Maria Budberg (Nee Zakrevskaya), yirminci yüzyılın gizemlerinden biridir. Tarihçiler hala onun bir ajan olup olmadığını ve öyleyse hangi ülke için çalıştığını bir şekilde belirlemeye çalışıyor. Almanya, İngiltere ve İngiltere istihbarat servisleriyle bağlantılarıyla tanınır. Sovyetler Birliği… Dönemin önde gelen isimleriyle olan aşk hikayeleri sadece durumu daha da kötüleştiriyor: hayranları arasında bir İngiliz gizli ajanı var. Robert Bruce Lockhart, güvenlik görevlisi Jacob Peters, Estonya baronu Nikolay Budberg, bilim kurgu yazarı H.G. Wells ve devrimin kuşu Maksim Gorki…
Maria Ignatievna Zakrevskaya, 1892’de Poltava’da doğdu. Kız, asil bakireler için bir yatılı evde iyi bir eğitim aldı ve 18 yaşında, diplomat Ivan Benckendorf’u büyüledi ve kısa süre sonra onunla evlendi, iki çocuğu doğurdu – kızı Tanya ve oğlu Pavel. Şubat Devrimi patlak verdiğinde, Benckendorff çocuklarla birlikte Estonya’daki malikanesine gitmeye karar verdi, ancak Maria Moskova’da kaldı.
Yakında Maria Benckendorff öğrendi Trajik ölüm yasal koca – vuruldu. Ancak, düşünceleri zaten meşguldü. İngiliz büyükelçisi Robert Lockhart, Maria onunla yaşadı ve Chekistler 1 Eylül 1918’de bir arama ile Lockhart’ın dairesine girdiğinde, onu orada buldular. Hem Maria hem de Robert, Büyük Britanya için casusluk suçlamasıyla Lubyanka’ya gittiler. Chekist Yakov Peters önderliğinde bir soruşturma yürütüldü ve sözde “büyükelçilerin komplosu” ortaya çıktı, iddiaya göre Fransa, Büyük Britanya ve Amerika büyükelçileri tarafından Mısır’ı devirmek amacıyla hazırlandığı iddia edilen bir operasyon. Rusya’da Bolşevikler.
Suçlamaların ciddiyetine ve komplonun ortaya çıkmasından sonra, “Kızıl Terör”ün ülke çapında ortaya çıkmasına rağmen, Robert Lockhart kısa süre sonra hapishaneden serbest bırakıldı, Londra’ya gönderildi, Büyük Britanya’da tutuklanan bir Sovyet diplomatıyla değiştirildi. Maria sadece kendi salıverilmesini ayarlamakla kalmadı, aynı zamanda Chekist Jacob Peters ile bir ilişki pahasına Lockhart’ın özgürlüğünü de güvence altına aldı. Görünüşe göre NKVD ile işbirliği yapması şartıyla Maria’yı serbest bıraktılar.
Serbest kaldıktan sonra Petrograd’a taşındı, edebi adamların tanıdıklarından yardım aramaya başladı. Bir şey üzerinde yaşamak için para kazanmak gerekiyordu, ayrıca Maria çocukları Rusya’da kendisine götürmeyi hayal etti. Korney Chukovsky ona yardım edeceğine söz verdi, Maxim Gorky’nin bir sekreter yardımcısı aradığını hatırladı. Gorki, Maria’nın ticari niteliklerine ve eğitimine hayran kaldı: Maria’nın tüm belgelerini saklamaya ve Rusça, İngilizce ve Almanca, aynı zamanda tüm evin bakım maliyetlerinin yönetimini de isteyerek devraldı.
Zamanla, Maxim Gorky, Mura’yı (daha sonra çağrıldığı gibi) örnek bir çalışan olarak takdir etmekle kalmayıp, aynı zamanda onun için en parlak hislere sahip olduğunu fark etti. Bu, Gorki’nin yasal karısı Ekaterina Peshkova ve gerçek karısı Maria Andreeva tarafından fark edildi. Gorki’nin neredeyse iki katı olmasına rağmen Maria’dan daha yaşlı, bu duyguya tamamen teslim oldu, hayatında bu aşkın son olacağını anladı. Ve trajik sonunu gerçekten öngördü …
Maria hayatı boyunca birçok soyadı değiştirdi. Bir diğeri Budberg’di. Estonyalı bir baronla evlendiğinde onu aldı. Evlilik hayaliydi, Mura’nın çocukları görmesinin tek yolu buydu. 1920’de Estonya’ya gitti, kışın yasadışı yollardan sınırı geçmeye çalıştı. Finlandiya Körfezi ancak polis tarafından yakalandı. Gorki, olanları öğrenerek Mura’yı serbest bırakmaya çalıştı. Doğru, casusluk şüphesiyle hemen tekrar tutuklandı (Tallinn’de hatırlandı Aşk işleri ve Gorki ve Peters ile). Batı’da iyi bağlantıları olan Maxim Gorky’nin yardım için başvurduğu avukatı tarafından serbest bırakıldı.
Mura birkaç yıl Avrupa’da yaşadı, burada Gorki’nin taşınmasını bekledi ve onunla birlikte hayali kocasını unutarak Sorrento’ya yerleşti. Mura’nın Sovyet yazar için duyduğu en sıcak duygulara rağmen, ziyaret etti ve eski sevgili-Robert Lockar. Londra’da Estonya’daki çocukları ziyarete gittiğinde bir mola verdi. 1925’te Mura çocukları Sorrento’ya taşımaya karar verdi, Gorky onlara tüm kalbiyle aşık oldu.
Mura’nın bir başka büyük aşkı Londra ile bağlantılıydı. Gorky SSCB’ye döndükten sonra Londra’da yaşamak için taşındı. 1933 yılıydı. Burada H.G. Wells ile yaşadı. Onların Aşk hikayesi 1920’de patlak verdi, sonra Gorki’nin evinde buluştular. Wells, diğer erkekler gibi, sevgilisini kıskandı, ihanetinden acıyla endişelendi (şimdi zaman zaman Maxim Gorky’yi ziyaret etti) ve umutsuzca karısı olmasını teklif etti. Ancak, Mura’nın tüm adamları bunu yaptı.
İlginç bir şekilde Mura, sevgili adamlarından hiçbirine ihanet etmedi. Wells’e ölümüne kadar baktı ve Maxim Gorky kollarında öldü. Kim bilir, belki de özel hizmetler olmadan yapamazdı. Tarihçiler hala Petrel’in zehirlenmesinden kimin sorumlu olduğunu tam olarak belirlemediler.
Maria Budberg, Kasım 1974’te öldü. V son yıllar Hayatı boyunca hastalıklardan acı çekti, zorlukla yürüyebildi ve uzun yıllar boyunca alkol kullanımı onu etkiledi. Tarihte, Gorky’nin dediği gibi “demir kadın” ya da Batı’da “kırmızı Mata Hari” olarak adlandırılan bir isim olarak kaldı. Ölümünden kısa bir süre önce, tüm mektup mirasını yok etti ve torunlarını sayısız soruya cevapsız bıraktı. .
Tarih, devletlerin kaderinin bağlı olduğu birçok kadın istihbarat subayı biliyor. Böylece Ilse Stebe, Barbarossa planının hazırlanması hakkında bilgi verdi…
Şimdiye kadar tarihçiler Maria Budberg’in kimliği hakkında tartışıyorlar. Bazıları onu ölümcül bir aristokrat güzellik olarak görüyor, diğerleri – zeki bir maceracı, diğerleri – profesyonel bir izci. Ya da belki tüm bu hipostazları aynı anda birleştirdi? Bu kadın hakkında ne biliniyor?
Maria, 1892’de Poltava’da asil ve varlıklı bir ailede doğdu. Babası Senato yetkilisi Ignatius Platonovich Zakrevsky idi. 1911’de Mura (akrabalarının adı buydu), üvey kardeşinin Rus büyükelçiliğinde mahkeme danışmanı olarak görev yaptığı Londra’ya gönderildi. Yakında kız, Rus büyükelçiliği sekreteri Ivan Aleksandrovich Benkendorf ile evlendi. Daha sonra Almanya’ya transfer edildi, karısı onunla birlikte Berlin’e gitti.
ilki başladı Dünya Savaşı ve eşler Rusya’ya geri dönmek zorunda kaldı. Reval yakınlarındaki Benckendorff ailesinin malikanesine yerleştiler. 1917’de Benckendorff isyancı köylüler tarafından öldürüldü. Maria, iki çocuğu olan bir dul kaldı – oğlu Pavel ve kızı Tatyana.
Çok geçmeden Baron Budberg ile yeniden evlendi. Ancak, aslında, evlilik sadece birkaç gün sürdü: yeni yapılan eşin bir mot ve kadın avcısı olduğu ortaya çıktı. Bununla birlikte, Maria Ignatievna, Barones unvanını o kadar çok sevdi ki, hayatının sonuna kadar Budberg soyadını taşıyordu.
Başarısız bir evliliğin ardından Maria, bir subay hastanesinde hemşire olarak çalıştığı Petrograd’a gitti. Bir süre sonra, İngilizce ve Almanca’yı çok iyi bilen, İngiltere’nin Rusya büyükelçisi Robert Lockhart ile tanıştı. Sevgili oldular.
Yakında Budberg ve Lockhart Moskova’ya taşındı. Ancak Eylül 1918’de Robert, “büyükelçilerin komplosu” suçlamasıyla tutuklandı. Onunla birlikte eşi de tutuklandı. Ancak Chekistler Muru’yu neredeyse hemen serbest bıraktılar.
Tarihçilerin bu puanla ilgili iki versiyonu var. İlki, Budberg’in Cheka tarafından ajan olarak işe alındığını söylüyor. İkincisi, o zamanlar Cheka Yakov Peters’in başkanının metresi oldu. Ancak, belki biri diğerine müdahale etmedi?
Lockhart için de her şey nispeten iyi bitti, ancak Rusya’yı terk etmek zorunda kaldı. Budberg Petrograd’a döndü. Yazar Korney Chukovsky, Maria Ignatievna’yı “Dünya Edebiyatı” yayınevinde ayarlayan çalışmalarında ona yardımcı oldu. Biraz sonra Chukovsky onu A.M. ile tanıştırdı. Acı.
Barones ve proleter yazar
Gorky, Mura’yı sekreterinin görevine davet etti ve bu teklifi kabul etti. İş ilişkisi hızla aşka dönüştü. Gorki, güzel Barones ile resmen evlenmek bile istedi, ancak böyle bir olasılığı reddetti.
Bundan önce, Maria Budberg “patronuna” bir kereden fazla yurtdışı gezilerinde eşlik etmişti. OGPU’nun görevlerini “birlikte” yerine getirdiğine ve muhtemelen diğer ülkelerin istihbarat servisleriyle işbirliği yaptığına dair kanıtlar var.
Özellikle, bu, yakın zamanda İngiliz dışişleri ofisi tarafından gizliliği kaldırılan belgelerden kaynaklanmaktadır. Maria Ignatievna Budberg’in (veya Kontes Benckendorff’un) ülkelerdeki Sovyet istihbaratı için yasadışı olarak çalıştığını söylüyorlar. Batı Avrupa… Veriler, 1936’da MI5 istihbarat servisinin Moskova ajanları tarafından derlenen bir rapordan alındı ve Budberg’in Stalin ile birkaç kişisel görüşmesi olduğunu da belirtti. Daha sonra, Gorki’yi Stalin’in talimatı üzerine öldüren Budberg olduğu bile öne sürüldü (yazarın zehirlendiği bir versiyon var). Gorki’nin arşivlerinde tehlikeli olan bazı kağıtlar olduğunu söylüyorlar. Sovyet gücü ve Stalin onları almayı hayal etti. Başka bir versiyona göre, Gorki’nin 1936’da ölümü sırasında, Budberg yurtdışındaydı ve sadece cenazesine katılmayı başardı.
Wells’in varisi
Mura için “özel görevlerden” biri, ünlü İngiliz bilim kurgu yazarı Herbert Wells ile bir bağlantı olabilir.
Wells ve Budberg Eylül 1920’de yazarın Rusya’yı ziyareti sırasında Maxim Gorky’nin Petrograd dairesinde bir araya geldi. Wells’in Budberg’i Maria Benckendorff olarak tanıdığı ortaya çıktı: 1914’te onunla sosyal etkinliklerden birinde tanıştı.
Mura, Gorki yönetiminde tercüman rolünü oynadı ve bu nedenle iki yazar arasındaki tüm konuşmalara katıldı. Ayrıca, Wells’e kuzey başkentinin manzaralarını göstermeyi de üstlendi. Budberg ve Gorky İtalya’da yaşarken zaman zaman Wells ile yazışmışlardır.
Sonra Moore ve Wells, Budberg çocuklarının yaşadığı Londra’da birkaç kez birbirlerini gördüler. 1920’lerin sonlarında Gorki Rusya’ya dönmeye karar verdi. Ama Maria’nın başka planları vardı. 1933’ten itibaren Londra’ya yerleşti ve sonunda onunla Wells arasında bir aşk başladı.
Wells, Maria’ya elini ve kalbini de teklif etti, ama Maria reddetti. Doğru, Quo Vadis restoranında, yazarın yetişkin oğulları ile eşleri ve yakın arkadaşlarının huzurunda sembolik bir düğün oynadılar.
Wells, 1946’da vefat etti. 79 yaşındaydı, Maria Budberg – 54. Vasiyetine göre, yazarın mirasının bir kısmını aldı. vefat ettikten sonra sivil eş barones liderliğini sürdürdü yüksek hayat, geniş bir tanıdık çevresi vardı.
Maria Ignatievna için sonraki yıllar sakince geçti. 1974’te oğlunun yaşadığı İtalya’ya taşındı. İki ay sonra Budberg vefat etti. Ceset Londra’ya götürüldü ve burada sızdı. Önemli kısım onun hayatı. Cenaze törenine Ortodoks Kilisesi Fransız büyükelçisi, İngiliz soyluları ve Rus aristokrasisinin temsilcileri katıldı.
Budberg’in ajan faaliyetleri yürüttüğüne dair doğrudan bir kanıt yoktu. Doğru, bu dolaylı olarak Rusya’yı yurtdışında serbestçe terk etme, bir ülkeden diğerine sık seyahat etme ve mütevazı gelirlerle büyük ölçekte yaşama gibi gerçeklerle gösterilebilir. Öyle ya da böyle Barones Maria Budberg, yirminci yüzyılın en gizemli kişiliklerinden biri olmaya devam ediyor.
Nina Berberova tarafından “demir kadın” olarak adlandırılan Maria Ignatievna Zakrevskaya-Benckendorf-Budberg, iki yönden inanılmaz derecede ilginç bir insan: İngilizlerin çifte ajanı olarak ve Sovyet istihbaratı ve seçkin yazarlar Gorky ve Wells’in metresi. Onunla ilgili neredeyse tüm bilgilerimiz, Mura’nın ona söylediği her şeye inanamayacağınızı söyleyen Berberova’nın kitabından geliyor.
Nina Berberova, “Demir Kadın” kitabında, “Hayatta kalabilmek için keskin görüşlü, hünerli, cesur olması ve en başından beri kendisini bir efsaneyle kuşatması gerekiyordu” diye yazdı. – O kim? – Maria Ignatievna Zakrevskaya-Benckendorf-Budberg hakkındaki kitabı öğrendikten sonra arkadaşlarıma sordu. – Mata Hari? Lou Salome?”
Ailesi olarak adlandırılan Mura, 1892’de Chernigov yetkilisi Ignatiy Platonovich Zakrevsky’nin ailesinde doğdu, ancak tüm hayatı boyunca yalan söylemesine rağmen, Moskova genel valisinin karısı Agrafena Fedorovna Zakrevskaya’nın büyük torunu – ünlü güzellik, Puşkin “bakır Venüs” tarafından övüldü. Murina Mura’ya inanan Vyacheslav Khodasevich, sık sık ona şöyle dedi: “Böyle bir büyükanne varken nasıl yaşanacağına dair örnekler aramaya gerek yok.”
Üvey kardeş Platon, Londra’daki Rus büyükelçiliğinde görev yaptı ve 1911’de Mura ona geldi ve Cambridge’deki Newham Kız Okulu’nda okudu. Sonra Cambridge Üniversitesi’nin arkasında olduğunu iddia etti. Yabancı Diller biliyordu, ancak yabancı dil ortamında uzun süre kalmak, Rusça dilinde bir iz bıraktı. Aynı yıl Mura Zakrevskaya, Rus büyükelçiliğinin bir çalışanı olan Ivan Aleksandrovich Benckendorff ile evlendi ve kocası bir sayı olmamasına rağmen kendisine bir kontes demeye başladı. O yan şubeye aitti ünlü aile ve unvan üzerinde hiçbir hakları yoktu. 1913’te iki yıl sonra bir oğlu doğurdu – bir kızı.
1917 yazında, Benckendorffs Estonya mülklerindeydi, Ekim ayında Mura Petrograd’a gitti ve geri dönmedi. Yerel köylüler kocasını vahşice öldürdü. Çocuklar mürebbiye ve Mura ile kaldı uzun zamandır akıbetlerini bilmiyorlardı. Kısa süre sonra başkentin dairesinden tahliye edildi ve İngiliz büyükelçiliğine sığındı. Burada konsolos yardımcısı ve yarı zamanlı İngiliz istihbarat subayı Bruce Lockhart ile tanıştı. İlk çocuğunu doğum sırasında kaybeden karısı, ikincisini doğurmak için İngiltere’ye gitti. Lockhart öyle bir çılgınlık yaptı ki, 1917 sonbaharının başlarında eve dönmesi ve ailesini ziyaret etmesi şiddetle tavsiye edildi.
Mura ve Bruce’un romantizmi, Lockhart’ın Moskova’ya gelişinden hemen sonra alevlendi. Lockhart, “Bir İngiliz Ajanının Anıları”nda, “Hayatıma, hayatın kendisinden daha güçlü ve daha güçlü olduğu ortaya çıkan bir şey geldi” diye itiraf etti. Lockhart Rus metresini Khlebny Lane’deki dairesine yerleştirdi. Lovestory, 31 Ağustos – 1 Eylül 1918 gecesi, Chekists kapıyı çaldığında uzun yaşamayı emretti. İngiliz, en tepeye kadar dahil olduğu “büyükelçilerin davası” ile asıldı ve aynı zamanda Mura’yı da aldılar.
Üç hafta sonra, Dzerzhinsky’nin yardımcısı Yakov Peters, Mura’yı koltuğunun altında tutarak, casusu serbest bırakmak için Lockhart’ın hücresine geldi. “Merhaba, Murka’m ve hoşçakal!” – yanmış ajan, şefaatçisi sayesinde şarkı söyleyebiliyordu. Mura’nın Peters’a nasıl teşekkür ettiğini bilmiyoruz. Mura’nın ikili mi yoksa üçlü mü ajan olduğu, Sovyet için mi, Alman için mi çalıştığı, İngiliz istihbaratı- açık kalır. Arşivler hâlâ kapalı ve biyografisini yazan kişi bile Mouret’nin sözünü tutmayı önermedi.
Mura, Chukovsky’den tercüman olarak çalışmasını istedi. Mura, Almanca, Fransızca, İngilizce ve italyan dilleri… Korney İvanoviç, onun Gorki’nin sekreteri olmasını ayarladı. Mura’nın sevgi dolu Alexei Maksimovich’in sevgilisi olduğuna inanılıyor. Gorki kendini adamış son roman”Klim Samgin’in Hayatı”. Mura sonunda huzur bulmuş ve bu hayata yerleşmiş gibi görünüyordu, ancak daha sonra Petrograd’ın başkanı Grigory Zinoviev ona ve Gorki’ye bir domuz koydu. “Yazar Aleksey Gorki’nin esprili bir Yahudi olduğu” söylenmesi yalnızca kafiye olsun diyedir. Bolşevik Girsh Aronovich, hafifçe söylemek gerekirse, proleter yazardan hoşlanmadı ve açıkçası Mura’yı bir İngiliz casusu olarak gördü. Mura tutuklandı, ancak Gorki’nin mektubundan sonra gerektiğinde serbest bırakıldı.
Gorky tüberkülozunu tedavi ederken, yurtdışına seyahat ederken, Mura yazarın evini yönetti. Bir avukatın tavsiyesi üzerine, tepeden ücretsiz seyahat edebilmek için Estonya pasaportuna sahip olmak gerekiyordu ve Mura kararını verdi. hayali evlilik Baron Nikolai Budberg ile. Önceki kocanın aksine, bu gerçekten bir barondu. Yeni basılan Barones Budberg, kocasına, bir atlıkarınca ve bir kumarbaz, Gorky’nin Berlin’den gönderdiği bin doları verdi ve sonsuza dek ona veda etti, sadece soyadını ve unvanını bıraktı.
Çağdaşlara göre, Mura özellikle güzel değildi, bazen arsız davrandı ve çok içti. Tek kelimeyle, geçen yüzyılın başından itibaren bir tür kurtuluş. Berberova, “Seksten hoşlanıyordu, yenilik arıyordu ve onu nerede bulacağını biliyordu ve erkekler bunu biliyordu, onda hissetti ve ondan yararlandı, ona tutkuyla ve sadakatle aşık oldu,” diye yazıyor Berberova. Kadınların genel kurtuluşundan çok önce özgürdü.”
Maria Budberg’in (nee Zakrevskaya) kaderi, asi yirminci yüzyılın gizemlerinden biridir. Tarihçiler hala onun bir izci olup olmadığını ve öyleyse hangi ülke için çalıştığını güvenilir bir şekilde belirlemeye çalışıyor. Almanya, İngiltere ve Sovyetler Birliği’nin istihbarat servisleriyle bağlantıları olduğu için kredilendirildi. Dönemin önde gelen şahsiyetleriyle olan aşk hikayeleri sadece durumu daha da kötüleştiriyor: hayranları arasında İngiliz gizli ajanı Robert Bruce Lockhart, Chekist Jacob Peters, Estonyalı Baron Nikolai Budberg, bilim kurgu yazarı Herbert Wells ve Devrimin Petrel’i Maxim Gorky var …
Maria Ignatievna Zakrevskaya, 1892’de Poltava’da doğdu. Kız, asil bakireler için bir yatılı evde iyi bir eğitim aldı ve 18 yaşında, diplomat Ivan Benckendorf’u büyüledi ve kısa süre sonra onunla evlendi, iki çocuğu doğurdu – kızı Tanya ve oğlu Pavel. Şubat Devrimi patlak verdiğinde, Benckendorff çocuklarla birlikte Estonya’daki malikanesine gitmeye karar verdi, ancak Maria Moskova’da kaldı.
Yakında Maria Benckendorf yasal kocasının trajik ölümünü öğrendi – vuruldu. Ancak, düşünceleri zaten İngiliz büyükelçisi Robert Lockhart tarafından işgal edildi, Maria onunla yaşadı ve Chekistler 1 Eylül 1918’de Lockhart’ın dairesine girdiğinde onu orada aradılar. Hem Maria hem de Robert, Büyük Britanya için casusluk suçlamasıyla Lubyanka’ya gittiler. Chekist Yakov Peters önderliğinde bir soruşturma yürütüldü ve sözde “büyükelçilerin komplosu” ortaya çıktı, iddiaya göre Fransa, Büyük Britanya ve Amerika büyükelçileri tarafından Mısır’ı devirmek amacıyla hazırlandığı iddia edilen bir operasyon. Rusya’da Bolşevikler.
Suçlamaların ciddiyetine ve komplonun ortaya çıkmasından sonra, Kızıl Terörün ülke çapında ortaya çıkmasına rağmen, Robert Lockhart kısa süre sonra hapishaneden serbest bırakıldı, Londra’ya gönderildi, Büyük Britanya’da tutuklanan bir Sovyet diplomatıyla değiştirildi. Maria sadece kendi salıverilmesini ayarlamakla kalmadı, aynı zamanda Chekist Jacob Peters ile bir ilişki pahasına Lockhart’ın özgürlüğünü de güvence altına aldı. Görünüşe göre NKVD ile işbirliği yapması şartıyla Maria’yı serbest bıraktılar.
Maksim Gorki ve Maria Budberg.
Serbest kaldıktan sonra Petrograd’a taşındı, edebi adamların tanıdıklarından yardım aramaya başladı. Bir şey üzerinde yaşamak için para kazanmak gerekiyordu, ayrıca Maria çocukları Rusya’da kendisine götürmeyi hayal etti. Korney Chukovsky ona yardım edeceğine söz verdi, Maxim Gorky’nin bir sekreter yardımcısı aradığını hatırladı. Gorky, Maria’nın ticari niteliklerine ve eğitimine hayran kaldı: tüm belgelerini saklamaya ve Rusça, İngilizce ve Almanca mektuplar yazmaya yardım etmeye hazır değildi, aynı zamanda tüm evin bakım maliyetlerinin yönetimini de isteyerek üstlendi.
Maria Budberg, Gorki’nin sekreteri olarak çalıştı.
Zamanla, Maxim Gorky, Mura’yı (daha sonra çağrıldığı gibi) örnek bir çalışan olarak takdir etmekle kalmayıp, aynı zamanda onun için en parlak hislere sahip olduğunu fark etti. Bu, Gorki’nin yasal karısı Ekaterina Peshkova ve gerçek karısı Maria Andreeva tarafından fark edildi. Gorki, Maria’nın neredeyse iki katı yaşında olmasına rağmen, bu duyguya tamamen teslim oldu, bu aşkın hayatındaki son olacağını anladı. Ve trajik sonunu gerçekten öngördü …
Maria hayatı boyunca birçok soyadı değiştirdi. Bir diğeri Budberg’di. Estonyalı bir baronla evlendiğinde onu aldı. Evlilik hayaliydi, Mura’nın çocukları görmesinin tek yolu buydu. 1920’de Estonya’ya gitti, kışın Finlandiya Körfezi boyunca yasadışı bir şekilde sınırı geçmeye çalıştı, ancak polis tarafından yakalandı. Gorki, olanları öğrenerek Mura’yı serbest bırakmaya çalıştı. Doğru, casusluk şüphesiyle hemen tekrar tutuklandı (Tallinn’de hem Gorky hem de Peters ile olan aşk ilişkilerini hatırladı). Batı’da iyi bağlantıları olan Maxim Gorky’nin yardım için başvurduğu avukatı tarafından serbest bırakıldı.
Maria Budberg hayatının sonunda.
Mura birkaç yıl Avrupa’da yaşadı, burada Gorki’nin taşınmasını bekledi ve onunla birlikte hayali kocasını unutarak Sorrento’ya yerleşti. Mura’nın Sovyet yazar için duyduğu en sıcak duygulara rağmen, eski sevgilisi Robert Lockar’ı yılda birkaç kez ziyaret etti. Londra’da Estonya’daki çocukları ziyarete gittiğinde bir mola verdi. 1925’te Mura çocukları Sorrento’ya taşımaya karar verdi, Gorky onlara tüm kalbiyle aşık oldu.
Mura’nın bir başka büyük aşkı Londra ile bağlantılıydı. Gorky SSCB’ye döndükten sonra Londra’da yaşamak için taşındı. 1933 yılıydı. Burada H.G. Wells ile yaşadı. Aşk hikayeleri 1920’de patlak verdi, o sırada Gorki’nin evinde tanıştılar. Wells, diğer erkekler gibi, sevgilisini kıskandı, ihanetinden acıyla endişelendi (şimdi zaman zaman Maxim Gorky’yi ziyaret etti) ve umutsuzca karısı olmasını teklif etti. Ancak, Mura’nın tüm adamları bunu yaptı.
İlginç bir şekilde Mura, sevgili adamlarından hiçbirine ihanet etmedi. Wells’e ölümüne kadar baktı ve Maxim Gorky kollarında öldü. Kim bilir, belki de özel hizmetler olmadan yapamazdı. Tarihçiler hala Petrel’in zehirlenmesinden kimin sorumlu olduğunu tam olarak belirlemediler.
Maria Budberg’in çifte istihbarat ajanı olduğu iddia ediliyor.
Maria Budberg, Kasım 1974’te öldü. Hayatının son yıllarında hastalıklardan mustaripti, yürümekte zorlanıyordu ve uzun yıllar boyunca alkol kötüye kullanımı etkilenmişti. Tarihte, Gorky’nin dediği gibi “demir kadın” ya da Batı’da “kırmızı Mata Hari” olarak adlandırılan bir isim olarak kaldı. Ölümünden kısa bir süre önce, tüm mektup mirasını yok etti ve torunlarını sayısız soruya cevapsız bıraktı. .
Bir zamanlar Moskova’da İngiltere’nin gizli bir ajanı olarak kabul edildi, Estonya’da – bir Sovyet casusu, Fransa’da Rus göçmenler bir zamanlar Almanya için çalıştığını ve İngiltere’de Moskova’nın bir ajanı olduğunu düşündüler. Batı’da ona “Rus leydisi”, “kırmızı Mata Hari” deniyordu.
“Demir Kadın” – Maxim Gorky’nin 1921’de Maria Zakrevskaya-Benckendorf-Budberg’i aradığı şey buydu. Bu takma isme ilk bakışta göründüğünden daha fazla yatırım yapılıyor. Gorki tüm hayatı boyunca biliyordu güçlü kadın, onlara çekildi. Mura (arkadaşlarının dediği gibi) hem güçlü hem de yeniydi ve ayrıca, Moskova valisinin karısı Agrafena Fyodorovna Zakrevskaya’nın büyük torunu veya belki de büyük-büyük torunu olarak kabul edildi. Puşkin ve Vyazemsky adanmış şiirler. Puşkin, bakır Venüs harfleriyle Agrafena Fyodorovna’yı çağırdı. Bu, Gorki’nin takma adının ikinci anlamıydı. Ve üçüncüsü, bir ipucu olarak yavaş yavaş ortaya çıktı ” Demir maske”Bu kadını çevreleyen gizem hakkında.
Aslında, Maria Ignatievna, Kont A.A. ile hiçbir ilgisi olmayan bir Senato yetkilisi Ignatiy Platonovich Zakrevsky’nin kızıydı. Zakrevsky, Agrafena ile evli. Mura’nın ilk kocası I.A. Benckendorff, Kontlar Benckendorff hattına ait değildi ve kont unvanına sahip değildi. İddia ettiği gibi Zakrevskaya ve Cambridge Üniversitesi’nden mezun olmadı ve bu konuda altmış ciltlik Rus edebiyatının çevirmeni değildi. ingilizce dili… Doğru olan tek şey, ona Barones Budberg unvanını veren ikinci evliliğiydi. Ve baronun kendisiyle çok hızlı bir şekilde ayrılmasına rağmen, düğünden neredeyse ertesi gün, ölümüne kadar onun adıyla ayrılmadı.
Ona “Kızıl Mata Hari” adı verildi. Bazı versiyonlara göre, Zakrevskaya aynı anda üç gizli servis için çalıştı: Sovyet (Çeka), İngiliz ve Alman. Ayrıca erkekleri sevdi ve saklamadı. Seçtikleri ona tutkulu ve özverili bir sevgiyle karşılık verdi. Onun içten sevgileri arasında yazarlar Maxim Gorky ve Herbert Wells, İngiliz istihbarat subayı Lockhart, Cheka Devrim Mahkemesi başkanı Peter var.
Öncelikle yasal eş Maria Ignatievna, Kont I.A. Benckendorff, 1918 yazında vurulmadan önce, karısının İngiliz diplomat Lockhart’a aşık olduğunu öğrendi.
Robert Bruce Lockhart, Rusya’ya ilk olarak 1912’de Konsolos Yardımcısı olarak geldi. Ülkeyi bilmiyordu ama çabucak arkadaş oldu, gece gezilerine, çingenelerle gece restoranlarına, baleye aşık oldu. Sanat tiyatrosu, Arbat’ın sessiz sokaklarında samimi partiler. 1917’de kısa bir süreliğine İskoçya’ya gitti, ancak daha sonra geri döndü – ama başka bir Moskova’ya, başka bir Rusya’ya. Bolşeviklerle gayri resmi ilişkiler kurmak için özel bir misyonun başkanı olarak özel bir ajan, bir muhbir olarak geldi. Mura ile elçilikte buluştuğunda, onun canlılığı ve esnekliği karşısında büyülendi. Kısa süre sonra ikisi de tutkuyla birbirlerine aşık oldular. Eylül 1918’in başlarında, geceleri Mura, “demir Felix” Yakov Peter-som’un sadık yardımcısı tarafından yönetilen bir Chekist takımı tarafından Lockhart’ın yatağından alındı. Mura’yı hemen Çeka’ya mı yoksa işe almaya çalıştığı dairesine mi getirdiği belli değil. Öyle ya da böyle, ancak Zakrevskaya, Lubyanka’nın bodrum katlarında sona erdi. İngiliz kaynaklarına göre, 4 Eylül 1918’de, Chekistlerin zaten ana olarak kabul ettiği Sir Robert Bruce Lockhart aktör”İtilaf Komplosu”, Mura’nın serbest bırakılması talebiyle dışişleri komiserliğine başvurdu. Bir ret aldıktan sonra, Peters’i görmek için Lubyanka’ya gitti. Sonuç olarak, Lockhart hemen tutuklandı ve birkaç hafta hapsedildi. Mura serbest bırakıldı ve hatta Lockhart’ı Kremlin’de ziyaret etme fırsatı buldu, çünkü İngiliz istihbarat subayı hapishanesini rahat bir dairede geçirdi. eski nedime imparatoriçe. Ekim ayında Lockhart, “İtilaf misyonunun” diğer temsilcileriyle birlikte “Londra’da gözaltına alınan Rus yetkililerin serbest bırakılması karşılığında eve dönmelerine izin verildi …”
Serbest bırakıldıktan sonra Lockhart İngiltere’ye gitti ve Zakrevskaya Moskova’da yapayalnız kaldı. hafif formİspanyol kadınlar. Para bittiğinde, sahip olduğu son şey olan kız gibi elmas küpelerini sattı. Üçüncü sınıf bir vagon koridorunda Petrograd’a gitmek için yeterli para vardı. 1919 kışında oraya gitti. Ancak Petrograd’da tutuklandı ve ancak Lubyanka’yı aradıktan sonra serbest bırakıldı. Mura, yaşamak için çalışması gerektiğini anlamıştı. Ama nasıl ve nerede?
Şu anda, proleter yazar Maxim Gorky “Dünya Edebiyatı” yayınevini düzenledi ve Zakrevskaya, yayınevinin İngilizce’den Rusça’ya çevirmenlere ihtiyacı olduğunu öğrendi. Yazar Korney Chukovsky ile tanıştı. Ve Mura, İngilizce ve Fransızca’dan daha zayıf bildiği için asla Rusça’ya tercüme etmese de, Chukovsky ona iyi davrandı ve ona bazı ofis işleri verdi. Yakında Zakrevskaya’yı Gorki’ye getiriyor.
O dönemde yazarın geniş dairesinde birçok kişi vardı ve burada kimin kalıcı, kimin geçici olarak yaşadığı bilinmiyordu. Burada yazara ek olarak oğlu M.F. Andreeva ve akrabaları, V. Khodasevich, F. Chaliapin, B. Pilnyak, L. Reisner vardı. M. Dobuzhinsky ve hükümet üyeleri de dahil olmak üzere diğerleri, Lunacharsky, Kollontai, Lenin.
Yavaş yavaş Mura, Gorki’nin dairesine taşındı ve bir hafta içinde kendini evde vazgeçilmez buldu – yazarın kişisel sekreteri oldu, yazışmaları düzenlemeye yardımcı oldu, onun için gazetelerden ve dergilerden en önemli makaleleri seçti ve daktilo çalışması yaptı. Ve müzik, şiir, sanat hakkında nasıl dinleneceğini ve konuşulacağını biliyordu. Mura ve Gorky’nin odaları yan yanaydı. Gorky, sadece muhatap yeteneğine hayran kalmadı. Yazardan 24 yaş daha gençti. Bu arada, “Klim Samgin’in Hayatı” adlı romanını Maria Ignatievna Zakrevskaya’ya adadı. 1921’de Gorki’nin eski bir tanıdığı olan ünlü İngiliz yazar Herbert Wells, Gorki’nin evinde göründü. Rusya’yı görmek, memnuniyetle karşıladığı devrimin sonuçlarını görmek istiyordu. Wells zekası, neşeli sohbeti, coşkusu ile herkesi hemen fethetti. Mura onunla bir tercümandı – resmen Kremlin’in emriyle ona atandı. Wells, Zakrevskaya’yı evlenmeden önce, dokuz yıl önce, yirmi yaşındayken Londra’da tanıyordu. Petrograd’da kalışının ikinci haftasının sonuna doğru, Wells aniden depresyona girdi ve ona kurnaz ve nazik gülümsemesiyle gülümseyen Mura, onu sette yürüyüşe çıkardı. yaz bahçesi… Sonuç olarak, Wells kendini onun ayaklarının dibinde buldu. Ve ayrıldıktan sonra ona fırsat mektupları gönderdi.
1921 kışında Mura, çocuklarının kocasının akrabalarıyla birlikte yaşadığı Estonya’ya gitti. Tallinn’de bir Sovyet casusu olarak tutuklandı. Serbest bırakıldı. Ancak giriş vizesi üç ay sonra sona erdiği için seyahatinin sonunda Estonya vatandaşı Baron Nikolai Budberg ile evlendi.
Gorki ve Mura yazışmalardaydı ve zaman zaman Gorky’nin ücretlerinin aktarıldığı Dresden bankasından çekler aldı.
1922 baharında nihayet Heringsdorf’ta Gorki’ye geldi ve kısa süre sonra hepsi Saarov’a yerleşti.
Moore’u, Gorky’yi, Wells’i ve diğer birçok erkeği çeken neydi? Huzur ve sükunetle parlayan bir yüz, iri, derin gözler, parlak ve hızlı bir zihin, muhatabı bir bakışta anlayan… İnce ve güçlü, sade elbiselerde bile zarif. Takı takmadı, bileği sımsıkı bağlıydı Erkek Saati geniş bir deri kemer üzerinde.
Gorki ile yaşamak, zaman zaman Mura bir buçuk ay boyunca “çocuklara” gitti. Bu gezilerin ayrıntılarını, nerede ve kiminle olduğunu çok az kişi biliyordu. Yirmi yıl sonra bile, Harold Nicholson ile görüşmeleri, Somerset Maugham ile kahvaltısı, Vita Sackville West ile dostluğu, Fransız büyükelçiliğinde resepsiyonlar hakkında sessiz kaldı. Moore ayrıca daha sonra anı kitabında ayrılıktan sonraki ilk buluşmayı anlatan Lockhart’ı da gördü.
Gorki, Zakrevskaya’nın onunla eve dönmeyeceğini anlamıştı. Lockhart ile tanıştığı ve Wells ile ilişkisini yenilediği Londra’ya giderek daha fazla seyahat etti. Kısa süre sonra, sonunda Londra’yı seçerek Wells’in evinden bir taş atımı kadar uzakta kaldı. İstediği kadar onunla kalacağını ama onunla asla evlenmeyeceğini söyledi. Bu ilişki, yazarın ölümüne kadar yaklaşık on üç yıl sürdü ve Wells, Zakrevskaya’nın onunla evlenmeyi reddetmesi gerçeğinden çok acı çekti. Vasiyetine göre, ölümünden sonra Wells, Moore’a neredeyse sonuna kadar yaşadığı yüz bin dolar bıraktı.
1974 sonbaharında İtalya’ya taşındı ve 2 Kasım’da oğlunun yaşadığı Floransa’nın banliyölerinden birinin evinde öldü. Annesinin cesedini, Ortodoks Kilisesi’ne gömüldüğü ve aynı yılın 11 Kasım’ında gömüldüğü Londra’ya nakletti …
Eski Sovyet istihbarat subayı Leonid Kolosov, Mura’nın çalışmalarıyla ilgili belgeleri bulmaya çalıştı. Ancak, hizmetin arşivindeki maceracının kişisel dosyası yabancı istihbarat bulunamadı, ancak ona operasyonel bir referans ve Zakrevskaya’nın önemli bir rol oynadığı diğer davalardan bir dizi belge bulundu.
Ancak istihbarat görevlisi, kendisine sunulan belgelerde uluslararası casusluğu gösteren hiçbir şey bulamadı ve Alman gizli arşivinde bile hiçbir kanıt yoktu. Ve Almanlar sonunda, tüm inanılmaz spekülasyonların en muhtemelinin onun bir Çeka ajanı olduğu sonucuna vardılar. Prensipte Alman belgelerini kabul eden Leonid Kolosov, “ajan” kelimesinin tanımlanamayacak kadar yüksek olduğuna inanıyor. gizli faaliyetler Zakrevskaya. Ona göre, Chekistler arasında bir muhbirdi, basitçe söylemek gerekirse, bir “muhbir”. Kolosov da böyle bir varsayımda bulundu – M. Gorky’yi patronu Yagoda yönünde zehirleyen Mura idi.
Ancak bu, istihbarat faaliyetlerine katılanlardan gelen ipuçlarına, ihmallere dayanan kanıtlanmamış bir varsayımdır. Ve Maria Ignatievna Zakrevskaya-Benckendorf-Budberg’in hayatı hala sırlar ve efsanelerle örtülü.
Kaynak: macally.ru/tr
