Yeraltı Edebiyatı | Gösteri Dünyasında Bir Peygamber… – Canan Koçak

Hatırlarsınız, 1998 yılında, siyah pantolonlu, siyah gömlekli ve nike ayakkabılı bir grup insan, Hale Bopp kuyruklu yıldızı’nın gerisine saklandığına inandıkları bir uzay aracıyla cennetin krallığına gidecekleri inancıyla birer bavul hazırlayıp, votka ile birlikte içtikleri fenobarbital’la, kafalarına naylon poşet geçirerek intihar etmişlerdi. İlginç bir şekilde çoğu bilgisayar programcısı olan bu insanların 21’i kadın, 18’i ise erkekti. Üyesi bulundukları Cennetin Kapısı(Heaven’s Gate) tarikatının merkezi sayılan ABD’nin San Diego şehrindeki bir villa ise kendilerine seçtikleri ölüm mekanıydı.

ABD’yi simgeleyen şeyler sadece savaş, işgal, Hollywood, hamburger yada obezite değil elbette, Amerika deyince Dünya gündemini sık sık meşgul eden bol intiharlı tarikat vakalarından söz etmeden olmaz. Tabi ki Cennetin Kapısı (Heaven’s Gate) tarikatı bu tarikatların en bilineni. Canım insan böyle safsatalara inanıp intihar mı eder? demeyin. Tarikat Latince de tarik (yol) kökünde, yollar anlamına gelen bir sözcüktür. Bir dinin çeşitli görüş ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollarından her birine ise mezhep denir. Mezhep de zehebe(gitmek) fiilinden türemiş olup, anlam olarak tarikata benzemektedir. Dolayısıyla bu kelimelerin anlamlarından yola çıkarak, tarikat yada mezhep üyelerinin ne tür bir bağlılık içinde olduğunu biraz olsun anlayabiliriz.
Toplu olarak kendilerini yakan David Koresh ve tarikatı, Jim Jones liderliğinde bir ormanda yaşamakta olan ve sonunda toplu olarak intihar eden İnsanların Tapınağı (People’s Temple) tarikatı düşünüldüğünde bu tür toplu ölümler Amerika için ne ilk ne de son olmuştur. Ama her zaman her tarikat üyesi ille de kendini öldürecek diye bir şey yok, hala 18.YY da ki gibi tarımla hayatlarını idame ettiren, sayıları yaklaşık 1 Milyonu bulan, teknoloji ve uygarlıktan uzak bir noktada Pennsylvania’da yaşayan Amishler ve tanrı’nın insandan çıktığına, insanın tanrılaşabileceğiyle birlikte, çok eşliliğe inanan Mormon tarikatı, toplu intiharlardan çok, ilginç yaşam şekilleriyle dikkat çeken Amerikan Tarikatlarından olmuşlardır. Tabi tarikat yapılanmaları sırf Amerika’ya özel bir durum da değildir. Dünyanın birçok yerinde benzeri yapılanmalar gözlemlenmektedir.
Bahsedilecek kitap “Gösteri Peygamberi”, yazarı da fütursuz diliyle ünlü “Chuck Palahnuık” olunca, insan ister istemez öncelikle söze ‘Amerika ve tarikatlar’ alt başlığı ile başlama gereği duyuyor. Hepinizin tahmin edeceği gibi “Gösteri Peygamberi” başta anlatılan birçok örnekten esinlenilerek, Amerika’da bulunan hayali bir tarikattan yola çıkılarak kaleme alınmıştır. Asıl adı “Survıvor” yani Türkçe karşılığı “kurtulan”dır, fakat dilimize nedensiz bir şekilde“Gösteri Peygamberi” ismiyle çevrilmiştir.
Deneme, deneme. Bir, iki, üç.
Bu yolunda gitmeyen her şeyin hikayesidir. 2039 no’lu uçağın çakılmasına ramak kala, Creedish mezhebinden ‘gösteri peygamberliği’ne ve oradan da ‘beceriksiz Mesih’liğe savrulan Tender Branson’un, portakal renkli kara kutuya anlattığı olayların bütünü, aslında onun yaşam ve ölüm hikayesinin aslıdır.
Tender Branson bir temizlik şirketinde çalışan ve FBI tarafından kurtarılan Creedish köle çocuklarından sadece birisidir. Üyesi olduğu Creedish mezhebi, durmaksızın çocuk yapan, kapalı bir kilise yerleşkesinde yaşamakta olan, kimlikleri dahi olmayan çocukların hepsinin kilise okuluna gittiği ve hiçbirinin aile kurup evlenmesine izin verilmediği, on yedi yaşına geldiklerinde ise yetişkin kilise müridi olarak vaftiz edilip, dış dünyaya kilisenin bulduğu işlere yönlendirilip çalıştırılan, böylece çocuklar üzerinden para kazanmayı adet edinmiş olan bir tarikattır. FBI dışarı gönderilen çocuklara Creedish mezhebince emek misyonerleri dendiğini öğrenir. Medya ise çocuk köleler mezhebi ve köle ticareti kilisesi der. Çocuklar boğaz tokluğuna ölümüne çalışarak bir ruh kazanabileceğine inanarak yetiştirilmiş kölelerdir. Her türlü işi yaparlar. Hizmetçilik, bulaşıkçılık, boyacılık vs. Hayatlarının geri kalanı başkalarına hizmet etmek sureti ile çekilecek bir çileden ibaret olup, yapılması düşünülen plan ise dünyayı santim santim ele geçirerek bir Creedish cenneti yaratmaktır. İşin garip tarafı Tender, toplu olarak kendilerini yok eden Creedish mezhebinin Dünyada kalan son üyesidir. Bu sona kalma durumu onun hayatını baştan sona değiştirmekle kalmayacak, aynı zamanda medya ve popüler kültürle tanışmasını da sağlayacaktır. Maksat gazetelere boy boy manşet olmaksa eğer, kendini nasıl öldürdüğün çok önemlidir.
Chuck Palahnıuk’la yine, hayatlarının kurtulmasını istemeyen, dramlarının, pisliklerinin, kısacası sadece bir tapınmadan ibaret olan yaşamlarının, sırf birilerine yalvararak, lütfen ve ne olurlarla birlikte dua sözcükleri kurar gibi yakınarak çözülmesini isteyen bireylere tanıklık ediyoruz. Bu kadar açık kurulan onca kelimenin karşısında söylenecek tek bir şey kalıyor.
Bize öğretilen her şeye inat, bir de şöyle düşünelim, belki gitmek için yanıp tutuştuğumuz şu cennet, bahçesi süslü bir kafesten başka bir şey değildir.

Canan Koçak
www.insanokur.org

Kitabın Künyesi
Gösteri Peygamberi
(Survivor, Anchor Books)
Chuck Palahniuk
Ayrıntı Yayınları / Yeraltı Edebiyatı Dizisi
Çeviren: Funda Uncu Irklı
Baskı Tarihi: Ekim 2005
273 sayfa

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz