Kürt Müziğinde Feminist Besteler Heja ve “Stranên Neşuştî”: Wey tu’b xêr hat!

Sanatçı, Hêja’nın ilk albümü Stranên Neşuştî (Cenabet Şarkılar), 20 Şubat 2020 yılında . Stranên Neşuştî, bir beste albümü. Feminist ve kadın ağızlı bestelerin yer aldığı albümün müzikal altyapısı folk pop ve folk rock arasında gidip geliyor.

Stranên Neşuştî, üç yeni besteden oluşuyor ve üç farklı yalnızlık biçimine odaklanıyor. Hêja’nin NeNe/Değilim isimli söz ve müziği kendisine ait olan manifestovari şarkısı bir kadının bir gününü anlatarak ev içi emeğin görünmezliğini kendi dili ile anlatıyor. Yine söz ve müziği kendisine ait olan Derî Lêket/Kapı Çaldı isimli parçada cüretkarca kendi yalnızlığı ile dalga geçen bir kadını tasvir ediyor. Roşeng Rojbîr’in “17” isimli şiirinden bestelenen Belkî/Belki isimli parçada da bir ulusun tarihsel yalnızlığı anlatılıyor.

Grotesk ve deneysel vokallerin yer aldığı şarkıları müzisyen Cansun Küçüktürk aranje etti. Tamamı cezaevinde bestelenen şarkılar, sanatçı siyasi sebeplerden dolayı yurt dışına çıktıktan sonra ancak dinleyici ile buluşabilecek.

Heja kimdir?
Mardin, Qesra Qenco’da doğan sanatçı, Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde eğitim alırken, okulun Folklor Kulübü‘nde profesyonel anlamda müzik ile tanıştı. Burada 3 yıl boyunca, şan ve armoni dersleri alan Hêja, geleneksel Kürt müziği ve Dengbejlik üzerine alan araştırmalar yaptı ve derleme çalışmalarına katıldı. Cavid Mürtezaoğlu’ndan aldığı şan derslerinin yanısıra Vedat Yıldırım ve Feryal Öney’den tavır ve vokal teknikleri öğrendi. Aynı süre zarfında Kürt Edebiyatı’na yoğunlaştı ve Boğaziçi Edebiyat Kulübünde, Kürtçe dergicilik faaliyetleri yaptı.

Edebiyatçı kimliğini müzisyen kimliği ile bir araya getiren sanatçı en son Michael Jackson’un “They Don’t Care About Us” şarkısını Bajar için, Kürtçeye uyarladı. Columbia Üniversitesi’e kabul edildikten sonra, master eğitimini yapmaya hazırlanırken siyasi sebeplerden dolayı cezaevine girdi. Cezaevinde temel bir gitar çalma becerisi edindi ve besteler yapmaya başladı. Uzun yıllar seslendirme de yapan sanatçı, halen sinema ve tiyatroda oyunculuk yapıyor.

Belkî

Ku pêxemberekî me hebûya
Pêşî me yê doza pêvekirina seriyê me yê ji gewdeyê me veqetiyayî bikira
Ku pêk bianiya
Belkî me doza bigoştkirina
hestiyên di bîran de jî bikira
Ku bibûya

Ew roj ev roj e

Belki

Eğer bir peygamberimiz olsaydı
Önce ondan gövdelerimizden kopartılmış olan kellelerimizin yerine takılmasını isterdik
Eğer yerine getirebilseydi
Belki kuyulardaki kemiklerimizin yeniden etlendirilmesini de isterdik
Eğer olsaydı


O gün bu gündür

Derî Lêket

Derî lêket, lawikek hat
Ser serê min
Wey tu’b xêr hat

Hêviye tu zû zû neçe
Çayekê li ba min vexwe
Pisîka min ji min aciz e

Te go çi?
Karê te heye?

Ax, ax ax lê li minê

Pişokê ka were,
ez ji te re stranekê bêjim

Derî lêket, lawikek hat
Pir rûnenişt
Derhal derket

Kapı Çaldı

Kapı çaldı, bir oğlan geldi
Başım gözüm üstüne
Hoş geldin.

Umarım hemen gitmezsin
Benimle bir çay içersin
Kedim artık çok sıkıldı benden

Ne dedin?
İşin mi var?

Vah! Vahlar bana!

Kedicik, hadi gel
sana bi şarkı söyleyeyim

Kapı çaldı, bir oğlan geldi
Pek kalmadı
Hemen gitti

NeNe

Sibê rabe taştê
Nîvro navroj
(Yadê ka birincê bîne)
Dîsa bû êvar
Westiyame

Şîvê deyne,
Çayê’b serde,
Firaxa bişo
Şev

Sibê Dîsa taştê
Hê firaxê taştê li erdê
(Keçê ka sola min bîne)

Hundir bihevde
Cilan bişo
Hundir bimale
Tozê hilde

Ez diçim

Bila hundir Ji we re be
Ay ay ay
Merheba derve

Ne, ne keça we me,
Ne, ne xwişka we me,
Ne, ne jina we me,
Ne, ne dayika we me,
Ne, ne ne ne ne ne ne

Baybay, Baybay
Bixatirê we
Baybay

Değilim

Sabah uyan kahvaltı,
Öğlen öğle yemeği
(Anne bana pilav yap)
Gene akşam oldu
Yoruldum

Yemek koy,
Çayı demle,
Bulaşık Yıka
Akşam.

Sabah tekrar kahvaltı
Daha kahvaltı bulaşıkları yerdeyken
(Kadın bana ayakkabılarımı getir)

Evi topla,
Çamaşır yıka,
Evi Süpür
Tozu al

Ben Gidiyorum

İçerisi size kalsın
Ay ay ay
Merhaba dişarısı

Sizin kızınız değilim,
Sizin kızkardeşiniz değilim
Sizin karınız değilim
Sizin anneniz değilim
Hiç bir şeyiniz değilim

Baybay, baybay
Hoşçakalın
Baybay

Heja Netirk

Rewşan Çeliker ve İlk Albümü: “Ax Lê Wesê”

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz