Gıda fiyatlarında 2007 yılı boyunca yaşanan ve 2008 yılının ilk üç ayında da devam ettiği gözlemlenen hızlı artış, dünya haklarını tehdit ediyor. Uluslararası Tahıl Konseyi’nin raporuna göre dünya pazarında pirincin fiyatı son bir yıl içinde yaklaşık 1,5 katına, soya fasulyesinin fiyatı 2 katına, buğdayın fiyatıysa 2 katından fazlasına yükseldi. Temel gıda maddelerinin fiyatlarındaki bu hızlı yükselişe karşın çalışanların ücretlerinin ve alım gücünün yerinde sayması ya da düşmesi, milyonlarca insanı açlıkla karşı karşıya bırakıyor.
Açlığın temel nedeni biyo-yakıtlar
Küresel ısınma nedeniyle geçen yıl dünya çapında yaşanan kuraklığın tarım ürünlerinin fiyatlarını etkilediği gerçek olmakla birlikte, asıl neden ABD’nin başını çektiği “biyo-yakıt” furyası.
ABD’deki George W. Bush yönetiminin artan petrol fiyatlarına çare olarak sunduğu, bitkisel yağların yakıt olarak kullanılması yönünde atılan adımlar, daha ilk aşamalarda olmasına karşın gıda maddelerinin fiyatlarında patlama yarattı. Geniş tarım arazileri yakıt imalatında kullanılan yağlı tohumların üretimine tahsis edilirken, yakıt üretiminde de kullanılan tahılların fiyatlarındaki artış, gıda arzında sıkıntı çeken yoksul ülkelerin durumunu daha da zorlaştırıyor.
Gıda fiyatlarındaki artışın bir diğer nedeninin de gelişmekte olan ülkelerdeki gıda tüketiminin artması olduğu belirtiliyor.
BM Gıda Hakkı Raportörü Jean Ziegler, bir Alman radyosunda yaptığı açıklamada dünyada büyük miktarda bioyakıt üretiminin ”insanlığa karşı işlenen suç” olduğunu dile getirmişti.
Batı Afrika’da Senegal, Moritanya, Kamerun ve Burkino Faso’da geçtiğimiz aylarda gıda fiyatları nedeniyle çıkan isyanların ardından Fildişi Sahili’nin başkenti Abican’da gıda maddeleriyle diğer bazı tüketim maddelerine yapılan zamları protesto eden göstericilerle polis arasında çatışma çıktı. Pakistan’da Devlet Başkanı Pervez Müşerref’in partisinin geçen ayki seçimleri kaybetmesinin temel nedenlerinden biri olarak un fiyatlarındaki artış gösterilirken, Mısır’da da ekmeğe yapılan zamların yarattığı hoşnutsuzluk Hüsnü Mübarek yönetimine sıkıntılı günler yaşatıyor.
Tahılın önemli bölümünü ithal eden ve ekmek tüketiminin çok yüksek olduğu Mısır’da halk bir süredir ekmek sıkıntısı yüzünden uzun kuyruklar oluşturuyor. Şubat ayından beri kuyruklarda en az 11 kişinin hayatını kaybettiği bildiriliyor.
Öte yandan, gıda fiyatlarının yükselmesi nedeniyle pirinç ihracatını yasaklayan Asya ülkeleri arasına Kamboçya da eklendi. Ülkenin “gıda güvenliğinin” sağlanması için geçen hafta Asya’daki temel gıda maddelerinden biri olan pirincin ihracatını yasaklayan Kamboçya hükümeti, özellikle Ortadoğu ve Afrika’da artan talebin pirinç fiyatlarını hızla yükselttiğine dikkat çekti.
Türkiyede durum
