 Zulüm Bayraklarına Küffetiğimiz ÇağdıFırat Akardı Munzur İnlerdi Ciğerparem Ve Cevahir Yürekliler Daha Sağdı Ve Malatya Dağlarında Keban Deresinde Yaban Keçileriyle Seğirttim Kurda Kuşa Yem Oldum Ben Halkın Ulusuydum Yani Doğdum Yeniden Şimdi Mor Işıklı Ağulu Bir Kenger Dikeni Oldum Ve Yılan Kemiği Boğazlara… Döner Ha Dönerim Şimdi Alıcılar Gibi Düşmanın İman Tahtasına… Cevahir Yürekliler -Enver GÖKÇE [mp3]http://www.envergokce.org/start/ana/hayat_files/page121_1.mp3[/mp3] |
1920 yılında Erzincan’ın Kemaliye ilçesine bağlı Çit köyünde doğan Enver Gökçe, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Divan Edebiyatı üzerine çalıştı. Pek çok halk öyküsünü, masalını ve Dede Korkut Masalları’nı derleyerek Türkçe’ye kazandırdı.
Türkiye Gençler Derneği’nin (Ankara, 1948) kurucu üyeleri arasında yer aldı. Üniversiteyi bitirdiğinde öğretmen olarak atanması polisin engeline takıldığından, Yurtlar Müdürlüğü’nün İstanbul öğrenci yurtlarında çalışmaya başladı. 1951 Tevkifatı’nda tutuklandı ve mahkemede en yüksek cezayı alanlar arasında yer aldı. Tutukluluğu sırasında ve mahkumiyet sonrası tutulduğu İstanbul Sirkeci’deki Siyasi Şube, Sansaryan Hanı’nın tabutluklarında iki yıl süresince çok ağır işkence gördü. Fiziksel ve psikolojik sağlığını önemli ölçüde yok eden, pek çok şiirinin ve ünlü destanı “Yusuf İle Balaban”ın kaybolmasına neden olan tutukluluk, hapislik ve sürgünlerin sonunda, İstanbul ve Ankara’da zor koşullar altında yaşamak zorunda kalınca köyüne gitmeye karar verdi.
70’li yılların sonlarında ağırlaşan hastalığı nedeniyle tekrar Ankara’ya döndü ve bir süre de Bulgaristan’da tedavi gördü. Son yıllarını Ankara’daki bir huzurevinde tamamladı. Enver Gökçe, 19 Kasım 1981’de yeğeninin Ankara’daki evinde yaşama veda etti.
Enver Gökçe, öğrencilik yıllarında Nurullah Ataç, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Kutsi Tecer’in de katılımları olan, dönemin ünlü Halkevleri yayını, Ülkü Dergisi’nde görev aldı. İlk şiirleri “Ağıt”, “Bir Alıp Satıcı Gönül” ve yazısı “Çit Köyü” de burada yayınlandı. Ant dergisinde yayınlanan “Köylülerime” şiiri büyük yankı uyandırdı. Ant, Yağmur ve Toprak dergilerinin yayınında çalıştı. 40’lı yıllarda şiirleri Ant, Söz, Gün, Yağmur ve Toprak, Meydan’da yayınlandı.
51 Tevkifatı’ndan sonra, 60’lı ve 70’li yıllarda eserleri Türk Solu, Ant, Doğrultu, Yansıma, Yarına Doğru, Toplumcu Gerçekçiliğe Çağrı, Halkevi, Yapıt, Yaba, Yeni Adımlar, Türkiye Yazıları, Sanat Emeği gibi dergilerde yayınlandı. Mezuniyet tezi “Eğin Türküleri”, türünün ilk örnekleri arasındadır. Bazı şiirleri Zülfü Livaneli, Timur Selçuk, Sadık Gürbüz ve Ahmet Kaya tarafından bestelendi.
Eserleri:
Yazıları: Çit Köyü, Sanat ve Sanatçı Üzerine
Kitapları: Dost Dost İlle Kavga (1973), Panzerler Üstümüze Kalkar (1977), Yaşamı Bütün Şiirleri (1981), Eğin Türküleri
Çevirileri: Mısır Masalları (1959), Pablo Neruda Şiirler (1961), Pugaçef Ayaklanması/A. Gesinoviç (1969), Çocuk/Vera Panova (1972), Ömer Hayyam Rubailer, Kelile ve Dimne/Beydaba
Şairin yaşamından iki belge; Dev San Der mektubu (1977) ve fakirlik belgesi (1976)
Not:Enver Gökçe’nin “Kendi Sesinden Yaşamı”, 2005 yılında, YENİ – Ölen Bir Kültür Üzerine Yazılar, Bahar-Yaz 2005, Seçki 2’de, ses kaydı esnasındaki duraklamalara yönelik açıklamalar ve Enver Gökçe’nin konuşmasıyla ilgili notlarla birlikte Celil Denktaş tarafından yayımlanmıştır.
