Mercan Dede (DJ Arkın Allen), doğuya özgü Sufi müziğinin ilahi geleneğini çağdaş müziğin tinilariyla incelikli bir şekilde harmanlayarak eski ile yeniyi, Doğu ile Bati’yi birleştirmeyi amaçlıyor. Sufi inancına bağlılığıyla taninan Dede, Sufi makamlarin yorumuna ve özgün bestelerin tınılarına ve doğa ile kültürel açıdan arada kalmış olmanın getirdiği çeşililik müziğine yansitiyor.
1966 yılında Bursa’da doğan Arkin Ilıcalı, muzik seruvenine üniversite yıllarında -imkansızlıklardan dolayı- plastik su borusundan kendi yaptığı neyi ile basladı . Ardından Kubbealti Cemiyeti’nde neyzen Ömer Erdoğdu’ların öğrencisi oldu. Aynı dönemde tasavvuf müziği ve kültürünün bu dönemdeki önemli aydınlarından olan ve ayni zamanda bendir enstrümaninin ustasi kabul edilen Nezih Uzel’den de bendir ve geneneksel ritmleri eğitimi aldi. Ebru sanatini öğrendiği büyük ney üstadi Niyazi Sayin’dan fazlasiyla etkilendi. 1988 yilinda göç ettiği Kanada’da güzel sanatlar üzerine lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Mercan Dede aynı üniversitede başladığı öğretim üyeliğine, müzik çalişmalarinin ağırlıkk kazanmasi sebebiyle ara verdi. İlerleyen yıllarda “djlik ve elektronik muzik” “dans ve meditasyon uzerine değişik üniverstilerde konferans ve workshoplar gerceklestirdi.
1990’dan bu yana değişik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD ve Türkiye’de müzik çalışmalarına devam eden Ilıcalı “Mercan Dede Ensemble” grubu 1997 yılında kuruldu. Mercan Dede’nin ilk albümü “Sufi Dreams” bağimsiz bir plak şirketi tarafindan çok az sayıda basılıp dağıtıldi. Buna rağmen gerek Kuzey Amerika gerekse Avrupa’da çok olumlu eleştiriler aldı. Alman televizyonu Saarlandischer Rundfunk Sufi kültürü üzerine hazirladiği belgeselde Mercan Dede’ye yer verdi. Belgeselin müziği ise yine Mercan Dede tarafindan gerçekleştirildi. Sanatçinin 2. albümü “Journey’s of a Dervish” 1999 yilinda çıktı.
Reji ve koreografisini Beyhan Murphy’nin gerçekleştirdiği ve Modern Dans Topluluğu tarafindan sergilenen ‘Seyahatname 2001’ adlı gösteri için bestelenen müziklerden oluşan Seyahatname albümü Doublemoon etiketiyle yayınlandi. Yine ayni yil dünyanin en prestijli caz festivallerinden biri olan Uluslararasi Montreal Jazz Festivali’nin “Doğu ile Bati Buluşuyor” başlikli konserinde, Burhan Öçal ve Jamaaladeen Tacuma ile Mercan Dede Trio olarak 170.000 kişinin önünde sahneye çikti. Yeni projesi Secret Tribe ile Banlieues Bleues Festival, Rasa Cultur Center, Bimhuis gibi Avrupa’nin önemli caz ve dünya müziği kulüpleri ve festivallerini içeren Türkiye/Avrupa turnesini gerçekleştirdi. Olumlu eleştiriler üzerine Secret Tribe ile 2002 yılında 2. albümleri ‘Nar’ Doublemoon tarafından yayınlandı.
Secret Tribe ile katıldığı dünya müziğinin en önemli iki festivali Womex ve Transmusicale de Rennes’deki büyük ilgiden sonra 2003 yazinda 30 konserlik Avrupa turunda dünyanin sayili festivallerinden Montreux Jazz Festivali (İsviçre), JazzaVienne (Fransa), Etnosur (İspanya), World Roots Festival (Hollanda), Popdeurope (Almanya)’da sahne aldi. Avrupa turnesinin başarisi Womex 2003’te BBC Radio 3 Awards’da “Orta-Doğu ve Kuzey Afrika”ile “Club Global” olmak üzere iki dalda ödüle aday gösterilmesini sağladi. Mercan Dede 2003’te 2 dalda ödüle aday olan tek sanatçi oldu. Aynı şekilde sanatcının daha sonraki yillarda yayınladığı Su ve Nefes albumleri BBC world music chartta birinci sıraya yükselerek, Mercan Dede’ ye BBC world music katagorisinde albumleri birinci sıraya yukselen ilk turk sanatçı unvanini kazandirdi . Sanatci 2006 ve 2007 yillarinda yine world music alanında BBC tarafindan yılın sanatcılığına aday gösterildi.
Müzisyenliği süresince Kani Karaca, İhsan Özgen, Misirli Ahmet, Ilhan Ersahin, Peter Murphy, Natacha Atlas, Azam Ali Musafir, İlhan Erşahin, Jamaledeen Tacuma, Hugh Marsh, Omar Sosa, Mich Gerber, Fazil Say, Susheela Raman, Trans Global Underground, Dhafer Youssef, Coldcut, Dhol Foundation, Emma Shaplin, Ludavico Eunadi, Trilok Gurtu gibi klasik, dünya ve alternatif müziğinin dev isimleri ile ayni sahnede yer alan Mercan Dede ayni zamanda yapimci olarak da bir çok çalişmaya katildi. Peter Murphy’nin son albümü DUST da ortak yapimciliği üstlenen sanatçi Michael Brooks, Groove A La Turca’nin yaraticisi ve electrik bas gitarin ustasi Jamaledden Tacuma gibi sanatcilarla calıştı, arka arkaya 6 yıl Kanada’nin en iyi emprovizasyon sanatçisi ödülünü alan Hugh March ile ortak albümler hazırladı.
Temmuz ayında ABD’de de çikan double albümü ‘Sufi Traveler’in tanitimi için gerçekleştirdiği ABD turnesinde izleyicilerin ve eleştirmenlerin ilgisiyle karşilaşti. Sanatcinin new york konseri son yillarin en etkileyici world music konserlerinden biri olarak yorumlandi ve begeni ile karsilandi. Troya Medya, Mercan Dede’nin müzikal yolculuğunu filme aldi ve belgesel CNN Türk’de Mercan Dede ile yoculuk adiyla CNN de yayinlandi.
2005, 2006 ve 2007 yillarinda toplam 1,5 million km’ yi asan cok yogun bir konser turnesi, Su ne Nefes albumleri, film muzikleri Mercan Dede yi world muzigin dunya capinda taninan en onemli sanatcilarindan biri konumuma getirdi. Dokuz ayri isim altinda yüzden fazla single’i bulunan Mercan Dede nin; Mercan Dede, Arkin Allen, Blueman, Pound Maker disindaki isimleri kendi menejerlik sirketi tarafindan dahi bilinmemekte, sanatci isimsizligin ozgurlugu ile bu eserleri sadece yaratip dinleyenlere hediye etmekten baska amaci olmadigi ilkesine halen sadik kalmaktadir.
2007 nin sonunda cikarttigi 800 albumunu, Mevlana’nin 800.uncu yilinin Unesco tarafindan dunyada mevlana yili ilan edilmesi sebebi ile, gonulden gelen bir hediye olarak Mevlana’ya ithaf eden Mercan Dede, bagli bulundugu plak sirketi Doublemoon, menejerlik sirketi Pozitif’ten ayrilarak, yoluna tek basina yurumek uzere Montreal deki evine cekildi.
Muzik hayatina kendi yaptığı plastik su borusu ile başlayan Mercan Dede, yarattığı eserleri, farkli kitleleri bir araya getirme basarısını gosteren birbirinden ozgun konserleri, kimi sanatcilar ile dunya capinda yaptığı projeleri ile popüler bir muzisyen degil ,muzigi kucuk bir cocugun sevgisi ile varedip paylasmaktan baska bir amaci olmadığını belirten havai ruhlu kimligi ile suphesiz jenerasyonunun en farkli sanatcilarindan biridir.
Ödülleri
2006 – Mercan Dede’nin Nefes albümü, World Music Chart Europe (Avrupa Dünya Müziği Listesi)’un 2006 en iyi 150 albüm sıralamasında diğer popüler isimlerin arasında 2. sırada yerini aldı.
Sufi Dreams (1996 – Golden Horn Records)
Journeys of a Dervish (1999 – Golden Horn Records)
Seyahatname (2001 – Dublemoon Records)
Nefes (2007 – Dublemoon Records)
Moya Alitu
800 (2007 – Dublemoon Records)
Arkin Allen Adıyla Çıkardığı Albümler
Fusion Monster (2004 – Numoon)
Ahenk (1999 – Golden Horn Records)
OMNI-esence (1999 – OM)
Remembrances of The Ottoman Composers (1999 – Golden Horn Records)
Balkan Journeys Close To Home (1998 – Golden Horn Records)
MUHTESEM HEPSIDE…CANLI DINLEMENIN KEYFI BIR BASKA TABIKI.TESEKKURLER