Akil insanlar konusu neredeyse barış sürecinin diğer boyutlarının önüne geçti. Demek ki, her şeyden önce bu nedenle, iktidar partisi açısından, akıllı bir seçim. Bu konuda tartışılacak asıl konu isimler değil, bu heyetin ne yapacağı meselesi olmalıydı, bu konu es geçildi, bu açıdan da, bu seçim akıllı bir seçim. Liste kimlerden oluşursa oluşsun beğenmeyen, küsen, karşı çıkan olur, o nedenle isim seçimi ‘gönülleri hoş etmeye’ yoğunlaşamaz, bu boşuna gayret olurdu.
Bir adım öteye gidelim; listede farklı çevrelerden temsili isimlerin olmaması ilk bakışta anlamlı bir itiraz gibi görünüyor, ama değil. Bu sürece toptan karşı çıkan çevreleri temsil eden isimlerin işlevi ne olabilir diye düşünmek lazım.
Böylesi isimlerin temsil ettikleri çevreleri ikna etmesini beklemek pek gerçekçi görünmüyor. Diğer taraftan, Kürt siyasi çevrelerini asıl ikna eden ve edecek olan, halihazırda, Öcalan’dan gelen mesajlar. Bu durumda, bu çevrelere yakın isimlerden bunun ötesinde bir işlev görmeleri beklenemez.
Resme biraz daha yakından bakarsak, asıl ikna edilmesi gereken veya barış sürecine ısındırılması, kafasındaki kuşkuları giderilmesi gerekenler AKP’yi destekleyen çevreler. Gerçi, bu çevre için de, asıl belirleyici olan ‘Başbakan’ın ağzından çıkan sözlerdir’ denilebilir. Doğru, ama tam da değil. AKP seçmeni ve hemen onun yakınında olan sağ-muhafazakar çevre, milliyetçi itirazlara kulak vermeye yatkın bir çevredir. MHP’nin muhalafeti, AKP’ye oy vereni büyük ölçüde etkiler, hiç olmazsa kafasını karıştırır, tadını kaçırır. Bu açıdan iktidar partisinin bu süreçte asıl yatıştırması gereken sağ-muhafazakar kesim. Akil insanlar seçimi, işte tam da bu nedenle son derece ‘akıllı bir seçim’.
Başbakan ve iktidar partisi, akil insanlar heyeti oluşturmakla hem Kürtlerin sürece ilişkin bir talebini karşılamış oluyor, hem de bu vesile ile, kendi seçmen tabanını muhtemel savrulmalara karşı teminat alma aracı buluyor. Kabul edelim ki, bu çok ama çok ‘akıllı bir seçim’.
Peki, akil insanlar adımı ‘barış sürecine’ gerçekten katkı sunar mı? Başarılabilirse, iktidara yakın isimlerin, sağ-muhafazakar çevrenin Kürtler ile barışa kalplerini ısındırma, milliyetçi savrulmaların önünü kesme konusunda muhtemel katkılarını ciddiye almak gerekiyor. Listede yer alan, muhafazakar çevre dışındaki isimler de fena bir vitrin teşkil etmiyor. Popüler isimler bu tür listeleri sulandırma açısından risk getirir ama sonuçta renk katarlar. Diğer bazılarının toplumsal bir karşılığı olduğu söylenemez ama, heyeti ilk bakışta tam bir iktidar listesi olmaktan bir ölçüde kurtarmak gibi bir işlevleri olabilir.
Sanırım, akil insanlar listesine itirazları olanların çoğunun asıl sorunu meseleye, aynı zamanda ‘demokratikleşme’ süreci olarak bakmakta ısrar etmeleri. Oysa, süreç şimdilik, demokratikleşme üzerinden değil, öncelikle ‘barış’ üzerinden yürüyor. ‘Demokrasisiz barış olur mu?’ olur. Olur da, iyi mi olur? Silahların susması, kanın durması açısından, evet. Demokratikleşmede ısrar etmek, böylesi bir imkanı göz ardı etmek demek olmamalı. Barışa, savaş veren, mücadele eden, bedel ödeyenler karar verir, bu barışın nasıl olacağına da! Bunu unutmayalım.
Barışa, hangi koşullar altında gelirse gelsin, mücadelenin dışında olan bizler itiraz edemeyiz ama barış tehlikeye girerse hep birlikte itiraz etmekte tereddüt etmemeliyiz. O noktaya gelmeden kaygılanmamız gereken de öncelikle bu olmalı. Diğer taraftan, demokratikleşme konusunu tümden boş verelim demiyorum. Ama, Kürt siyasetine bu konuda ayak bağı olacağımıza, demokratikleşme ısrarımızla da destek verelim diyorum. Demokratikleşme mecrasından uzaklaşan barışın, barışı da, Kürtlerin hak ve özgürlüklerini de tehlikeye sokacağı konusundaki kaygılarımızı küskünlüğe değil, katkıya dönüştürmenin yolunu bulmaya çalışalım diyorum. Aynı şeyi, Kürt siyasi çevrelerinden de beklemeliyiz. Kısacası, iktidar akıllı seçimler yapıyor, bizler de akıllı seçimler yapalım.
Nuray Mert
05/04/2012 Birgun
