KOMA AMED VE EN İYİ ALBÜMÜ: “DERGUŞ”

Koma Amed (1988), 12 Eylülle gelen bireyin kimliğini, dilini ve müziğini ifade etme olanaklarından tamamen yoksun bırakıldığı,  yasakçı/baskıcı olağanüstü zor şartların hüküm sürdüğü yıllarda Ankara’da tıp fakültesinde öğrenim gören bir grup üniversite öğrencisi tarafından kuruldu. Koma Amed,  tarihe Türkiye’de yaşayan Kürtlerin kurduğu ilk müzik grubu olarak  geçti.

Muzaffer İlhan Erdost’un(*) kürtçeye çevrilmiş bir şiirinden adını alan ilk albümü “Kulilka azadi- Özgürlük Çiçeği” ile adlarını duyurdu. Kasete ismini veren bu şarkın yanında  ‘Çav Bella’yı ilk kez Kürtçe seslendiren grup olma onuruna ve ilericiliğine  de sahip oldu.

İçerik
Hay Nik Na (4:11) – Koma Amed
Amediye (3:17) – Koma Amed
Çar Mal (4:02) – Koma Amed
Semo (3:17) – Koma Amed
Çume Cizire (2:07) – Koma Amed
Hoy Memo (3:48) – Koma Amed
Dergus Zerde (3:57) – Koma Amed
Evare (4:11) – Koma Amed
Helim Can (3:43) – Koma Amed
Kulilka Azadi (1:28) – Koma Amed
Rinde (0:59) – Koma Amed
Susli Xanim (3:20) – Koma Amed
Destana Silopi (1:32) – Koma Amed
Telli Telli (0:58) – Koma Amed
Tesi (4:17) – Koma Amed
Zeri (3:44) – Koma Amed
“Agır u Mirov – Ateş ve insan” daha sonra en çok sevilen “Derguş – Bebek” albümlerini çıkarttı.  Bu 3 albümden sonra grup siyasi nedenlerden dolayı dağıldı. Grubun bazı elemanları “Çar Newa – Dört Ezgi” adı ile yeni bir grup kurup  “Si – Gölge” adında bir albüm çıkardı.
Albümler hakkında kısa bilgi
Kulilka azadi Derlemeler grup elemanlarının kendilerine ait ve ağırlıkla Orta Anadolu’da yaşayan Kürtlerin geleneksel ezgilerinden oluşuyor Orijinali Kürtçe’nin Sorani lehçesinde söylenen ve Türkçe’ye “Ağlama Yar” adıyla dönüştürülen halk ezgisi “Seyran Mangi”de grubun derlemeleri arasında yer alıyor. Beste çalışmaları içinde kendi yazdıkları sözler dışında Muzaffer İlhan ERDOST’ un “Özgürlük Gülü ” şiirinin Kürtçe çevirisiyle bir CİGERXWİN şiiri yer alıyor. İtalyan Halk Ezgisi “Çav Bella” ilk kez bu albümde ve Koma Amed çevirisiyle Kürtçe’ye uyarlandı Grubun albümünde yer alan bir başka uyarlama, “Telli Telli” M. MUNGAN / M. LOIZOS imzalarını taşıyor. Bu şarkının bir özelliği de albüm kayıtlarının yapılabilmesi için stüdyo sahiplerini ikna etmeye oldukça yardımcı olduğudur. Kulilka Azadi içinde; Evdılmelik Şexbekir, Gülşen Çetin, Savaş Çakmak, Rohat Kutlay, Fikri Kutlay, Ahmet Kaya ve Mustafa Kart yer aldılar Albümde söz, müzik, derleme, çeviri ve uyarlamalara imza atmış ve ağırlıklı solist olarak yer alan, aynı zamanda Kürt Müziğinde birçok “ilk”e imza atan Evdilmelik ŞEXBEKİR 1992  yaşama veda etti.

Agır u Mırov 1995 de Anadolu Müzik’ten Kom Müzik’den çıktı. AGIR Û MIROV Farklı renk ve gırtlak özellikli seslerin buluştuğu grup, birçok bölgeden derlemelerini ve beste çalışmalarını yorumladı. Koma Amed, düzenlemelerine imza attıkları bu ikinci albümlerinde Kürtçe’nin üç lehçesine de yer verdi Serhat, Mardin, Malatya ve Urmiye’den seçilen 6 halk ezgisinin 4 ü Koma Amed derlemesi Grup,dönemin tüm yakıcılığı içinden oluşturduğu müzikal duyarlılığını da 5 beste çalışmasıyla albümüne yansıttı Albümde H.KAYTAN imzasıyla Kürtçe’ye uyarlanmış bir Fars marşı da yer alıyor. Agır u Mırov içinde; Serhat , Merdan, Birkan, Fikri, Memo, Ahmet, Mehmet, Evin ve Süleyman yer aldılar Aynı yılın Şubat ayında İtalya’daki bir grup belediyenin çağrısı üzerine 13 şehri kapsayan “SERHILDAN” adlı turnesini gerçekleştirdi Bu, Avrupalıların bir Kürt müzik grubuna yaptığı “ilk turne çağrısı”ydı

Derguş Yarısı İstanbul yarısı Avrupa’ da yaşamak zorunda bırakılmış elemanları ve iki ayrı stüdyo kaydıyla ” Derguş ” ismini verdiği çalışmasını tamamladı. Albüm 1997 yılında Ses Plak’ tan 1998 de Kom Müzik’ ten çıktı. DERGUŞ Derleme ve düzenlemeleri Koma Amed imzası taşıyan bu albümde Serhat ve Botan bölgesi ezgileri yer aldı. Vokal ve enstruman düzenlemelerinde önceki albümlerden farklı deneysel yaklaşımlarla buluşturulan Kürt halk ezgilerini bu albümde 5 ayrı solo ses yorumladı. Grubun, Kürt müziği kaynağına ve bu kaynağı yorumlayışına işaret etmesi açısından özel bir çalışma olan Derguş, çok çeşitli kesimler/kimlikler tarafından da ilgiyle karşılandı. Yaşanan mecburi ayrılıklar grubun çalışmalarını zorlaştırıp ağırlaştırsa da, Koma Amed her dönem yeniden toparlanıyor ve yarattığı müzikal geleneği sürdürüyor.

__________________________
(*)Muzaffer İlhan ERDOST Muzaffer Erdost, 1932 yılında Artova (Tokat)’da doğdu. 1956 yılında Veteriner Fakültesi’ni bitirdi. 1956-1958 yılları arasında Pazar Postası’nı yönetti. 1958-1963 yılları arasında Ulus gazetesinde çalıştı. 1958 yılında Açık Oturum Yayınlarını, 1965 yılında Sol (onur) Yayınlarını kurdu, yönetti. Kardeşi İlhan Erdost’un 7 Kasım 1980 tarihinde gözaltında  öldürülmesiyle  kardeşinin adını da alarak ismini Muzaffer İlhan Erdost olarak değiştirdi. Kardeşi için yazdığı ve olayı anlatan “ilhan’ın son beş günü için fotoğraflar” şiiri

ilhan gelir türküler’le/ türküler’le biz elele/ güleriz güzel günlere ilhan uzatmış kadehi/ güler gözlerinin içi/ çağıldar cümle sevinci ilhan’la biz nezarette/ yanyana bir kanepede/ akar gündüz uçar gece ilhan’ı gördüm düşüyor/ yanım ateşe düşüyor/ elim kolum yetişmiyor ilhan’ı gördüm yaralı/ gözleri kandan hareli/ yüzü güllere çevrili ilhan’ın paltosu kanlı/ alazlanmış tüter canı/ düşmüş omuzdan kolları ilhan ilhan, ilhan ilhan/ sular çavlan kuşlar pervan/ gittin mi can gittin mi can…