Ayşe Şan ve şarkıları: Her türden tutuculuğa karşı sesiyle savaşan devrimci bir kadın

aysesan
Baba evinde kurulan dengbêj divanlarıyla yaşama gözlerini açan Ayşe Şan, Babasının denjbêj olması nedeniyle küçük yaşta müzikle tanışmış, müzik hayatına  Diyarbakır’da kadın cemaatlerinde ilahiler söyleyerek başlamıştır. Eyşana Kurd, Eyşe Xan, Eyşana Eli olarak’ta tanınan sanatçı, Qederê ve Dayikê gibi unutulmaz şarkılara imza atan kişidir. Dokuz yaşında babasını yitiren Şan, Yaşadığı toplumda kadınların şarkı söylemesinin günah olarak görülmesinden dolayı, maruz kaldığı feodal baskılara dayanamayıp genç yaşta Diyarbakır’dan ayrılarak Antep’e gider. Antep’te sanat yaşamına ilk ciddi adımı atan Ayşe Şan, Kürtçenin yasak olması nedeniyle radyoda İki yıl boyunca Türkçe şarkılar söyler.


[youlist pid=”PLNq746IWewtgbXw8ZpQqlJ5JKj1MfwGNT”]
Sonraki şarkıya geçmek için >| şarkı seçmek için [>] işaretine basınız.

1963 yılında ekonomik sıkıntılar nedeniyle sanatın merkezi olarak gördüğü İstanbul’un yolunu tutar.
İstanbul’da Kürtçe ve Türkçe konserler verir. ‘Ez Xezalım’ adlı parçasıyla ünlenir, daha sonra çıkardığı Kürtçe-Türkçe ilk kaseti, onun tanınmasına sağlar. Ancak Ayşe Şan’ın tanınması, onun üzerindeki baskıları azaltmak bir yana, bilakis artırır. Kürtçe müziğin yasak olduğu bu yıllarda baskılara daha fazla dayanamayan Şan, Türkiye’yi terk ederek Almanya’ya gider. Burada sanat ve yaşam mücadelesini sürdürmeye çalışırken 18 aylık kızı Şahnaz’ı yitirir. Direndiği baskılara bir de duygu dünyasındaki bu büyük yıkım eklenir. (Şan’ın dillere destan “Qederê” adlı parçası bu yıllarda yazılır ve söylenir.)
Bir süre burada yaşadıktan sonra şartların uygun hale geldiğini düşünüp Almanya’dan İstanbul’a geri döner. Fakat İstanbul’da yaşamı umduğu gibi iyi gitmez. Artık üç çocuk sahibi bir anne olan Şan bu kez, söylediği şarkılar nedeniyle baskı ve tehditler ile karşılaşır. Çocuklarının da bu durumda kendisini yalnız bırakması üzerine 1979 yılında Bağdat’ın yolunu tutar.

Bağdat’ın Sesi Radyosu’nda Eyşana Eli adıyla sesini duyurmaya başlar. Dönemin Hewler Valisi’nin daveti üzerine Hewler’e giden Şan bir çok konser verir. Burada bir çok sanatçıyla tanışma fırsatı bulur.Ayşe Şan’ın hayatından etkilenen sanatçı Cizrawi, ‘Le le le waye, Eyşane le waye, çav biçuke le waye..’ gibi Ayşe Şan’nın aşkını dilendiren şarkılar seslendirir.

Ayşe Şan, kardeş ve akrabalarının ölüm tehditleri yüzünden doğduğu, hayatının ilk yıllarını geçirdiği ve çok sevdiğini her fırsatta dile getirdiği Diyarbakır’a bir daha gidemez. Sadece annesinin ona sahip çıkması, sevdiği şehre gitmesi için yeterli olmaz.

Kendi hayatında tanık olduğu yalnızlık ve baskıyı şarkılarında dillendiren Ayşe Şan, yine de bütün acılarını vakur bir şekilde karşılamanın yanında, Ezilmişliğin üstünü örten perdenin arkasını gören, bilinçli bir sanatçı olarak; Ezilmişliğin kendisiyle beraber büyük acı ve keder getirdiğini söyler.
Ayşe Şan’ın acı ve keder dolu yaşamına kanser hastalığı eklenir.Ölümünden önce son kez kızını görmek isteyen anneye akrabaları izin vermediği gibi, annesinin mezarını bile bir kez olsun ziyaret etmesine izin verilmez. Bu olay Ayşe Şan’ın hayatında büyük bir yara açar. Ayşe Şan, bu acısını, müzik duygusunda derin izler bırakan bu olay sonucunda ‘Dayike’ şarkısıyla dillendirir. Bir dönemin bütün gençlerini etkileyerek o dönemin efsanesi haline gelmiştir.
Zorluklarla dolu olan hayatı gurbet elde tek başına mücadele ve sıkıntılarla geçmiştir.
Ayşe Şan 18 Aralık 1996 yılında İzmir’de kanser hastalığına yenik düşerek, yaşamını yitirerek aramızdan ayrıldı.

48 Yorumlar

  1. ben 45 yasindayim ve ayse san,i gaziantep,in islahiye ilcesinde ibrahim tatlises,in calistirdigi aysecik aile cay bahcesinde ilk defa dinlemistim.bu 1972 yili yada -73 yilina tekabul ediyor.cok buyuk bir sanatci idi.anlamadigim bir dilde okuyan ama en sevdigim sanatcilardan biriydi.allah rahmet eylesin.

  2. ben 22 yaşıdayım ve Ayşe Şan’ı 7 yaşın da beri dinliyorum hala ölmediğini düşünüyorum.
    onun gibi bir sanacı dünyaya bir daha gelmez büyük kayıp o hep kalpimizide yaşıyor

  3. Bana gore Kurt halki’nin en degerli muzik sanatcisi Ayse Şan’di.
    Gercekten gerek kasetletden, gerekse Kurdtv.’lerinden o degerli sanatciyi dinledigimiz zaman, bir insanin etkilenmemesi mumkun degildir. Ben’de genel de halkın sanatcilarini ve muzigini dinlerim. Ayse San’i dinledigim zaman derinlere daliyorum, duygulaniyorum, ve o ölümsüz sanatciyi saygi ile aniyorum.

  4. ben onun yolun da gedebilmem için yolcu olmuşum kişili ve insanlıgı ve sanat çılıgı na saygılarım la ayşeşan gibi birdaha gelmez

  5. beliki bedenen yok bu dünyada ama ebediyen yasicak eserler birakmistir onlar hep yasicaktir büyük insamis allah rahmet etsin
    biz onu dilemeye doymicagiz

  6. Ben 38 yaşındayım. Adıyamanlıyım. Küçük yaşlarda köyümüze gitiğimizde akşam üstü saat beş altı gibi köyümüzün büyükleri eski büyük radyonun çevresinde toplanır ve “Berzani Radyosunda Eyşana Eli’nin saati yaklaşıyor” diye pür dikkat beklerlerdi. Bir gün ben de bekledim ve Ayşe Şan’ın bir iki parçasını dinledim. Ayşe ŞAN ya da Eyşana ELi, o günden beri dinlediğim, hala severek dinlediğim ve sesi beni derinlerden etkileyen tek kadın sanatşıdır. Bence Dengbejlerimizin dışında erkeklerden Şiwan PERVER, kadınlardan da Ayşe ŞAN Kürt müziğine ve Kürt kültürüne en fazla hizmet edenlerin başında gelir. Allah rahmet eylesin. mekanı cennet olsun, O’nu sevenlerin başı sağolsun.

  7. Yüzyıllar geçsede o unutulmayacak biri.Yaşım 41 küçüklüğümden beri onun sesinin birşeyler anlatmak istediğini biliyordum.Birçok kürt kadını ve kızı aynı baskı ve gericiliğin arkasında kalmıyor mu?yapmak istediğini yapamıyor baba,abi,koca gibi gücü yetenler tarafından ayıptır,günahtır diye engellniyor.nitekim Ayşe Şan hanımefendinin hayatında da aynı dram yaşanmış.onun yaşadıklarına gönlüm razı değil.bir kadın olarak çok üzülüyorum.Allahtan rahmet diliyorum.kendisini çok çok seviyorum.O hepimizin sesidir.Batmanlı…

  8. gercekten unutulmaz bır sanatcı mutlaka dunya bu sese kulak vermelı bu sarkı TUM MALATYALILARA GELSIN TOPSOGUTLU BAYRAM

  9. Kralîça bê taç… Eyse San taca serê me jina ye… Ez heyrana dengê wî me… Ez ber dengê wi u stranê wi bejnaxu ditewizînim. Her bijî… Eyse San her gaw u her dem di nav dilê minda dijî…. xadê kismet bike ezê stranêwi bi torênêxu ji bidim gahdarikirin…

  10. Kürtçe bilmiyorum ama ben bu türküleri 1955-1965 yıllarında (Köyümde) Malatya’da akşamları Kürt radyosundan dinlerdik.Anlamazdık ama çok duygulanır,ağlardık.Şimdi tesadüf bu siteyi buldum.Buradan tekrar eski günlerimi yaşyor gibi oldum.Allah rahmet eylesin çok güzel söylemiş.

  11. geleneklerımızı sürdürelım çok güzel her gün dinlıyorum zevk alıyorum

  12. Herkese selam olsun
    ben 44 yaşındayım küçükken hep Ayşe Şan’ın şarkılarını dinlerdik. Ayşe Şan kelimeler’le ifade edilmiyecek kadar büyük sanatçıydı. allah rahmet etsin

  13. slm ben gerip urfa viranşehirde 16 yaşındayım kürt sanatcılar ölmez ve hep kalbimizde yaşar. bizim dilimi bizim kültürümüzü yaşatanlar kalbimizde yaşar bunu unutmayın

  14. ayşe şan gibi kürt sanatçı bir daha gelmez onun gibi içten söylüyemez ona allhtan rahmet dilerim bütün kürt sanatçı kardeşlerime başarılar ben 43 yaşıdayım istanbulda büyüdüm hep gizli kürtçe kaset alırdım dinlerdim kürtçe müzik beni çok etkiliyor ve dinlediriyor anlamadıkları halde çocularım da dinliyorlar

  15. ne ibo ne mahsun nede hiç bir sanatçı onun yerini tutamaz allah mekanını cenet toprağını bol etsin

  16. Ayşe Şan’ı sevgi ve saygıla anıyorum. Allah rahmet eylesin unun türküleriyle buyudum. Bir dogulu olarak ondan gurur duydum. O dogunun gülü ve kralicesiydi o hala kalbimdedir, kalbimizde kalacak ölünceye kadar…
    Bingölü Mehmet Alabalık
    saygılarımla

  17. Merhaba kahverengi
    Yorumunu şimdilik yayımlamadık.
    Sanatçının yaşamı ile ilgili yazdıkların konusunda kaynak gösterebilirsen gerekli düzeltmeleri yapabiliriz.

  18. merhabalar…
    ben ayşen şan ı bindokuzyüz yetmişli yıllarda çocukluğum dönemlerde ailem tarafından taş plaklarda dinlediğini hayal mayal hatırlıyor gibiyim.. nasıl bir etki oluştutmuşsa bende bilemiyorum…ama her müziği ses tonu bana mükkemmeliği anımsatıyor…
    sanırım bu müzikler hayatımda ilk dinlediğim müzik sesleridir..
    muhteşem bir etki ile büyülüyor benii

  19. ben ameden ipek 19 yaşındayım ayşe şanı rastgele birgün dinledin ogündür bugündür her zaman buldugumda bilgisayarın karşısına geçtigimde ilk ayşe şanı açar dinlerim hele …kırasete melese… parçasını çook seviyorum.sen her zaman kalbimdesin mekanın cennet olsun….AYŞE ŞAN….

  20. ben sivas lıyım ayşe şan ı 30 yıldır zevkle dinlerim allah rahmet eylesin böyle bir ses daha zor gelir

  21. ben kadir şeyhanlıoğlu senin sesin hepimizi her zaman feth etmiş ve bizi içten etkilemiş ve yaralamıştır bizler var oldukça seni kalbimizde yaşatacağız saygı ve sevgilerimle başbuklu kadir

  22. koçberi, durketin, tinebun, hemu ketiye para me. axx feleka xayin, ax feleka zalim çima a kas eş u keder çima …. gelek caran min pirsan ji xwera pirsî mixabin min bersîvekî baş nedît. çi bejîm ew qederekî bê bexte.hunermendê gorbihîşt gelek spas ji bo van stranan gelek spas ji bo vi dengê zelal. rihma Xwede li te be.

  23. ayşe şan kürt müziğinin unutulmaz sesidir.melul sesi ile ekradın kalbinde adaeta taht kurdu.mekanı cennet olsun.

  24. söylenecek bişey yok mükemmel saf doğal anlamlı bir ses dinleyince dalıyoru

  25. AYŞE ŞANI BİLDİRMEK LAZIM BÜTÜN TÜRKİYE BU SESİ DİNLEMELİ
    ÖZELLİKLE KÜRTLER. AYŞE ŞANIN HAYATINI BİLMELİ BİLLUR SES
    ŞARKILARINI HERKES BİLMELİ.

  26. Ayşe Şan’ı daha öncede dinlemiştim fakat cok dinlemedim. sesinde bir yumuşak ve bir o kadar hüzün kokan hava var. hayatına dair notları okuyunca şaşırdım. Ben onun yaptığı yasaklanmış müziklerden dolayı sürgün yaşadığını düşünmüştüm fakat ailesininde ona karşı tavır alması dayanılır ve kabul edilebilir birşey değil. Sanırım bundan dolayı sürgün içinde sürgün gurbet içinde gurbet yaşamış ve anaya babaya hasret hatta bir mezar ziyaretine hasret gitmiş ne acı ne hayıflanacak durum. Zülmün buncasına pes

  27. Her şeyden önce eğer bir halk tarih boyunca asimlasyon ve inkar politikalarına tabi tutuluyor ise ve tüm bu baskılara rağmen hala ayakta ise bunu kültür ve sanatının güçlü ve zengin olmasına bağlamalıyız.Kültür ve sanatımızın ayakta kalması için isede tarihte güçlü sanatçıların olması lazım.Bence son 50 yılın en büyük sanatçıları Ayşe ŞAN ve Şıwan PERVER dir.Kürt halkı olarak kendilerine sonsuz minnet ve şükranlarımızı sunmamız lazım.bu vesile ile başta Ayşe ŞAN olmak üzere yaşamını yitiren tüm Kürt sanatçılara Allahtan rahmet kalanlara ise başarılar diliyorum.

  28. insanlar öldükten sonra değerlerinin bilinmesi bence yanliş.
    hayattayken o değerleri vermeliyız.
    hayattayken etrafında en yakınları bile yanlız bıraktı ayşe şanı.
    mesele neymiş kadın olması.
    saygıyla anıyorum.allah rahmet elesın

  29. Kirvemiz olurdu kendisi sesinin güzelliğiyle ve yorumuyla gönlümüze taht kurmuştur unutamıyoruz ve türküleriyle anıyoruz….

  30. ben bu yukarıdaki şarkıları nerden bulabilirim çok güzel bu kadının sesi ben bi Türk’üm anlamıyorum ama çok etkilio beni

  31. slm lar ben Dibakırdan msj yazıyom 36 yaşındayaım ben 7 yaşındayken anem ve babam ayşa şan’nın parçalarını dinlerdi ve bende onlarlan birlikte dinlerdim ozaman dan beri halen sesi kulaklarımda halende dinliyorum.
    Herzaman kalbimde yaşayacaksın bizim için ölmedin her zaman var olacaksın…

  32. RAHMETLİ DEMEYE DİLİM VARMIYOR ÖLDÜGÜNE İNANMAK İSTEMİYORUM CUNKI.AYŞE ŞAN HANIMEFENDİÇOK SEVİLEN BIR SANATCI İDİ.GAZİANTEP İSLAHİYE İLÇESİNDE AYŞECİK ÇAY BAHCESINDE UZUN YILLAR SAHNE ALDI.ANCAK BEKIR YIRTAR BEYIN DEDIGI GIBI İBRAHİM TATLISESİN DEĞİLDİ O ÇAY BAHCESİ.MÜLKİYETİ MÜFTÜOĞLU AİLESİNE AİT OLMAK ÜZERE KİLİSLİ HOCA LAKAPLI BIR KISI ILE ORTAK CALISTIRILIYORDU.TATLISES SADECE DÖNEMİN AS SOLİSTLERİ SAHNE ALMADAN KONUKLARA TÜRKÜ SOÖYLEMEK İCİN SAHNE ALAN VASAT BIR SANATCI IDI.SANS YUZUNE GULDU TRT NIN DESTEGIYLE AYAGINDA KUNDURA TURKUSU ILE SOHRETIN ILK BASAMAKLARINA BASTI.

  33. AYŞE ŞAN KÜRT HALKININ GURURU İDİ ONU RAHMETLE ANIYORUZ.VE HEP ANACAĞIZ. KÜRT HALKI HEP KALBİNDE YAŞATACAKTIR.ONUN SESİNİ HEP DİNLİYORUZ. VE HEP DİNLİYECEĞİZ……

  34. AYŞE ŞAN KÜRT HALKININ GURUR KAYNAĞIDIR.KÜRT KÜLTÜRÜNE SONSUZ HİZMETLERİ KATKILARI MEVCUTTUR.ALLAH RAHMET ETLESİN.YERİ. MEKANI CENNET OLSUN.FETHİ KOÇHAN.

  35. ben mehmet 49 yaşındayım ayşe şanı dinlediğim zaman ağlıyorum çok duygulanıyorum
    benim enbüyük zevk duyduğum seslerden biri

  36. ben 27 yaşındayım ayşe şanı 13 15 senedir dinliyordum 2011 de babamın arkadaşı oldugunu ögrendim onun hayatını ilk babamdan ögrendim mükemmel bir ses allah rahmet eylesin

  37. Ayse San hakkinda biraz bilgi sahibi olan kusak, cogunlukla okuma yazma bilmeyen kusakti. Okuma yazmasi olup da Ayse San’i yazmak isteyen genc kusagin elinde de yeterli bilgi yoktur. Bu nedenle bir internet sitesi haric, tüm internet sitelerinde Ayse San’in Diyarbakirli oldugunu yazmaktadirlar.
    Ayse San Bingöl-Karliova’nin Baxce Köyündendir. Baxce, Cirik, Toxliyan köyleri ve Goniga Jêrin bölgesindeki bazi köylerde akrabalari vardir. 1960’larda ve 1970’lerde Karliova’nin Toxliyan köyünde aricilik va hayvancilik yapan, Karliova sehir merkezinde av silahlari ticareti ve tamiratini yapan Niyazi amcanin esi Ayse San’in ablasiydi. Ikisi de iyi insanlardi ve toplumda seviliyorlardi.
    Gonig (Göynük) Bölgesindeki bazi köylerde Ayse San’in bazi akrabalarini taniyordum, ancak aradan gecen yillar nedeniyle bu kisilerin ve köylerin isimlerini net olarak söyleyemiyorum.
    Karliova’nin Saxnis köyünde yasayan Tahir amca sanirim Ayse San’in ilk esiydi. Ayse San’in Tahir amcadan bir kizi vardi. Tahir amca feodal deger yargilarin etkisinde olmakla birlikte toplumda sevilen ve sayilan iyi bir insandi. Diyarbakir’da neler yasadilarsa bilemiyoruz, bu anlasmazlik sonucu Ayse San ve Tahir amca ayrildilar ve kizlari Tahir amcada kaliyordu.
    Ya 1970’lerin sonlariydi ya da 1980’lerin basiydi, Karliova’dan gelen bazi köylülerin anlattiklari yüreklerimizi burkmustu. Ayse San ve Tahir amcanin genc ve güzel kizi toplumdaki ön yargilarin ve alcakliklarin kurbani olmustu. Köylülerin anlattigina göre, Baxce köyüne-dayisina giden genc kiz dayisinin oglu tarafindan ahlaksizca söylemlere ve girisimlere maruz kalmis ve bunlara dayamayarak yasamina son vermisti.
    Iste gericilik ve alcaklik. Sadece türkü söyledigi icin ve basini actigi icin Ayse San’a oruspu damgasini vurdular. Ama ayni bay namuscular Ayse San’in genc ve güzel kizini da ayni cercevede degerlendirip alcakca zevklerini tatmin etmeye calistilar. Bu ne yaman celiski ve bu ne alcak bir davranis! Ey akil, vicdan ve namus sahibi olanlar, söyleyin, kimdir oruspu, namussuz ve alcak olanlar?! Bu mahlukatlarin zevkle (ama gizlice) yaptiklari bir davranisla bir baskasini kötü olarak suclamalarini nasil degerlendiriyorsunuz?!

  38. ayşe şan kürt müziğine öncelik eden en büyük sanatçılardan biridır.şu anda mezarı izmir de olan sanatçının her ay mezarını ziyaret etmekteyim allah mekanını cennet eylesin.

  39. alah rahmet eylesinmekanı cenet olsun yalnız soylemekte yarar var ayşeşan bingol karlıova bahce koyündendir

  40. ilk kürt kadın ses sanatcısı herzaman dinlenen sanatçısı

    Cvp:
    ilk kürt kadın ses sanatcısı Meryem Xan.

  41. bence deyil gerçekten çok büyük bir sanatçı o
    onun çektiklerini kimseler çekmet hayat ona hep sırt çevirdi çünkü o büyük bir yıldız o büyük bir bestekar ve çok iyi bir annedi o o çünkü benim uzakdanda olsa o benim akrabamdı saygıla aniyorum bir daha ayse şan diye bir gelmez bu dünyaya herkese saygılar ve sevgiller..

  42. ez pır jé hez dıkım. mıroven wek we nayen jıbirkırın ew herdem dılemedeye

  43. Bence ayşe şan dunyaca unlu en degerli sanatcılardan biridir ne yazık ki biz bu ülkede insand egerini hiç bir zaman bilmeyez. ne zaman insanlari kayıp ediğimiz zaman degerlerini alıyoruz allah mekanını cenet etsin

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz