Devamı…Bertrand Russell: Felsefenin gerçek görevi dünyayı anlamaktır
Felsefe
“Demek ki bilgi, düşünme içgüdüsüdür” Düşünme ve Yaşam – Giles Deleuze
Nietzsche bilgiden söz ederken, onu, yaşamın karşısında olmaya, yaşamı ölçmeye ve yargılamaya can atmakla, bizzat kendini erek olarak almakla suçlar. Tragedya’nın Doğuşu’nda Sokratesçi tersyüz etme işte bu biçimde belirir.
Devamı…“Demek ki bilgi, düşünme içgüdüsüdür” Düşünme ve Yaşam – Giles Deleuze
Aklın İsyanı: Felsefeye İhtiyacımız Var mı? – Alan Woods
“İnsan pek mecnundur. Bir sinek kurdunu nasıl yaratacağını bilmez, ama gider düzineyle Tanrı yaratır.” (Montaigne)
“Tüm mitoloji, doğa güçlerine, hayal gücünde ve hayal gücüyle baskın çıkar, hakim olur ve şekil verir; bu bakımdan onlar üzerinde gerçek hakimiyetin çıkıp gelişiyle birlikte kaybolup gider.” (Marx)
Devamı…Aklın İsyanı: Felsefeye İhtiyacımız Var mı? – Alan Woods
Marx Nasıl Marksist Oldu? Felsefe ve Din – J. D. Bernal
Trier’li varlıklı bir avukatın oğlu olan Karl Marx, 1818 yılında doğdu ve o dönemin liberal aydınına özgü bir eğitim görerek yetişti. Hukuk eğitimi almasına karşın ilgisini onunla sınırlamadı ve henüz okul günlerinden başlayarak kültürün pek çok alanında gezindi.
Devamı…Marx Nasıl Marksist Oldu? Felsefe ve Din – J. D. Bernal
“Masumiyet, çoklunun hakikatidir” Varoluş ve Masumiyet – Gilles Deleuze
Neyi anlatıyor “masumiyet”? Nietzsche, acınası suçlama hastalığımızı, kendimiz dışında sorumlular arama veya sorumluyu kendimiz olarak görme hastalığımızı ortaya koyarken, eleştirisini beş neden üzerine kurar. ilki şudur:
Devamı…“Masumiyet, çoklunun hakikatidir” Varoluş ve Masumiyet – Gilles Deleuze
Gilles Deleuze: İstencin özü hep keder ve ruhsal çöküntüde keşfedilir
Kötümserliğe ve Schopenhauer’e Karşı
Gücün iradesinin yukarda da sayılan bu üç karşıt anlamı, istenç felsefesine son derece talihsiz bir biçimde belli bir “renk tonu”, duygusal bir renk tonu katmamış olsaydı hiç önemli değildi. İstencin özü hep keder ve ruhsal çöküntüde keşfedilir.
Devamı…Gilles Deleuze: İstencin özü hep keder ve ruhsal çöküntüde keşfedilir
Slavoj Zizek: Bizleri köleleştiren yalnızca yaşadığımız gerçeklik değildir
Bize dayatılan ideolojide yaşadığımız açmazın en üzücü yanı hallerimize sığındığımızı düşündüğümüz zamanlarda bile aslında birebir aynı ideolojinin içinde olmuş olmamızdır.
Devamı…Slavoj Zizek: Bizleri köleleştiren yalnızca yaşadığımız gerçeklik değildir
“Hayal gücünü kaybeden toplum yarınsızdır” Ütopya – Thomas More
Eserleri, görüşleri ve yaşam tarzıyla Kral’a ters düşen Thomas More, 6 Temmuz 1535’te “kötü bir amaç uğruna haince ve şeytanca davranmak “ suçuyla idama mahkum edildi , kafası kesildi ve ibreti alem olsun diye Londra Köprüsü’den halka teşhir edildi. İdam edileceği kendine bildirildiğinde her zamanki güler yüzüyle şunları söyleyecekti; “Krala gönlüm borçlu kaldı. Bu berbat dünyanın acılarından beni böyle çabuk kurtarma yüceliği gösterdiği için.”
Devamı…“Hayal gücünü kaybeden toplum yarınsızdır” Ütopya – Thomas More
“Hiçbir kötülük, kötülük olarak tarif edilmekle düzeltilememiştir” | Kültür Endüstrisi – Adorno
Kültür endüstrisi asıl anlamı ve mantığı değil de faydası bakımından, gerçeklikteki konumu ve ortada bulunan iddiaları açısından değerlendirilecek olursa; dikkatler onun daima başvurduğu fayda konusuna yöneltilecek olursa, yapacağı etkinin potansiyelinin iki kat daha fazla olduğu anlaşılacaktır. Ama bu potansiyel, gücün yoğunlaşması sayesinde, çağdaş toplumun güçsüz bireylerinin mahkûm olduğu tanıtım ve insan zayıflıklarının sömürülmesinde yatar. Bu bireylerin bilinci daha da geriler. Bazı alaycı ABD’li film yapımcılarının on bir yaşındakileri de göz önüne alarak film çekmek durumunda olduklarını söylemeleri bir rastlantı değil. Ellerinde olsaydı, böyle yaparak yetişkinleri de on bir yaşına indirmek için canlarını verebilirlerdi.
M. Foucault: “Fabrika, okul, kışla ve hastanelerin, hapishanelere benzemesi bir tesadüf değil”
Disiplin ve gözetleme hapishanenin iki temel veçhesiydi, Foucault’ya göre; ve bunların hapishaneye özgü olmadıklarını görmek temel önemdeydi. Aksine, bunlar on dokuzuncu yüzyıl sanayi kapitalizminde öne çıkmış olan bir dizi başka organizasyonda da yaygın olarak kullanı- lıyorlardı: Disiplin, diyordu Foucault, fabrikalarda, bürolarda, hastanelerde, okullarda, kışlalarda vs. iktidarı bedenden koparıyordu ki bu bedene damgasını vuran geleneksel uygulamaların tam tersiydi – cezalandırma alanında, bu damga herkesin gözü önünde, sözün mecazi olmayan anlamıyla vurulurdu. Aynı zamanda, iktidarın “içselleşmesi” vurgulanıyordu. Disiplinci iktidar, Foucault’nun tabiriyle, “görünmezliği yoluyla uygulanıyordu”; onu yaşayanlar bu yeni iktidar teknolojisine razı oluyorlardı ve onların rızası bu yeni teknolojinin temel bir parçasıydı.
Albert Einstein ve Aklın Bunalımı | Maurice Merleau – Ponty
Auguste Comte zamanında bilim, kuramda ve uygulamada varoluşa egemen olmaya hazırlanıyordu. Teknikte de siyasette de doğayı ve toplumu kuran yasalara yönelmeyi, onları onların yasalarına göre yönetmeyi düşünüyorlardı. Ama bambaşka bir sonuç çıktı bundan. Bilimde aydınlık ve etkinliğin birlikte büyümesi şöyle dursun, dünyayı alt üst eden uygulamalar, son açıklaması üzerinde tam bir uzlaşmaya varılamayan aşırı kurgusal bir bilimden doğmuştur. Bilim siyasete kadar her şeye boyun eğmedi de, tersine, felsefi hatta siyasi tartışmalarla dopdolu bir fizikle karşı karşıya geldi.
Devamı…Albert Einstein ve Aklın Bunalımı | Maurice Merleau – Ponty
Hegel Estetiğinde Sanat ve Sanat Biçimleri – Taylan Özgür
Hegel’in estetik üzerine dersleri, sanatın doğası, mantıksal (ve tarihsel) gelişimi içerisinde sanatın büründüğü farklı biçimlere (sembolik, klasik ve romantik sanat) ve tek tek sanatların ayırt edici özelliklerine ilişkin felsefi bir çözümlemedir. Aynı zamanda bir “güzel teorisi” sunmakla birlikte, bu çözümleme, esas konusu olarak sanatı öne çıkarır. “Estetik” sözcüğünü kullanmayı sürdüreceğini bildirmekle birlikte, Hegel kendi felsefi estetiğini “Sanat Felsefesi” olarak adlandırmanın uygun olacağını belirtir. Bu durum, on dokuzuncu yüzyılda doğa güzelliğinin estetik teorinin gündeminden düşmesiyle ilgilidir. Adorno’nun belirttiği gibi, Schelling’le başlayarak estetik, doğada güzelin sistematik bir incelenmesini sürdürmeyi bırakıp, hemen hemen yalnızca sanat eserlerini tek ilgi konusu haline getirmiştir.1 Bu teorik dönüş, insanın özgürlüğü ve değeri kavramını her şeyin üstünde tutan dönemin tini ile ilişkilidir.
Devamı…Hegel Estetiğinde Sanat ve Sanat Biçimleri – Taylan Özgür
Faşizmi Destekleyen felsefeci Martin Heidegger, Nazizm ve Felsefe – Doğan Göçmen
Uzun yıllardan sonra Türkiye felsefecileri (ve genel olarak aydınları) arasındaki sohbet ve tartışmalara yakından kulak misafiri olduğumda, Martin Heidegger isminin hiç tereddüt etmeden telaffuz edildiğini görmek, ondan genellikle olumlu, bazen de tarafsız olarak bahsedildiğine şahit olmak beni şaşırtmıştı. Kimisi Hegel’i Heidegger açısından yorumlamaya koyulduğunu söylüyordu, kimisi Heideggercilerle Marksistlerin birleştiğini ilan ediyordu, kimisi ise Heidegger’i özgürlükçü düşünürler arasına katıyordu. Postmodernist sistem eleştirilerinin etkisinde kalıp özgürlükçü bir felsefe kurmak için Heidegger lehine Marx’tan vazgeçilmesini savunanlar da yok değildi.
Devamı…Faşizmi Destekleyen felsefeci Martin Heidegger, Nazizm ve Felsefe – Doğan Göçmen
“Şimdi size beni yitirmenizi, kendinizi bulmanızı buyuruyorum” | Kişi Nasıl Kendisi Olur? – Nietzsche
Herkes için, kimse için bir kitap
Zerdüşt’ün öyküsünü anlatmama geldi sıra. Yapıtın ana düşünü olan bengi-dönüş düşüncesi, erişilebilecek o en yüksek olumlama ilkesi, 1881 yılı ağustosuna rastlar: Bir kâğıt parçasına karalanmıştır, altında şu yazılıdır: “İnsan ve zamanın 6000 ayak ötesinde”. O gün Silvaplana gölü kıyısındaki ormanlarda yürüyordum; Surlei yakınlarında, piramid biçimi yükselen kocaman bir kayanın dibinde mola verdim. Bu düşünce orada geldi bana. –O tarihten birkaç ay gerilere gittiğimde, bir önbelirti olarak, beğenilerimin, özellikle musikide birdenbire ta derinden değişiverdiğini görüyorum. Zerdüşt’ü belki de baştanbaşa musikiden sayabiliriz, şurası açık ki, yepyeni bir kulak istiyordu onun için. Vicenza yakınlarındaki bir küçük dağ kaplıcasında, Recoaro’da geçirdiğimiz 1881 baharı, maestro’m ve dostum Peter Gast– benim gibi “yeniden doğmuş”lardandı o da –ve ben farkettik ki, musiki denilen Anka kuşu her zamankinden daha bir hafif, daha bir ışıldayan kanatlarla dolanıyordu üstümüzde. O günden bu yana, 1883 şubatında birdenbire inanılmaz koşullar altında yaptığım doğuma dek geçen süreyi –önsözde birkaç cümlesini aktardığım son bölüm, tam Richard Wagner’in Venedik’te öldüğü kutsal saat bitirilmiştir– evet, o süreyi hesapladığımda, gebeliğimin 18 ay sürdüğü anlaşılır.
