Değişime açık, üretken bir grup: Koma Çar Newa ve sevilen şarkıları

Kürt müziğinde, geleneksel tarzın dışına çıkarak, yeni formlar deneyimleyen müzik gruplarının ilklerindendir. Grup, çalışmalarına 1988 yılında Koma Amed adıyla başladı. İlk albümleri “Kulîlka Azadî”yi 1990 ‘da yayınlandıktan kısa bir süre sonra özelikle gençlerin ilgisini çekti ve büyük beğeni topladı. Kürt müziğinde geleneksel kalıpların aşılmaya çalışıldığı o dönemde Grup, Kürt müziğindeki bazı temel formların melodik, vokal ve ritmik özelliklerini yeni tarzlarla buluşturmaya özen gösterdi.

Bu yaklaşımlarıyla Kürt müziğine bir reformasyon getirdiler. Özellikle yeniden yorumladıkları anonim eserlerde çok başarılı örnekler sundular. 1994 yılında toplumsal sorunlara karşı duyarlılığı ön planda olan protest nitelikli besteler ile geleneksel eserlerin yeni versiyonlarından oluşan “Agir û Mirov”u yaptılar. Takip eden üç yıl içinde deneysel çalışmalarını detaylı bir biçimde sürdürdüler ve 1997 yılında “Dergûş”u yaptılar. Serhad ve Botan bölgelerinden derlenen geleneksel eserlerin yeni bir düzenleme anlayışı ile ele alınması, aynı zamanda büyük riskleri de taşımaktaydı kuşkusuz. Sonuç gayet başarılı oldu. ”Dergûş”tüm riskleri aştı ve modern Kürt müziğine yeni ufuklar getirdi. Albüm Ses Plak tarafından yayınlandıktan kısa bir süre sonra büyük beğeni topladı.

Koma Çar Newa

Sonraki şarkıya geçmek için >| şarkı seçmek için [>] işaretine basınız.

Kürt müziğinde üstlendikleri misyondan, halka ve sanata olan sadakatlerinden taviz vermemelerinden ötürü yurt dışında yaşamak zorunda kalan Serhat, Memo ve Süleyman, Koma Amed içinde yer almaya devam edemediklerinden dolayı, aynı toplumsal kaygıyla Çar Newa adıyla yeniden yapılanıp çalışmalarına devam ettiler.
Grubun “Si”, “Mak” ve “Ziz” adında çıkmış üç albümü olan grup hakkında Nizamettin Ariç: “Çarnewa Kürtlere müzik yapmıyor, herkese kürt müziği yapıyor” diyor.

Başta Koma Dengê Azadî, ardından Koma Amed ve şimdi Çarnewa’da müzikal hayatını sürdüren Serhat Karakaş ile Aydın Orak’ın yaptığı röportajdan bazı bölümler.

– Çarnewa’nın kendisine özgü bir tarzı var mı, değişik enstrümanları bir arada kullanıyorsunuz…

Kuro Were

Yıllarca bu işi yapıyorum, bu işin bir ismi yok. Dünyada birçok müzikal gelişme var, bu gelişmeler bir süre sonra endüstri haline geliyor ve diğer ülkelere yayılıyor. Caz, pop, rock, bluss bunlar kendi coğrafyalarında doğmuş ama sonra diğer coğrafyalara açılan birer tarz olmuş. Fakat bizim yaptığımız şu; İçinde Kürt motiflerini taşıyabilmek. Dünyadaki tüm gelişmelerin kullanım şekli diyebiliriz buna. Çünkü yıllarca yaptığımız şarkıların bazıları rock, bazıları etnik normunda. O yüzden yaptığımız tüm şarkılarda farklı denemeler var. Bunları yaparken çok sıradan bir rock tarzında değil de Kürt motifi, Kürt tadını da taşıyan şarkılar yapabilmek… Bu durumda ya enstrümanda ya da ses ve kendi yorumumuzu kullanıyoruz. Makamları değiştirmemeye çalışıyoruz. Bütün bunları yaparken bir süre sonra dünyanın dinleyebileceği bir tat alıyor. Bugünkü Kürt müziği icra eden müzisyenler, çok da dünyanın dinleyebileceği kapasitede eserler üretmiyorlar. Kürt müziğini bir bütün olarak düşünmek lazım. Dünyaya açılması için sadece Çarnewa ve ya başkası yetmiyor. Birçok müzisyenin bu konuda çalışma yürütmesi lazım. Bu konuda çaba sarf etmesi lazım ve kolay da değil. Çarnewa da öyle bir şey. Tek avantajımız tüm grup elemanlarının folklordan gelmesidir.

– Birçok Kürt sanatçısı, “Bizim bir tarzımız yok ve olması gerekmiyor” diyor. Sizin de öyle mi?

– Aslında tarzım yok demek, kimliksiz müzik yapıyorum anlamına gelmiyor. Dünyada her müzik tarzını yapan var. Ama Kürt müzik piyasasında insanların benim tarzım yok demesinin tek sebebi müziğin kendilerinin yapmamasıdır. Kendi müziğini yapan çok az sanatçı var. Bunlar, Çarnewa, Mikail Aslan, Metin-Kemal Kahraman ve Kamkar gibileridir. Diğerleri ise ya Türk ya da başka kişilerle çalıştıkları için onlar yapıyorlar. Yani aranjör hangi tarzda yapıyorsa öyle oluyor. Benim tarzım yok demesinin nedeni de oradan geliyor. Eğer kendileri yapıyorsa kendi müziğini tarif edebilir bizim gibi. Ben şimdi tüm albümlerimiz ile ilgili her şeyi sahiplenebilirim, çünkü hepsi grup üyelerinin yaptığı müziktir. Tabi herkesin öyle olma zorunluluğu yok, fakat ne yaptığını bilmesi lazım. Bizim en büyük handikaplarımızdan bir tanesi de şu; arabesk yaptığı halde, bu benim yaptığım Kürt halk müziği diyor olması. ‘Arabesk yapıyorum’ derse, hiç kimse bir şey demez ve hiçbir tartışma çıkmaz. Ama yaptığı müziğe Kürt müziği dediği zaman problem oluyor. Bu çok büyük bir iddia ve isimlendirmedir. Eğer yaptığın şey yanlışsa, başkalarını da yanlış yönlendirmiş olursun.

– Kürt müziğinde “söz” olgusu hala köylerle ve köy yaşamıyla ilgili, müzik ise şehir müziği. Bu iki unsur arasında nasıl bir paralellik kuruyorsunuz?

– Kürtler kentleşmeyi doğru dürüst yaşamadılar ki, şu an kent müziği dediğimiz şey popüler arabesktir. İlk dönemlerde bizim müziğimizdi şehir müziği. Agirê Jiyan, Koma Amed, Metin-Kemal hem popüler olandı, hem de kent müziği icra ediyordu. İstanbul’da yapılan müziğin hepsi birbirine benziyor ve hepsi arabesk. Kürtlerin toplumsal olarak yaşadığı aslında arabesk kültürdür. İstanbul çok göç alan bir şehir, umutsuzluğun şehri. Göç edenlerde birden şehir kültürüne kapılıyorlar. O ara dönemi yaşamıyorlar. Bence Kürt müziği en kötü yıllarını yaşıyor. Hatta Kürt kültürü de aynı durumda diyebilirim.

ÇAR NEWA – Sİ Album İçeriği
01 – Çar Newa – Kuro Were
02- Çar Newa -Cano
03- Çar Newa -Meymoke
04- Çar Newa -Mın Ew Kesım
05- Çar Newa -Quiling
06- Çar Newa -Beritan
07- Çar Newa -Berivane
08- Çar Newa -De Bila Be To
09- Çar Newa -Newrozi
10- Çar Newa -Enodol Omez
11- Çar Newa -Gurbet
12- Çar Newa -Ez Şiwanım

ÇAR NEWA – MAK Album İçeriği
1- Çar Newa -BitLis
2- Çar Newa -Bostano
3- Çar Newa -Buke
4- Çar Newa -Dero
5- Çar Newa -Kise Emmo Finciko
6- Çar Newa -Ku Da Dici XemiLi Zozan
7- Çar Newa -MeLLi
8- Çar Newa -Papure
9- Çar Newa -Rebenim
10- Çar Newa -Rim
11- Çar Newa -Were Qurban

ÇAR NEWA – ZİZ Album İçeriği
1- Çar Newa -Almast
2- Çar Newa -Cade Çol
3- Çar Newa -Çimene
4- Çar Newa -De Be
5- Çar Newa -Hawar
6- Çar Newa -Hemame
7- Çar Newa -Hey Lolo Delal
8- Çar Newa -Şevek Tari
9- Çar Newa -Zeynebe
10- Çar Newa -Şimik Reş
11- Çar Newa -Taxa Jere
12- Çar Newa -Zarokati