2010, 1 Mayıs işçi bayramı kutlamalarına sendikalar, sanatçılar, meslek odaları, siyasi parti ve örgütlerin katılımıyla, Bianet’e göre 200 bin, Emniyet kaynaklarına göre ise 150 bin kişi katıldı. İlk konuşmacı olarak kürsüye çıkan TÜRK-İŞ Başkanı Mustafa Kumlu, işçilerin protesto ve fiziksel müdahalesi sonrası alanı kaçarak terk etti. Daha sonra kürsüye çıkan KESK Genel Başkanı Sami Evren, Mazlum Doğan, İbrahim Kaypakkaya, Deniz, Hüseyin, Yusuf ve daha birçok devrimciyi anarak konuşmasına başladı. Evren, operasyonların durdurulmasını ve tutuklu belediye başkanları ve sendikacıların bırakılmasını talep etti.
1 Mayıs 2010
Taksim’de 32 yıl sonra kitlesel 1 Mayıs kutlamaları için emekçiler meydanı doldurdu. Dolmabahçe, Şişhane ve Şişli’den saat 10:00 civarında hareket eden yürüyüş kolları alana girmesinin ardından AKM önüne kurulan platformda Timur Selçuk ve Ruhi Su Dostlar Korosu, 1 Mayıs Marşı’nı seslendirdi.
Sarı sendika ağasına bayram yok!
Ortak bildirinin okunmasının ardından kürsüye çıkan Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu Taksim Meydanı’nda bulunan kitle tarafından yuhalanarak protesto edildi. Protestoların sona ermesi için bir süre Kumlu’nun konuşmasına ara verilirken müzik yayını yapıldı. Müzik yayınının ardından Kumlu konuşmasına devam edecekken Kumlu’yu protesto eden TEKEL işçileri ve işten atılan itfaiye ve belediye işçileri kürsüye çıktı. Bu sırada kürsüden inerken düşen Sağlık-Sen Başkanı Mustafa Kaçar’ın kolu kırıldı. Yaşanan arbede sonrasında Türk-İş üyelerinden kaçan Kumlu, kapalı olan AKM’nin camlarını kırarak içeriye sığındı. Olayın ardından konuşmalara yaklaşık 45 dakika ara verildi. Düzenleme Komitesi kürsüde yaşanan kargaşayla birlikte ses sistemini kapattı. Bu sırada kürsüye çıkan işçiler megafonla konuşmaya çalıştılar.
Bu sırada AKM önünde kurulan kürsüde belirsizlikle geçen 1 saatin ardından yeniden konuşmalar başladı. Sami Evren ve Süleyman Çelebi kitleye hitap etti.
Evren, 1 Mayıs 1977’de ölenleri selamlayarak eşit, özgürlükçü ve demokratik bir Anayasa istediklerini belirten Evren, 12 Eylül yasalarının değişmesi gerektiğini ifade etti. Güvencesiz çalışmak istemediklerini kaydeden Evren, Tekel işçilerinin haklı olduğunu ve 4-C’nin kalkması gerektiğini belirterek ”Sözleşmeli çalışmak istemiyoruz. Ucuz iş gücü piyasası oluşturan taşeron şirketleri istemiyoruz. Parasız eğitim ve sağlık hakkı, Kürt sorununda barışçıl çözüm istiyoruz. Tutuklanan belediye başkanlarının ve taş atan çocukların serbest bırakılmasını istiyoruz. Kirli savaşın bedelini işsizlik ve yoksulluk olarak ödemek istemiyoruz. Kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınmasını, dolaylı vergilerin düşürülmesini, gelir vergisinde adaletsizliğin giderilmesini istiyoruz. Sigortasız çalışmak istemiyoruz. Sendikal hak ve özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılmasını, kamu çalışanlarına siyaset yasağının kaldırılmasını, temsilde adalet ve yüzde 10 seçim barajının kaldırılmasını istiyoruz” dedi.
DİSK Genel Başkanı Çelebi ise konuşmasına, Taksim Meydanı’ndaki konuşmasına, işçileri, emekçileri ve sanatçıları selamlayarak başladı.
Çelebi, öldürülen DİSK’in kurucusu, eski Genel Başkanı Kemal Türkler’in, demokrasi barış ve kardeşlik için mücadele eden Abdullah Baştürk’ün kürsüsünden seslendiğini söyledi.
Bu kürsünün, en son 1978 yılında kurulduğunu, 32 yıl boyunca da işçilere, emekçilere, kürsünün gerçek sahibi olan üretenlere kapatıldığını söyleyen Çelebi, ”1 Mayısta, burada yine yan yana duruyor ve hep birlikte 1 Mayıs şarkısı söylüyorsak, bu hepimizin, Türkiye işçi sınıfının eseridir. Hepinizi, bu mücadelede alın teri, gözyaşı döken işçi sınıfının ve dostlarının demokrasi mücadelesini kutluyorum” dedi.
Kemal Türkler’in 1977 yılında ”Bu alanın adı 1 Mayıs alanı olarak değiştirilsin mi?” diye sorduğunu ve o gün, 500 bin emekçinin verdiği yanıtın tarihe yazıldığını ifade eden Çelebi, ”Bu alanın adı 1 Mayıs alanı olarak değiştirilsin mi?” sorusunu yönelttiği işçilerden ”Evet” yanıtı alınca, ”Bu alan, 1 Mayıs alanıdır, kutlu olsun” dedi.
Konuşmaların ardından müzik dinletisi ve çekilen halaylarla 1 Mayıs etkinliği sona erdi.
Dünyada 1 Mayıs
Yunanistan: Ekonomik krizin odağında olduğu gösterilerde Atina ve Selanik’te iş merkezlerine saldıran gençlere polis müdahale etti. Sendikalar ve sol partilerin çağrılarıyla 1 Mayıs eylemlerine binlerce kişi katıldı. Hükümetin krize karşı ücretleri düşürme ve vergileri artırma planı protesto ediliyor.
Almanya: Sağ ve sol gruplar arasında çatışmalar yaşandı. Berlin’de sokağa çıkan neo-Nazi gruplara solcular engel oldu. Sosyaldemokrat Parti, Yeşiller ve Sol Parti üyeleri, sağ gruplara karşı yürüyüş düzenledi. Bu yılki 1 Mayıs gösterilerinin sloganıysa “Krizi sonlandır-Kapitalizmi yok et”.
Fransa: Bu yıl sendikaların 1 Mayıs gündeminde hükümetin emeklilik reformu var. Emeklilik yaşını yükseltecek tasarı protesto ediliyor.
Nepal: Maoistler Katmandu vadisinde geniş katılımlı bir protesto düzenliyor. Hükümet de bölgeye polis yığınağı yaptı.
Rusya: Komünist Parti’nin Moskova’da düzenlediği 1 Mayıs eylemine 7 bin kişi katıldı. Eylemde NATO karşıtı sloganlar atıldı. Sendikaların Kremlin yanlısı Birlik Partisi’yle birlikte düzenlediği eylemdeyse belediye başkanı Yuri Luzkhov kentteki işsizlik oranını yüzde 1’in altında tutmaya çalışacaklarını belirtti.
Malezya: Kuala Lumpur’da hükümetin vergi artış planlarını protesto etmek için toplanan yaklaşık bin kişiye polis müdahale etti.
Tayvan: Sokağa çıkan binlerce kişi Çin’le yapılması planlanan ticaret anlaşmasını protesto ederek bunun işsizliğe yol açacağını söyledi. Taipei’de toplanan sendikalar ve işçi grupları serbest ticaret anlaşmasının büyük şirketlerin işine yarayacağını, işçilerinse aleyhine çalışacağını belirtti.
Bulgaristan: Sosyalist Parti, bu yılki 1 Mayıs eylemini “Krize karşı, demokrasi ve emek için dayanışma” başlığıyla düzenledi.
Kaynak: Birgün,Sol, Bianet. Fotoğraf: İsmail Şahin
