MİHEMED ŞEXO (SHEXO) HAYATI, SANATI VE SEVİLEN STRANLARI

1386

1948 yılında Suriye’deki Qamişlo’nun Gırbanın Köyünde dünyaya gelen ve asıl adı Mihemed Salih Şexmus olan Mihemed Şexo, ekonomik nedenlerinde dolayı Xecoke Köyü’ne yerleşir. Toprak sahiplerine gündelik işçi olarak çalışıp yaşamını sürdüren Şexo ailevi sebeplerden dolayı ancak 1959 yılında okula gidebilir. 1965 yılında Qamişlo’da ortaokula başlayan ve burada birçok Kürt sanatçısını tanıma imkanı bulan sanatçı onların etkisinde kalır.

Bunlardan birisi Aramê Tigran’dır. İşte o yıllarda Kürt otantik müziği onun hayallerini süslemeye başladı. Fakat yine ekonomik şartlar onun yakasını bırakmaz ve ortaokulu 3. senesinde terk eder. Ancak bu yıllarda arkadaşlarının sazlarıyla saz çalmayı öğrenir, 1970 yılında Lübnan’a yerleşir.

Suriye’de Kürtçe müzik konusunda istediği ortamı bulamayan ve yasaklarla karşılaşan Şexo, bir nevi sürgüne gider. Beyrut’ta Müzik Merkez Birliği’nde iki sene müzik dersi gören. 1972 yılında sanatçı diploması alan ve aynı yıl Lübnan’da “Serkeftin” adında bir müzik grubu kuran sanatçı, kısa zamanda bu grup Lübnan halkı ve sanatçılarının beğenisini kazanır.

En profesyonel Lübnan gruplarından teklifler alan ekip bu teklifleri kabul etmez ve bu arada Şexo kendi köyüne dönme kararı alır. Daha sonra 1973 Irak’a geçerek Bağdat’ta yayın yapan Bağdat Radyosu’nun Kürtçe bölümünde onların isteği ve çağrısı üzerine şarkılarını bısk’ı ile sunmaya başlar. Aynı yıl tekrar Suriye’ye döndükten sonra ilk kaseti olan Ay Gewrê’yi çıkaran Şexo yeniden Suriye yönetiminin uygulamalarına takılır. Nezaret ve zindan onun ikinci evi olur bu süreden sonra ancak Şexo inadını sürdürmeyi amaçlar ve Kürt halkının acısını, özlemini, kederini stranında somutlaştırma başlar. Bu arada baskılar artınca tekrar Irak’a gitme zorunda kalan usta müzisyen aynı radyoda yeniden çalışmaya başlar.
Karşılık olarak da eserlerindeki tüm ‘Kürdistan’ kelimelerini ‘Gulistan’ olarak değiştirmeyi teklif ederler ancak, Şexo, “Ben bu söz için bunca zorluğa katlanıyorum, sürgün hayatı yaşıyorum ve siz benden bunu söylememi istiyorsunuz” diyerek teklifi reddeder.
Ölümsüz eserlerini zindanda yazar

Bu arada İslam rejimine muhalefetten asılacağı için İran’dan Suriye’ye geri dönen sanatçı 11 yıllık sürgün hayatı sonrasında gerçekleşen bu dönüşle halk onu omuzlarında taşır. Ancak yeniden cezaevine kapatılarak susturulmaya çalışılır. Fakat o ölümsüz eserlerinden çoğunu zindanda yazar. Toplam 14 kaset yapan Mihemed Şexo, bir hastalıkla üç gün içerisinde 9 Mart 1989 yılında hayatını kaybeder. Öldüğü gün ise iki saat içerisinde 70 bin kişi Qamişlo’da toplanır ve gözyaşları arasında toprağa verilir. Geride bıraktıklarıyla hala binlerce insanın sesi olmaya devam eden Şexo, kültürel bir aktarım köprüsü görevini de sürdürmeye devam ediyor.

Şêxo’nun eserleri arasında ölümsüzleşenlerin bir kısmı şöyle: “Ay Lê Gulê, Eman Dilo, Nesrîn, Xemcivîn,Yar Gewrê, Şêrînê Nû Gihayê, Ax û Yeman Şikrayê, Di xewde, Ez Der Bûm, Were Were, Min Canek Dît, Dilvîna Min, Cana Şêrîn, Rabe ji Xewê, Hebs û Zîndan, Gulîzar, Perwîn, Eyd û Erefat, Kê Dinya Hêjand, Pir Şêrîne, Aso Ey Hawar, Şivan, Mixabin Dil Kuştiyê, Keça Delal, Ji Min Dûr Ket, Ey Felek, Her Erom, Di Zîndanê Dinalım, Rewşa Ciwata, Kewê, Şermîn ê Dil, Xortên Me, Çavên Xwe Veke, Xem u Xeyal, Çipka Xunavê, Sînem, Keçka Gundê Me, Min Bihîstî, Axina Min Tim ji Dil Tê, Êmê, Axîna min, Berdilê Min ve Mihemedo Ronî.”

3 Yorumlar

  1. bu siteye bayılıyorum. mihemed seyho son donem dinledigim tek sanatcı. aramızdan erken ayrılmış. yaşasaydı kimbilir şimdi ne eserler yapardı.ben kurtce bilmiyorum daha dogrusu ne dedigini anlamıyorum ama biliyorum ki buyuk bir aşk ve acıyı anlatıyor.bilmesem bile anlıyorum.

  2. mükemmel bir ses ve yorum etkılenmemek mümkün degil acıyı ve hüznü hıs edebiliyorsunuz bu insanlar kolay yetişmiyor

  3. şivan perwer

    dılgeş

    aram tigran

    ve mihemed şexo

    bu dörtlü, kürt müziğinin çekirdek kadrosudur. maalesef öne çıkanlar sadece şivan ve aramdır. dılgeş ve mıhemed şexo hakettiği değeri bir türlü göremedi.

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz