İstanbul Üniversitesi’ndeki öğrenciliğim sırasında her dersini hayranlıkla izlediğim hocalardan biri de latince ve italyanca derslerimize gelen Guiseppe Garino’ydu. Hem güler yüzlü, hem çok bilgiliydi, latinceyi yaşayan bir dil gibi konuştuğunu gördükçe, ağzımız açık kalırdı. Ama, öyle sanıyorum ki, beni en çok etkileyen yanı bir sözcüğün, bir deyimin ya da bir parçanın esiniyle küçük ayraçlar açarak bizimle paylaştığı gözlemleri, düşünceleri, bir de bu gözlem ve düşünceleri desteklemek amacıyla andığı olaylardı. Hiç unutmam, bir gün de “Uygarlık ölülere saygıyla başlar”, demiş, sonra İsa’dan önce 451 – 449 yıllarında bronz levhalar üzerine yazılıp Forum’da sürekli olarak sergilenen ilk Roma yasalarının ölülerin açıkta bırakılmayacağına ve kent dışına gömüleceğine ilişkin ilk maddesini anmıştı. Onun başka birkaç gözlemi gibi bu gözlemini de yaşamım boyunca sık sık anımsadım. Örneğin televizyonlarımızda parçalanıp bir köşeye atılmış ceset görüntüleriyle karşılaştıkça, örneğin gazetelerde mezarlara saldırı haberlerini okudukça, hocam Garino’nun sözlerini içim sızlayarak anımsadım.
“Uygarlık ölülere saygıyla başlar”.
19. 01. 2001
Tahsin Yücel
Yüz ve Söz
Denemeler
o zaman tersten gidersek kaza olmaz inşallah : uygarlık ölülere saygısızlıkla son bulur…