Rençber Aziz; Sazı ve sözü, görmeyen gözüyle kızıl bir Zaza geçti gönlümüzden

Mikail Aslan’ın albümü ‘Zernkut’a iki ezgisini seslendirdiği Rençber Aziz, 1955 yılında Bingöl  Merkez’e bağlı  Wusfan (Akpınar) köyünde dünyaya gelir. 1956 yılında 1 yaşında  hastalık sebebiyle gözlerini kaybeder. Ancak fiziksel engeller ve yaşam şartlarının   zorlularına rağmen müziğe olan ilgisinden vazgeçmez. Bununla da yetinmeyip toplumsal olaylara karşı tavır alır, halktan yana taraf tutar. Sosyalist dünya görüşünü benimser. Besteleri ve müziği ile toplumu aydınlatmaya çalışır.
Doğal olarak bir süre sonra müziği yasaklanır, sözleri/söylemleri ve müziği engellenmeye çalışılarak hapse atılır.  Bunun üzerine ülkeden ayrılmak zorunda kalan Rencber Aziz’in  toplum içinde etkisi içten içe büyür. 32 yaşında şüpheli bir ölümle aramızdan ayrılan sanatçının kendi vasiyeti üzerine mezartaşına “Ey yolcu dur!  32 sene aydınlığın yüzünü görmedim. Aydınlığın değerini bil” yazısını yazdırtarak son mesajını verdirir.

 


Sonraki şarkıya geçmek için >| şarkı seçmek için [>] işaretine basınız.

Hayat hikayesine kaldığımız yerden devam edersek; Rencber Aziz Gözlerini kaybedince aynı yıl içerisinde ailesi ile birlikte Wusfan’dan Bingöl  Dereikasaran Mahallesine taşınarak burada yaşamaya başlar. Çocukluk yıllarını ağabeyi ve kardeşlerinin yardımlarıyla  geçirir.
Rivayetlere göre; müziğe olan ilgisini çevre köylerdeki akrabalarını ziyarete gittiğinde köydeki ağaçların en üst dallarına çıkıp, kasideler ve Bingöl’de yaşanmış acı olaylar üzerine kendisinin derlediği ağıtları söyerek, daha sonra 12-13  yaşlarında  gözleri görmediği halde tenekeden basit bir plak iğnesi yaparak ortaya koyar.

1968 yılında ailesinin yönlendirmesi ve topluma faydalı bir birey olma düşüncesi ile medrese eğitimine başlar ve kısa bir sürede Hafız’ül Kuran olur. 1971 Bingöl depreminde yüzünü hiç görmediği annesini kaybeder. Bir yıl sonra da İstanbul Çemberlitaş Mevlithan Mektebine gider. Aynı yıllarda Köylüler cemiyetiyle tanışır.  Köylülere ait özürlüler okuluna giderek -1825 Yılında Fransız Luis Braille tarafından bulunan- temelde altı noktadan meydana gelen Körler Alfabesi (Braille) ile okuma – yazma öğrenir. Daktilo yazmaya başlar. İçinde gem vuramadağı duyguları onu müziğe yönlendirir. Üstün meziyetleri ile kısa bir sürede bağlama çalmasını öğrenir. Altı nokta körler cemiyetindeki müzisyenlerle birlikte turnelere katılır.

Aziz türküleri,  dönemin ilericileri çalışmalarıyla, Kenan Evren’in cunta anayasına halkın hayır yönünde oy vermesini sağladı. Türkiye’de darbe anayasasını kabul etmeyen tek şehir olarak  Bingöl, bütün bedelleriyle beraber tarihe  onurlu bir iz bıraktı.

