Sivas ’93, adlı oyun ile yurtiçi ve yurtdışında 71350 izleyiciye ulaşıp 150 oyun oynayan Dostlar Tiyatrosu Howard ZINN’in yazdığı, Özüm ÖZGÜLGEN’in çevirdiği, Genco ERKAL’ın yönetip oynayacağı MARX’ın DÖNÜŞÜ adlı yeni oyunu Muammer Karaca Tiyatrosu’nda 27 Şubat’ta başlıyor.
Genco Erkal’ın Marx’ı canlandırdığı oyun, krizle birlikte burjuva ekonomistlerin bile sormaya başladığı “Marx dönüyor mu” sorusuna tiyatro sahnesinden bir yanıt niteliğinde.
“Ben hem öldüm, hem ölmedim, işte size diyalektik” diyerek sözlerine başlayan Marx’ı, Genco Erkal canlandırıyor. Usta tiyatrocunun yönetip oynadığı oyun, Amerikalı Marksist yazar Howard Zinn’in imzasını taşıyor. Özüm Özgülgen’in çevirdiği eserde, krizle sarsılan kapitalist sistem, Karl Marx’ın bakış açısı ile tiyatro sahnesinde sorgulanıyor.
Bu sene 40. yılını kutlayan Dostlar Tiyatrosu, yeni sezonda da “Marx’ın Dönüşü” oyunuyla izleyicisiyle buluşacak. “Marx’ın Dönüşü” oyunu, Marx’ın 19. yüzyılda getirdiği kapitalizmin eleştirisinin günümüzde de temelde hâlâ geçerli olduğunu gösteriyor.
19. Yüzyılda Londra Soho’da yaşayan MARX, “MARX’ın DÖNÜŞÜ” oyununda günümüz New York Soho’dadır. İçinde yaşadığımız dönemin ve MARX’ın yaşadığı dönemin birbiri içine geçecek şekilde yazıldığı oyunla o zamanları aydınlatmanın yanı sıra bugünlere ve bizim bulunduğumuz yere ışık tutmak amaçlanıyor.
MARX, yaşamıyla ilgili olaylar, Jenny ile yaptığı evlilik, Londra’ya sürülmesi, üç çocuğunun ölmesi, zamanın politik çatışmaları, İrlanda’nın İngiltere’ye karşı direnişi, Avrupa’daki 1848 devrimleri, Komünist Hareket, Paris Komünü olayları hakkında konuşuyor.
Howard Zinn (oyunun yazarı)
Savaş karşıtı ABD’li muhalif tarihçi ve akademisyen Howard Zinn’in ilk oyunu Marx Döndü’yü (1999) yazmasında çocukluk ve gençlik yıllarının büyük etkisi vardır.
Boston Üniversitesi onursal profesörü olan Howard Zinn, 24 Ağustos 1922’de New York, Brooklyn’de bir fabrika işçisinin oğlu olarak dünyaya geldi. Komünist Manifesto’yu ilk 17 yaşında okuyan Zinn’in üzerinde Komünist Manifesto derin bir etki bıraktı. Çünkü kendi yaşamında, ailesinin yaşamımda gördüğü her şey ve 1939’da ABD’nin içinde bulunduğu koşulların açıklaması yapılıyor, tarihsel nedenleri gösteriliyor ve güçlü bir analizin ışığıyla aydınlatılıyordu. Gençlik yıllarında edindiği sınıf bilinci ile üç yıl tersane işçiliği yapan Zinn, Tersanede kendi gibi üç genç işçi daha bulup, sendikalı olmayan çırak arkadaşlarını örgütlemeye girişti. Aynı ekiple haftada bir buluşup MARX ve Engels’in eserlerini okudular.
Howard Zinn, II. Dünya Savaşı sırasında Amerikan Hava Kuvvetleri’ne katılmış ve madalya kazanmış bir savaş gazisidir. Ordudan ayrıldıktan sonra New York Üniversitesi’ni bitirdi; ardından Colombia Üniversitesi’nde tarih doktorası yaptı. Daha sonra sırasıyla Atlanta Spelman Koleji ve Boston Üniversitesi’nde dersler verdi. Politik teori derslerinde MARX ve Engels’in yazdıklarına ciddi bir biçimde eğildi.
“MARX’ın DÖNÜŞÜ” oyununun yazarı Howard Zinn, düşünürlerin kişisel yaşamlarını araştırdığı dönemde, 20. yüzyılın ilk yarısında ABD ve Avrupa’da anarşist görüşün yayılmasında, gelişmesinde büyük bir rol alan Emma Goldman üzerine yazdığı oyunla ilgili aldığı olumlu değerlendirmeler sonrası tiyatro dünyasına adım attı ve Karl MARX’la ilgili bir oyun yazmaya karar verdi. MARX’ı, çok az kişinin bildiği bir şekilde, karısına ve çocuklarına bakmak için uğraşıp didinen bir aile babası olarak göstermek istedi. Yazdığı oyunla MARX’ın Almanya’da başlayan ve Londra’ya uzanan hayat hikayesini, tutkulu ve kendini davaya adamış devrimci yönünü gösterdi.
