Artık “Yeter’’ diyorum. İnsanlar ölmesin, kardeşlik ve barış olsun istiyoruz. Bugün yüzbinlerce Kürt ve Türk birbiriyle evlenmişler. Eskiden “Kürtlere hak verilirse Türkiye bölünür” deniliyordu. Ben buna inanmıyorum. Çünkü İstanbul’da Diyarbakır’dan fazla kürt var. Eğer Türkiye kürt kimliğini tanırsa, okullarda kürt çocukları ana dillerini öğrenirlerse, ne olur? Ana dil ile eğitim dünyada yaşayan her çocuğun hakkıdır.
Neden Türkiye’ye gelmiyorsunuz ?
Doğrusu bende milletimi seviyorum ve onları görmek istiyorum. Artık Avrupa’da geçirdiğim 30 yıllık yalnızlık yeter. İnsan en çok kendi halkıyla mutlu olur. Bugün Türkiye’de çok güzel adımlar atılıyor, Kürtçe Radyo ve TV açıldı. Kürt sorununun çözümüne yönelik olarak, iyi şeyler oluyor. Bugün Türkiye’nin gündeminde özellikle medya’nın gündeminde Kürtler var. Bu sorun çözülecek. Ama şunu bilmeliyiz ki, Kürt sorununu sadece bir radyo ve Televizyonla çözülecek bir şey değil. Bunlar birer adımdır. Ancak dünyadaki her halk gibi kürt halkının hakları verilmelidir. Ben demiyorum ki Kürtlere farklı bir hak verilsin; Türklerin, Arapların, Farsların ve diğer dünya halklarının hakları ne ise, kürt halkınında hakları verilmelidir…
Ciwan Haco Klip ve konser kayıtlarına buradan ulaşabilirsiniz
[Civan Haco, 1957 yılında Suriye -Qamışlo’da dünyaya geldi. Asıl olarak Mardin’li olan ailesi Şex Said İsyanını desteklememiş olsa da isyan sonrasında Surye’ye sürgüne gönderildi. Ciwan Haco, Mihemed Şexo, Miradko, Garabete Xaço ve Seid Yusif gibi büyük dengbejlerinden etkilenerek müziğe ilgi duydu. Lise eğitiminden sonra Almanya’nın Bochum Üniversitesi Müzik Fakültesi`nde öğrenim gördü. Daha sonra kurduğu grupla, Kürt müziğini Blues, Rock, Pop ve Caz formlarında harmanlayıp yorumladı.]
Nedir bu haklar?
Dilsel kimliktir, insani özgürlükler ve kültürel haklar. İnsan Dünyada kimliği ve kültürü ile tanınır. Bana göre Türkiye yeni bir Anayasa yapmalı ve Anayasa’da kürtlerin hakları ne ise belirtilmelidir. Ben şimdi, hiçbir şey belli olmadan neye gideceğim Türkiye’ye? Türkiye’ye gitmek ve halkımla buluşmak benim için bir rüyadır. Bir ara Batman ve Diyarbakır’da verdiğim konserde aldığım keyfi ve gördüğüm saygıyı ömrümün sonuna kadar unutmayacağım. O sevgi benim için milyarlarca liradan daha üstündür. O günler hayatımın en güzel günleriydi. Düşünün ben müzik yapacağım, konserler vereceğim Ama bu ülkede insanlar ölüyor ve savaş devam ediyor. Artık yeter, savaşın bitmesi sona ermesi lazım.
Evet Kürt sorununun çözümü doğrultusunda Türkiye’de bu adımlar atıldı. Fakat Kürt sorunu öyle küçük bir sorun değil “Al sana şunu verdim” demekle çözülemez. Unutmayalım bu bir halkın sorunudur. Doğrusu kürt açılımıyla ilgili adımlar atılınca çok sevindik. İyi şeyler olacak dedik. Bu sorunun, kavgası ve savaş olmadan çözüleceğini ümit ediyorum. Bugün kürt halkı bir realitedir. 20 Milyondan fazla Kürt realitesi vardır. Bunları inkar etmek mümkün değildir.
Artık “Yeter’’ diyorum. İnsanlar ölmesin, kardeşlik ve barış olsun istiyoruz. Bugün yüzbinlerce Kürt ve Türk birbiriyle evlenmişler. Eskiden “Kürtlere hak verilirse Türkiye bölünür” deniliyordu. Ben buna inanmıyorum. Çünkü İstanbul’da Diyarbakır’dan fazla kürt var. Eğer Türkiye kürt kimliğini tanırsa, okullarda kürt çocukları ana dillerini öğrenirlerse, ne olur? Ana dil ile eğitim dünyada yaşayan her çocuğun hakkıdır. Kürt çocukları da ana dil ile eğitim görmelidir. Avrupa’da herkes kendi dilini öğrenebiliyor. Avrupa bölünmedi. Bilakis bu kültürel zenginlikle büyüdü. Ben çocukluğumu hatırlıyorum, bunun eksikliğini hep hissettim. Artık bütün dünya hakları birbirine yakınlaşmışlardır. Televizyon ve internet gibi iletişim araçları ile yakınlaştılar. Bence artık Kürt halkının hakları Türkiye anayasasında yer almalıdır. Artık bu sorunun kardeşlikle ve barış içinde çözüme kavuşması gerekmektedir.
Kürt sorunu Kürtlere haklarının verilmemesiyle ilgili bir sorundur. Türklerin ne hakları varsa onların diğer toplumlara verilmesi gerekir. Kürtlerin kimlik hakkı vardır, dil hakkı vardır ve eğitim hakkı vardır.
Kürt meselesinin çözümü için barış ve kardeşlik için bana düşen ne ise yapmaya hazırım. Her türlü yardımı yapmaya hazırım.
Kürt meselesi neden Türkiye’de çözülemiyor ?
Bu aşağı yukarı 80 yılın bir sorunu. Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Kürtlerin varlığı inkar edildi. Bu yüzden sonunu bir anda çözmek kolay değil. Türkiye’nin Radyo, Televizyon ve gazetelerinde kürt milletinin varlığının kabul edildiği ilan edilmeli. Kürt halkının hakları verilmeli. Biz vatanımıza, yurduma ve aile dostlarıma geri dönmek istiyoruz, orada şarkımız söyleriz.
Türkiye ile Suriye’nin yakınlaşmasını nasıl görüyorsunuz?
Daha önce akraba olan 2 taraf tel örgü ile ayrıldılar. Biz televizyonlardan izliyorduk Tel örgünün arkasından bayramlaştıklarını son günlerde ise vize bile kalktı. Nusaybin’in yarısı ile Kamışlı’nın yarısı güzel bir ortamda, buluşuyor artık.
Türkiye’yi radyo, televizyon veya internet gibi her türlü haber vasıtalarıyla izliyorum Türkiye bizim için çok önemli bir yer. Türkiye bizim babalarımızın ve dedelerimizin yurdu. Benim annem ve babam Türkiye’de dünyaya geldi. Dedelerimden söz etmeme gerek yok. Ben Türkiye ile çok ilgileniyor. Dostlarım, arkadaşlarım, akrabalarım çoğu Türkiye’de. Bende Midyat’a köyüme dönmek istiyorum. Türkiye’deki memleketimin rüyalarını görmek istiyorum. İnsan memleketiyle insandır, dostları ve akrabalarıyla insandır. Suriye’deki, Irak yada İran’daki Kürtlerin gözü Türkiye’dedir. Herkes anladı ki Kürtler Türkiye’siz olamaz. Türkiye olmadan Kürtlerin işi çok zordur.
Doğrusu hem Türkler hem de Kürtler işin önemini kavramışlardır. Birbirine yardım etmenin gerektiğine inanmışlardır. Artık tüm Türkler hem Kürtler şunu anlamalıdırlar, bizler birbirimizin dostuyuz. Artık kara günleri hatırlamanın ve onların üzerinden siyaset yapmanın gereği yoktur. Birbirimizi sevmeliyiz.
söyleşi: sanlıurfa.com