İstanbul’un çeşitli yerlerinde halka açık mekanlarda programlara katılarak müzik eğitimini ilerletir. Toplumsal sorunlara karşı oldukça hassas olan Aziz 1977 yılında kendi bestelerini yaparak topluma müzikle mesajlar vermeye başlar. Fakat söylemleri ve müziği bir takım güçler tarafından engellenmeye çalışılır ve siyasi propaganda yaptığı gerekçesiyle tutuklanarak hapse atılır. Yedi ay cezaevinde kaldıktan sonra 1978 yılının ilk ayında tahliye edilerek Bingöl’e döner. Bingöl’de bir kaç ay kaldıktan sonra dönemin siyasi yoğunluğu ve Aziz’in devam eden mahkemesi onu başka göçe zorlamıştır. Böylece Aziz’in hayatında, yine o topraklarda kapanacak yeni bir sayfa açılır. Almanya artık Rençber’dir 1978 tarihinde Almanya’ya gider ve siyasi iltica talebinde bulunarak Almanya’da vatandaşlık hakkı elde eder.

Almanya yıllarında da toplumsal sorunları dile getiren müzikal çalışmalarda bulunan Aziz; Zazaca, Kurmancca ve Türkçe eserlerden oluşan “Hasreta Azadi/ Özgürlük Özlemi” isimli ilk  albümünü çıkarır. Ayrıca Aziz, kendi imkanlarıyla sayısız amatör kayıt yapar. Eserleri yasak kabul edilip engellendiği için çalışmaları teyplerde amatör şartlarda el altından kopyalanarak çoğaltılır. Eserlerinde, toplumdaki sosyal-siyasal sorunları irdelemiş, Aşk, hasret, yurtseverlik gibi pek çok konuyu anlatmış toplumcu-gerçekçi bir halk aydını olan Aziz 1988 tarihinde Almanya’nın Hannover kentinde yüksek bir binadan sebebi bulun(a)mayan şüpheli bir şekilde düşüp  yaşama veda eder. Siyasi tavrından ötürü cinayete kurban gittiği en güçlü kanıdır. Aziz’in ölümünün arkasındaki sır perdesi hala aralanamamıştır. Arkasında kalıcı müzik eserleri bırakan Rençber Aziz, 1988 tarihinde Bingöl’ün Wusfan ( Aşağı Akpınar) köyünün Eskiköy mezrasında aile kabristanına defin edilir.

31 Yorumlar

  1. Rençber Aziz hastasıyım Allah rahmet etsin onu öldurenınde Allah belasını versin

  2. Böyle bir değeri bu kadar geç tanıdığım için kendimden utandım…

  3. yüreği sevgi dolu bi insan. bende alpaslan arkadaşa katılıyorum. bingölde doğup büyümüş biri olarak böyle güzel bi insanın farkına varmadan yaşamış olmak benimde içimi sızlattı. çok erken ölmesinede üzüldüm.

  4. kendi tarihini unutan bingöl zazalari recber azizi tanimamalari “normal”.

  5. ben rahmetli aziz abenin hakkinda yazanlarin icinden en sanslilardan oldugumu diyebilirim. ben 36 senedir almanyada yasiyan bir bingöllü ailenin ogluyum. aziz abeyi ben 15 yasimdayken tanidim ve öldügü günlerine kadar cok güzel günler gecirdik ve bingöllülere bunu demek istiyorum elimize aziz berdibek gibi bulunan pirlantalarin deyerini bilelim. Xatirib sima.

  6. bende reçber azizi çoçuklugumdan bilirim
    ve diye bilirim ki zaza ezonun parcalarıyla siyasi kimliğimizi kazandık
    böyle bir değere tekrardan bize hatırlatan ve anılarımızı ve kendimizi bize hatırlattıgı için mikail aslanada teşkkür borçluyuz
    biz dilimizi ve kendimizi bilelim ki diğer milletlerde bizi bilsinler ve tanısınlar
    görüşmek dilegiyle şimdilik hoşçakalın

  7. RAHMETLİ RENCBER AZİZİ HER DİNLEDİĞİMDE KENDİMİ BİNGÖLÜN BURAM BURAM KOKAN DAĞLARINDA HİSSE DİYORUM MEKANİ CENNET OLSUN.

  8. ben turk asılıyım rencber azizi dinliyorum bisey anlamıyorum ama sesi cok guzel keske ne dedigini anlıyabilseydim alah rahmet eylesin

  9. Kürtçenin zazaca şivesini mükemmel kullanıyor. Yorumu cok kuvvetli. bizim kültürümüzün bir çınar ağacıydı. Ancak kirli gücler bu çınarı gövdesini kestiler german ellerinde..Ançak çınarın gökleri filizlenmiş. oyle olmasaydı biz onu dinlemeye devam eder miydik…Semsure diyarından selamlar Ey Degbej Ape Rencber Aziz.. Ruhun şad olsun..

  10. rençber aziz. çocoklugumuzun yasaklı ama en çok dınlenen ozanı. gonul ıster kı bıngollu hemsehrılerım onun adına bır gun duzenlese tesebusunde bulaunarak her yıl onu anmayı bir gorev olarak bulunsa.ınanın sızınleyız.o karanlıgı sadece gozlerınde yasadı yuregındekı aydınlıkla bızlere yol gosterdı.ruhu sad olsun.

  11. herkese slm ben rençber azizin öz yeğeni olarak amacamla gurur duyuyorum onu dinlediğim zaman sanki güneş tutuluyor. onu dinlediğimde ay bile üşüyor. o bingöl halkının en kıymetli en değerli ve en byük ozanıdır. herkese tşkler.

  12. BEN BİSMİLLİYİM BİR KURMANCIM BU KADAR ÖRNEK BİR KİŞİLİK VE BU KADAR HOŞ SESİ GEÇ TANIDIĞIM İÇİN ÇOK ŞANSIZ OLSAM GEREK ONA allahtan RAHMET DİLİYORUM .

  13. BİNGÖLLÜ ZAZAMEHO Bingöl çeltiksuyu köyündenim zazacası madrag istanbulda oturuyom rençber aziz ve şivan perverin üzerine sanatcı tanımıyom siz nedüşünüyorsunuz KARABAYIRLI

  14. Way babom vay rencberin akibetini daha bu gece ögrendim ben nasil zazayim ya 🙁 🙁

  15. bolyle bir sesi geç tanıdıgım için üzgünüm,ayrıca kısacık omrunde verdigi mücadeleden dolayı taktir ediyorum.TOPRAGI BOL OLSUN

  16. Gerçekten harika bir ses, inanılmaz bir söyleşi tarzına sahip.Kendimden utanıyorum, şimdiye kadar nasıl olurda bu değerli şahsiyeti tanıamışım.Burdan kendisine kıyanları lanetliyorum ve kendisine allahtan rahmet dilerim.

  17. ben bingöl ilimizin genç ilçesindenim rençber azizi çocukluğumdan beri tanırım ve diyebilirim ki onun sesi gibi müthiş bir ses olamaz.ey bingöl halkı kendi benliğimizi kaybetmeyelim biz sırt sırta verdikçe hiçkim se biziayıramaz BİNGÖL LÜ ZAZA LAR XATIRIB SIMA

  18. değerli Kürt sanatçısı rençber azizi saygıyla ve sevgiyle anıyoruz .. Kürt kültürüne büyük katkılarından dolayı..

  19. Ahh Aziz baba ah senin o güzel şarkıların ve o güzel insanlığın her zaman gönüllerimizde olacak ve seni her zaman yürekten anacağız.

  20. bende zazayım ama mutki zazalarındanım yaşıma rağmen tarihimi öğrenmek istiyorum büyüklerimden bildiğim kadarı ile rençber aziz zamanında iyi birisiymiş allah rahmet eylesin ZAZALARA SELAM OLSUN bingöl zazalarıyla meşhurdur zaten

  21. ben bi bingöl solhan zazası olmamla beraber zaza azizi sesi duyduğumdan beri hep sevmiş müzükle hep dinlemişimdir halen dinliyom benim için kutsal bi görev spas

  22. rencber azizde zazaca konuşurdu ama kürt degilim demedi . ma kurdtüm zazaca şarkılarında welate istan derdi (zon ma zazaki asılmaz kırd . ) bende zazaym ama kürdm .

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz