Yirmi yıl boyunca, bir tek kez bile yüzünü görmediği, sesini duymadığı bir kadına aşık olan Halil Cibran, sadece mektuplaşarak bu aşkı sürdürdü. May Ziyade öldüğünde Cibran: “Hiçbir zaman bu kadar acı çekmemiştim, hiçbir kitapta bir varlığın bu kadar acı çektiğini, bu kadar büyük bir acıya katlanacak gücü bulacağını okumamıştım” diyor. Aşağıda Halil Cibran’ın bu aşk mektuplarından bir tanesini okuyabilirsiniz.
“Hayır, May, bu buluşmalarımızdaki gerilim bizi sis çevrelediği zaman değil, konuştuğumuz zaman ortaya çıkıyor. O uzak ve sessiz yerde her buluşmamızda seni her şeyin bilincinde olan ve her şeyi bilen, yaşama Tanrı’nın ışığıyla bakan ve yaşamı kendi ruhunun ışığıyla dolduran o tatlı ve iyi yürekli kızlardan biri olarak buldum. Ama ne zaman mürekkebin siyahlığı ve kağıdın beyazlığında buluşsak seni ve kendimi bir düelloda sonsuz ölçümler ve sınırlı sonuçlardan başka bir şeyden oluşmayan bir zeka düellosunda karşı karşıya gelmiş en kavgacı iki hasım olarak buluyorum.
Tanrı seni bağışlasın, benden yüreğimin huzurunu çaldın, tutarlılığım ve sebatkarlığını olmasaydı herhalde inancımı da çalardın. Gariptir ki, bize en yakın olanlar aynı zamanda yaşamımızı en fazla karıştıran kişilerdir.
Birbirimizi paylamamak, anlamalıyız, çocuk saflığıyla konuşmadıkça anlayamayız. İkimiz de bütün becerileri, yetenekleri, bezemeleri ve düzenlemesiyle konuşma sanatını kullanma eğilimindeyiz. Sen de, ben de, dostlukla konuşma sanatının pek kolay uyum sağlamadığım anlamak zorundayız. Yürek yalındır, May, yüreğin görüntüleri de temel şeylerdir, oysa konuşma sanatı sosyal bir araçtır. Bu nedenle konuşma sanatından yalın konuşmaya dönme konusunda anlaşalım mı?
“Sen bende yaşıyorsun ve ben sende, bunu sen de biliyorsun, ben de.”
Bu birkaç sözcük geçmişte söylediğimiz her şeyden çok daha iyi değil mi? Geçen yıl bizi böyle sözler etmekten alıkoyan neydi? Çekingenlik mi, gurur mu, gelenekler mi, ne? Başından beri bu temel gerçeği biliyorduk, öyleyse neden içten inananların özelliği olan bu açıklığı göstermedik? Bunu yapmış olsaydık kendimizi kuşkudan, acıdan, pişmanlıktan, saygısızlıktan ve kızgınlıktan yüreğin balını acılığa, ekmeğini toza dönüştüren kızgınlıktan korunmuş olacaktık. Tanrı bunun için seni de beni de affetsin.
Anlaşmalıyız. Ama her birimiz diğerinin içtenliğine tamamen inanmadıkça bunu nasıl başaracağız? Sana yerin ve göklerin ve ikisi arasındaki her şeyin önünde söylüyorum, Mary, sadece Batı’dan Doğu’ya kişisel nameler göndermek uğruna “lirik şiirler” yazanlardan biri değilim ben. Ne de sabahları meyveyle yüklüymüş gibi konuşup akşam olunca kendim de, meyveleri de, meyvelerin ağırlığım da unutanlardanım. Kutsallığa ellerini ateşte temizlemeden dokunanlardan değilim. Ne de günlerinin ve gecelerinin boşluğunu hissedip onları kur yapmakla dolduranlardan biriyim. Ruhlarının gizlerini ve yüreklerinde saklı olanları küçümseyip bunları esen her rüzgara açanlardan değilim. Çok çalışkan bir insan olduğum doğru; büyük, asil, güzel ve saf olan her şeye, büyüklüğe, asalete, güzelliğe ve saflığa arzu duyan diğerleriyle aynı şekilde arzu duyuyorum. Ama ben aynı zamanda, her iki cinsten binlerce arkadaşı olmasına rağmen yalnız olan o insanlar gibi, tamamen kendi başıma kalmış bir yabancıyım. Hem ben diğer erkeklerin düşkün olduğu, gönül okşayan sıfatlar ve ayartıcı takma isimlerle anılan o cinsel sporlarla da uğraşmam. Çünkü May, dostlarımız gibi ben de yaratana, yaşama, insanlığa aşığım; ve kader de bugüne kadar benden dostlarımızın ayıplayacağı bir şey yapmamı istemedi.
İlk yazdığımda mektubum sana duyduğum güvenin bir göstergesiydi, oysa senin gönderdiğin karşılık kuşkunun göstergesi oldu. Sana yazmakta zorlandığımı hissettim, sen de sakınmayla karşılık verdin. Sana garip bir gerçekten bahsettim ve sen nazikçe şöyle yanıt verdin: “Eline sağlık, akıllı çocuk, lirik şiirlerin ne kadar güzel!” Böyle görgü kurallarına uymadığımı çok iyi biliyorum, daha önce hiç uymadım, bundan sonra da uymayacağım. Ayrıca dikkatli davranmanın nedeninin gelişecek şeylerden kapıldığın korku olduğunu ve acımın neler gelişeceğini tahmin edememiş olmamdan geldiğini de biliyorum. May’den başka birine yazmış olsaydım, ne olacağını önceden görebilirdim;
ama gerçeği May’den başka birine yazabilir miydim? Gariptir ki, ondan sonra hiç pişmanlık duymadım. Pişmanlık duymadım, ama içimdeki gerçeğe sıkı sıkıya bağlı kaldım ve bunu sana açıklamak için sabırsızlanıyorum. Bu yüzden sana sık sık yazdım, her defasında içten bir yanıt aldım, ama yanıtlar tanıdığım May’den değil, başka birinden geldi. Bu içten yanıtları May’in, Mısır’da Kahire’de yaşayan akıllı genç bir kadın olan sekreterinden alırdım. Saygı sözleri haykırdım, fısıldadım; bir karşılık aldım; ama “içinde yaşadığım ve içimde yaşayan”dan değil, sakıngan, karamsar ve sanki ben suçlanan, o suçlayanmış gibi alıp veren bir kadından.
Sana kızgın mıyım? Değilim, sadece sekreterine kızgınım. O zaman hakkında vardığım yargı doğru muydu, yoksa yanlış mı?
Yok, aslında senin hakkında bir yargıya varmadım. Gönlüm senin mahkeme önünde dikilmene izin vermeyecek, veremez de. Gönlüm yargılanmana izin vermeyecek, veremez. Paylaştıklarımız, May, bizi bütün mahkeme salonlarından uzaklaştırıyor. Ama sekreterine gelirsek, onun hakkında bir yargıya varıyorum: ne zaman seninle konuşmaya otursak, içeri girip sanki politik bir toplantının kayıtlarını tutacakmış gibi karşımıza oturuyor. Sorarım sana, dostum, sana sorarım, gerçekten bir sekretere ihtiyacımız var mı? Böyle bir ihtiyaç varsa daha etkili olması için ben de sekreterimi çağırayım. Benim sekreterimin de bulunmasını ister misin?
Bak, May, burada güneşin ışınlarına yükselmeye çalışan iki dağ çocuğu var, orada dört kişi, bir kadın ve sekreteri, bir erkek ve sekreteri. Burada Tanrı’nın isteğiyle el ele Tanrı’nın istediği bir hedefe doğru yürüyen iki çocuk, orada bir ofiste oturup kaçamak yanıtlar veren, tartışan, ayağa kalkıp tekrar oturan, kendi inandıkları şeylerin doğru olduğunu kanıtlamaya çalışan, diğerlerinin inandıklarının yanlış olduğunu söyleyen dört kişi var. Burada iki çocuk var, orada dört insan, gönlünün çektiği yol hangisi? Söyle bana hangisi?
Ah, bu gereksiz karmaşadan ne kadar yorulduğumu bilmeni isterdim; sadece yalınlığa ne kadar ihtiyaç duyduğumu bilseydin. İsterdim ki doğru olana, saf doğruya, fırtınadaki doğruya, çarmıhtaki doğruya, ağlayan, ama gözyaşlarını gizlemeyen doğruya, gülen ve gülüşünden utanmayan doğruya ne kadar hasret olduğumu bilesin keşke bilseydin, keşke bilseydin.
“Bu akşam ne yapmayı mı isterdim?”
Akşam değil artık, sabahın ikisi, bu geç saatte nereye gitmemizi istersin? Burada bu sessizlikte kalmamız daha iyi olmaz mı? Burada, ta ki arzularımız bizi Tanrı’nın yüreğine yakınlaştırana dek arzularımızı anlatabiliriz. Burada insanlık bize yüreğini açıncaya kadar insanlığı sevebiliriz.
Gözlerini uyku öpüyor. Uykunun öpüşünü geri çevirme. Gözlerini öptüğünü gördüm, şöyle öptüğünü gördüm, şöyle! Hadi başını şuraya koy, şu omuza ve uyu; uyu küçüğüm, uyu, yurdunda, kendi evindesin.
Öte yandan ben uyanık kalacağım; kendimle uyanık kalacağım, sabaha kadar nöbet tutacağım. Ben sabahlara kadar nöbet tutmak için doğmuşum. Tanrı seni korusun, benim de nöbetimi kutsasın, Tanrı seni her zaman sakınsın.”
New York
05 Ekim 1923
Aşk Mektupları 4