Sıra Dışı ve İlginç Bir Suç Filmi: Olağan Şüpheliler / The Usual Suspects (İzle)

“Şeytanın yapmış olduğu en büyük hile, tüm dünyayı yaşamadığına inandırmaktır.”*

Olağan Şüpheliler, Christopher McQuarrie’nin yazıp Bryan Singer’in yönettiği 1995 ABD yapımı neo-noir türü bir filmdir. Film polis sorgusuna alınan küçük çapta bir dolandırıcı Roger “Verbal” Kint’in hikâyesini anlatır. Kint sorgulayıcısı ABD Gümrük İdaresi’nden Ajan David Kujan’a (Chazz Palminteri), San Pedro Bay’deki Port of Los Angeles’ta demirlemiş bir gemide meydana gelen büyük yangın ve katliama kadar uzanan karmaşık bir hikâye anlatır. Geri dönüşler ve öyküleme kullanan Kint’in hikâyesi o suç partnerleri ile birlikte gemide ne işleri olduğunu anlatmaya çalıştıkça giderek artan bir şekilde karmaşık bir hale gelir.

Altı milyon dolarlık bir bütçe ile çekilen filmin projesi ilk başta sadece bir isim olarak başladı. Casablanca filmindeki Claude Rains’in repliğinde geçen “The Usual Suspects” kullanılarak yazılan Spy dergisindeki köşe yazısının başlığı filmin adı olarak seçildi. Singer bunun film için iyi bir isim olabileceğini düşündü. Singer ve McQuarrie’nin birlikte geliştirdikleri poster filmin ilk görsel tasarımı oldu.

Olağan Şüpheliler 1995’te Cannes’da yarışma dışı olarak gösterildi ardından başlangıçta birkaç salonda gösterime girdi. Film olumlu eleştiriler aldı ve sonunda geniş çapta gösterime girdi. Akademi Ödülleri’nde McQuarrie En İyi Özgün Senaryo ve Spacey de En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dallarında ödülü aldılar.

Bryan Singer’dan öncesi ve sonrasıyla filmin öyküsü [The Guardian]

Henüz 30 yaşındaydı ve üçüncü filmini çekmek üzereydi o tarihte. Bryan Singer, daha sonra senaryosuyla Oscar heykelciğini evine götürecek (filmin iki Oscar’ından biriydi en iyi senaryo dalında verilen ödül. Kevin Spacey’nin yardımcı oyuncu dalında aldığı ve yükselişinin müjdecisi olan ödülle birlikte) Chris McQuarrie’den bir telefon aldığını söylüyor. McQuarrie, senaryonun 50 sayfasını yazmıştır ve endişelidir. Singer anlatıyor: “Bana ‘Filmin kötü karakteri bütün ilgiyi üzerine çekerse ne olur?” diye sordu. Ben de “Bu kahrolası filmi zaten bunun için yapıyoruz” yanıtını verdim.”

Kevin Spacey’nin yükselişi başlıyor

Kötü karakter “Keyser Söze”nin esinlenildiği film; Kevin Costner, Gene Hackman ve Sean Young’lı kadrosuyla başdöndürücü bir hızla akıp giden casus draması “No Way Out/Çıkış Yok.” Buradaki var olup olmadığı netleşmeyen “Yuri” karakteri gibi “Söze” de.

Sürprizi kaçmaz artık, ne de olsa 1995’te çekilen filmi milyonlar izledi. Filmin sonunda “Keyser Söze”nin Kevin Spacey’nin canlandırdığı sakat ve silik görünen ama aslında her şeyi planlayıp uyguladığı sonradan anlaşılan Roger “Verbal” Kint olduğu ortaya çıkıyor. Yönetmen Singer, Spacey’nin bu karaktere kattıklarından övgüyle söz ediyor: “Bir gün bana geldi ve bizimle çalışmak istediğini söyledi. Henüz o kadar ünlenmemişti ama çok iyi oyuncu olduğunu biliyorduk tabii. Onda hinlik, şakacılık var. Tıpkı canlandırdığı karakter ‘Verbal’ da olduğu gibi. Bu da rolü mükemmel oynamasını sağladı.”

6.5 milyon dolar ve 35 gün

Ama “Olağan Şüpheliler”i çekmek o kadar da kolay olmamış Bryan Singer için. 50 sayfalık senaryo taslağını 50 ayrı stüdyoya göndermişler. Hepsinden de olumsuz yanıt almışlar. Sözü tekrar Singer’a bırakalım: “Biraz paramız vardı ama yeterli değildi tabii. Biri kurtaran, filmdeki ana karakterlerden Chazz Palminteri’nin sıkışık takvimi oldu. Ajan rolünü oynamayı kabul etti ama sadece iki hafta boşluğu vardı. Stüdyolar filmi çok çabuk tamamlayacağımızı gördüler. Bir yıldızımız vardı hem. PolyGram ve Spelling Film, 6.5 milyon dolar fon sağladı. Filmi 35 gün içinde tamamladık.”

Çekim bitmiş, dağıtım aşamasına gelinmişti. Ekip, iyi iş çıkardığından emindi ama şüpheleri de vardı. Dağıtımcınınsa hiçbir şeyden haberi yoktu. Singer, “Film, 900 sinemada gösterime girdi ve 60 milyon dolar hasılat yaptı sadece ama kısa sürede elimizde bir fenomen dlduğunu anladık. ‘Olağan Şüpheliler”, iki Oscar alınca kısa sürede yüzlerce listenin ilk 10’una girdi. Kült haline geldi” diyor.

Kısa sürede kült haline geldi

Cannes Film Festivali’nde yaşadıklarını da unutmuyor Singer: “Gördük ki insanlar filmi çok sevdi. Kasabanın en çok konuşulan insanları haline geldik. Başımız bulutların üzerindeydi. Ben ve oyuncular en çok telefon numarasını kimin alacağına dair tatlı bir rekabet içine girmiştik.”

Aranızda seyretmeyen varsa diye (hiç sanmıyoruz ama) küçük bir özet geçmekte yarar görüyoruz: Başrollerini Kevin Spacey, Gabriel Byrne, Benicio Del Toro, Stephen Baldwin, Kevin Pollak ve Chazz Palminteri’nin canlandırdığı “Olağan Şüpheliler”in konusu şöyle: San Pedro, Kaliforniya’daki bir geminin güvertesinde “Keyser Söze” olarak tanınan bir adam, “Keaton” (Gabriel Byrne) isimli yaralı bir adamla konuşur. İkilinin konuşması kısa sürer ve Söze, Keaton’ı vurur, ardından gemi alevler içinde kalır. Ertesi gün “FBI Ajanı Jack Baer” (Giancarlo Esposito) ve ABD Gümrük İdaresi’nden özel ajan “Dave Kujan” (Chazz Palminteri) birbirlerinden bağımsız olarak gemide ne olduğunu araştırmak üzere San Pedro’ya gelir. Görünürde biri sakat Roger “Verbal” Kint (Kevin Spacey) ve diğeri hastanelik hale gelmiş bir Macar suçlu olmak üzere sadece iki tane hayatta kalmış kişi vardır. “Baer”, “Macar”ın ifadesini alır. Adam, efsanevi bir üne sahip Türk suç lideri “Keyser Söze”nin de limanda olduğunu ve orada birçok kişiyi öldürdüğünü iddia eder. Ardından bir tercüman ve bir polis çizer eşliğinde “Söze”yi tarif eder. Aynı sırada “Verbal” da dokunulmazlık karşılığında olay hakkında uzun bir ifade vermektedir. Hikâyeyi altı hafta öncesinden anlatmaya başlar.

Oyuncular
Stephen Baldwin – Michael McManus
Benicio del Toro – Fred Fenster
Kevin Pollak – Todd Hockney
Kevin Spacey – Keyser Söze / Roger “Verbal” Kint
Chazz Palminteri – Dave Kujan
Pete Postlethwaite – Kobay-hi
Suzy Amis – Edie Finneran
Giancarlo Esposito – Jack Baer
Peter Greene – Redfoot
Dan Hedaya – Sergeant Jeff Rabin

* Filmde geçen bu söz Fransız şair Charles Baudelaire’den alıntıdır.

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz