’in başlarında Batı Nil sivrisineklerinin kışı New York şehrinde geçirdikleri ortaya çıktı; bu, virüsün ABD’ye yerleştiği anlamına geliyordu. 2000 yılında New York şehri bölgesinde ikisi ölümle sonuçlanan 21 hastalık vakası rapor edildi.
Bathroom Readers
Hysterical Institute
Kaynak: Tarihin Cilveleri
