BALKAN MÜZİĞİNE KISA BİR YOLCULUK; MUAMMER KETENCOĞLU

Muammer Ketencoğlu: 1964 yılında, İzmir’in Tire ilçesinde doğan sanatçı, müzik eğitiminin temel eğitimini, akordeonu çalmaya başlayarak, ilk ve ortaokul yıllarında körler okulunda aldı. Daha sonra 1983 yılında Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde başladığı eğitimi sırasında değişik ülkelerin halk müziklerine ilgi duydu. Başlangıçta, çağdaş Yunan müziği; Laiko ve Rebetiko ile tomurcuklanan bu ilgi, yıllar içinde genişleyerek Balkan ve Batı Anadolu müziği ağırlıklı bir temele oturdu. Özellikle 1989′dan sonra, folklor araştırmaları üzerine yoğunlaştı. Akademik nitelikli olmaktan çok, dikkatli bir araştırmacı duyarlılığıyla yürüttüğü bu çalışmalar, hem kendi repertuarını zenginleştirdi, hem de dünyanın dört bir yanından müzik ve belge içeren çok kapsamlı bir arşivin temellerini oluşturdu.

Alternatif link >>

1993 yılından beri Kalan Müzik bünyesinde pek çok çalışma gerçekleştirdi. 1993′de eski ve yeni Rumca şarkılardan oluşan ilk albümü; Sevdalı Kıyılar; Latremmena Akroyalia yayınlandı.1994 ve 1996′da iki Rebetiko seçkisi olan; Rebetika ve Rebetika II; İzmir ve İstanbul’dan Yıllanmış Şarkılar, ayrıca 1995′de köklerini geleneksel Doğu Avrupa Yahudi müziğinden alan Klezmer tarzından örneklerin yer aldığı Klezmer Müziğinin Öncüleri başlıklı seçki, yine 1995′de Halklardan Ezgiler başlığıyla her kasette bir ülke ya da bölgenin halk müziği geleneğini en saf örnekleriyle biraraya getiren Ermenistan Halk Müziği, Azerbaycan Halk Müziği, Gürcistan Halk Müziği (İberya Özkan’ın katkılarıyla) Orta Asya Türki Cumhuriyetlerden Halk Müziği isimleriyle dört kasetten oluşan bir antoloji yayınladı;2001 Nisan’ında Ketencoğlu, bir çocukluk düşü olan Karanfilin Moruna, Anadolu Zeybekleri’ni yayınladı. Ketencoğlu’nun 1980′lerden beri çok yakın dost olduğu seçkin müzisyen Cengiz Onural ile beraber kaydettiği bu albüm; hem zeybek müziğinin hayat bulduğu iki ülke Türkiye ve Yunanistan’ın müzik geleneklerini harmanlayan bir deneme, hem de kitapçığındaki dokümanlar ve katkıda bulunan müzisyenler açısından bir belgesel yapıt niteliği taşıyor.

2001 Eylül’ünde yayınlanan Ayde Mori ise Bir Balkan Yolculuğu Grubu’nun 1997- 2000 yılları arasında oluşan geniş repertuardan bir seçkidir. Ketencoğlu, 1993 yılından bu yana birçok özel radyo istasyonunda, bütün dünyadan halk müziklerinin tanıtımına yönelik radyo programları hazırlayıp sundu. 1995 Kasım’ında kuruluşundan bu yana Açık Radyo 94.9′da, merkezine Balkan Müziğinin yerleştiği “Tuna’nın Beri Yanı” adlı haftalık programı hazırlayıp sunuyor. Tuna’nın Beri Yanı her Çarşamba 13:00-14:00 saatleri arasında yayınlanmaktadır.

Türkiye’de çeşitli grup ve müzisyenlerin çalışmalarına katılan Muammer Ketencoğlu yurtiçi ve yurtdışında birçok solo konser de vermektedir.

Muammer Ketencoğlu 1993′den 1997′ye dek, kendisinin de yer aldığı ve her yıl yeni bir repertuarla yinelenen “Yeryüzünün Yedi Rengi” adıyla, amatör ve profesyonel birçok müzisyeni bir araya getiren, geniş katılımlı konserler düzenledi. 1996′da İvi Dermancı’yla birlikte önce Yunanistan’ın Livadya şehrinde, daha sonra da Atina’da büyük usta Mikis Theodorakis’le aynı sahneyi paylaştı.1996-1998 yılları arasında sanatçı Şükriye Tutkun’la yurtiçi ve yurtdışında pek çok etkinliğe, radyo ve televizyon programına katıldı. 1997 ve 2002 tarihlerinde iki kez Kıbrıs Rum Kesimi’nde düzenlenen barış konserlerine katıldı.1997-2000 yılları arasında tiyatro sanatçısı Tuncel Kurtiz ve şarkıcı Sema’yla; Seyyan Hanım Tangoları ve Cahit Irgat Şiirleri başlıklı deneysel bir proje gerçekleştirdi. 2000 Ağustos’unda dünyanın seçkin Klezmer topluluklarından Brave Old World ile Almanya’nın Weimar şehrinde “Crossroads İstanbul to New York” adıyla bir atölye çalışmasına davet edildi. Kompania’dan buzukici Orhan Osman’la birlikte katıldığı on günlük etkinlikte Türk-Yunan ve Klezmer geleneklerinin üçlü etkileşimi benzerlik ve farkları irdelendi.2001-2002 kış sezonunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi için her ay farklı ve özel konuklarla belli bir geleneksel müzik temasını incelediği “Yüzyılların Mirası; Muammer Ketencoğlu’yla Müzik Yolculuğu” etkinliğini gerçekleştirdi. Ketencoğlu araştırmacı kimliğiyle pek çok belgesel filmde düşüncelerini izleyiciyle paylaştı.Bazı uzun metrajlı filmlerde de müzik danışmanı ve müzisyen olarak yer aldı.1997 yılından beri kendi kurduğu iki topluluk; Kompania Ketencoğlu ve Bir Balkan Yolculuğu ile aktif olarak müzik yapmaya devam eden Muammer Ketencoğlu ayrıca müzik anlayışını paylaştığı birçok müzisyen dostuyla, gerek doğrudan geleneksel müzik; gerekse, köklerini geleneksel müzikten almakla birlikte yeni arayışlara açık çeşitli müzik türlerindeki ortak çalışmalarını sürdürüyor. Özellikle; Neyzen Aziz Şenol Filiz ve Tamburi Birol Yayla’nın Yansımalar grubu ve Cengiz Onural’ın İnce Saz topluluğuyla yaptığı çalışmaları bu çerçevede belirtmek gerekir.Muammer Ketencoğlu’nun arşivci yaklaşımı sayesinde çok geniş bir repertuara sahip olan her iki topluluğu da konusunda yetkin elemanlarının da katılımıyla yurtiçi ve yurtdışında pek çok konserler vermektedir.Yine her iki topluluk zaman zaman misafir elemanlarla daha da renklenmektedir.Rebetiko müziğini derinlemesine ele alan ve icra etmekte olan Kompania Ketencoğlu 1990lı yılların başından itibaren Cengiz Onural ve Muammer Ketencoğlu’nun yaptığı ikili çalışmalara dayanmaktadır.

1997′den beri İvi Dermancı, Orhan Osman, Stelyo Berber ve Rahmi Göçmen’den oluşan kadrosuyla Kompania Ketencoğlu; İstanbul Babylon’da her ay yaptığı dinletilerin yanısıra İstanbul, Ankara, İzmir özellikle de Ege kıyılarında birçok konser verdi. Ayrıca Yunanistan’da; Atina, Selanik, Trikala, Veria, İskeçe, Gümülcine, Midilli ve Girit, Almanya’da; Berlin, Bielefeld, Frankfurt Fransa’da; Paris ve Metz şehirlerinde çeşitli festivallere katıldı.Ketencoğlu, 2003 Mart’ından itibaren repertuar değişikliği ve gruba eklenen müzisyenlerle “Muammer Ketencoğlu ve Zeybek Topluluğu” adıyla çalışmalarını sürdürüyor.Topluluğun repertuarı Anadolu’dan Türkçe ve Rumca zeybekler, halk türküleri ve İzmir stili rebetikolardan oluşmaktadır. 1997′ye dek gerçekleştirilen Yeryüzünün Yedi Rengi konserlerinden doğan Bir Balkan Yolculuğu topluluğu Türkiye Trakyası’ndan, Çek Cumhuriyeti’ne kadar geniş bir coğrafyadan halk türkülerini en saf haliyle yorumlamaktadır. 1992 yılından beri Ketencoğlu’yla birlikte pek çok özel çalışmada yer alan Sumru Ağıryürüyen ve Kanadalı müzisyen Brenna McCrimmon’un da katılımıyla çeşitli dünya müziklerine yapılan arayış dolu yolculuklar, zamanla net bir Balkan müziği tercihi haline geldi. Bir Balkan Yolculuğu, Bulgaristan Trakya’sının en tanınmış şarkıcılarından Penka Pavlova ile 1997′de gerçekleştirilen küçük bir turneden sonra, Türkiye’nin pek çok şehrinde, Kıbrıs, Hollanda, Belçika, Almanya ve Yunanistan’da pek çok konser verdi. Vurmalı çalgılarda Cevdet Erek’den sonra, Rahmi Göçmen ve nefesli çalgılarda Nevzat Matracı gruba katıldı. Bu kadro ile 2000 yılının sonlarında TRT’nin organize ettiği, Balkan Dostluk Treni’yle (Radyo sanatçıları Havva ve Hasan Karakaş’ın da katılımıyla) Bulgaristan, Makedonya ve Yunanistan’ı dolaşarak konserler verdiler. 2000 yazında Kanada’ya döndüğü halde Brenna McCrimmon coğrafi imkanlara bağlı olarak zaman zaman toplulukdaki yerine geri dönmektedir.

Müziğin alabildiğine ticarileştiği günümüzde, müzisyenin seçtiği türün, öncelikle kendi zihinsel beklentilerine denk düşmesi gerektiğine inanan Muammer Ketencoğlu’nun, her zaman severek yorumladığı müzik, yine Yunan ve Balkan müziğidir.

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz