Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın idamına evet ve hayır oyu verenlerin listesi

Hüseyin İnan, Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan’ın da aralarında bulunduğu 26 sanıklı dava 16 Temmuz 1971’de Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi’nde başladı. Tuğgeneral Ali Elverdi’nin başkanlık ettiği mahkeme heyetinde Hâkim Albay Ahmet Tetik, Hâkim Yarbay Mehmet Turhan savcı ise Albay Baki Tuğ’du.

iki ay 23 gün sonra davadan 18 kişinin idam kararı çıktı. Yasa gereği cezalarının infazı için Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayı gerekiyordu. Meclis 11 Mart 1972 günü 53 ret, 6 çekimser, 238 kabul oyuyla Gezmiş, İnan ve Aslan’ın idam kararlarını onadı.  Süleyman Demirel, İsmet Sezgin, Nahit Menteşe, Necmettin Cevheri, Ali İhsan Göğüş, Kemal Satır, Alpaslan Türkeş, Barlas Küntay, Mesut Erez, Esat Kıratlıoğlu, Nuri Bayar, Orhan Öztrak, Saadettin Bilgiç, Seyfi Öztürk, Turhan Feyzioğlu başta olmak üzere 273 ya da 274 kişi idamların kabulü yönünde oy kullandı. İdamlara evet diyenler arasında 28’de CHP’li vardı.  Kararlar, 17 Mart 1972 günü de Cumhuriyet Senatosu’ndan geçti.
40 yıl önce idam edilen bu üç suçsuz genç milyonlarca insanın yüreğinde ölümsüzleşirken,  idama ‘evet’ diyerek  tarihin utanç sayfalarına geçen bu siyasetçilerin isimlerini ve üye oldukları partileri açıklıyoruz. 

Turgut Özal: “Acıyıp bir şans daha vermeyelim” 

Özal, Ahmet Kabaklı’ya gönderdiği ve idamdan 4 hafta önce Tercüman gazetesinin 2. sayfasında Kabaklı’nın köşesinde yayınlanan mektubunda “üç fidan” için “Acıyıp bir şans daha vermeyelim” diyordu.

İşte O Mektup:

“Muhterem Ahmet beyefendi,

Teknik Üniversite duvarlarına, bir tarafa köprü karikatürü, diğer tarafa da 6. Filo’yu koyarak ‘Köprü ve bekçisi’ diyen komünistlerin, aslında neyin peşinde oldukları bugün daha iyi anlaşılmıyor mu?

Bir senelik bir Örfi İdare, bütün melanet ve hıyanetlerini meydana çıkardığı gibi, Türkiye’nin kalkınması için sarf edilen insanüstü gayretlere yapılan insafsız hücumların kasti hüviyetlerini de ortaya çıkarmıştır. Zaman, muhakkak durumu daha iyi gösterecektir.

Fakat bir endişem var:

Tarihten, tecrübeden ders alacak mıyız, yoksa sözde bir acıma duygusu ile karıştırılan, aslında maksatlı birtakım oyunlara alet olarak Türkiye’yi yıkmak isteyenlere bir şans daha mı vereceğiz?

Türkiye hiçbir zaman komünist olmayacaktır, ama kalkınma yolunda kaybettiğimiz zamanları geri getirmenin mümkün olmamasından korkuyorum.”

Dönemin meclis belgeleri, darbeci generalleri destekleyen askeri vesayetin kuklası siyasetçilerin işlediği insanlık suçunu ortaya koyuyor.

DENİZ GEZMİŞ, YUSUF ASLAN VE HÜSEYİN İNAN’IN ÖLÜM CEZALARININ YERİNE GETİRİLMESİNE DAİR KANUN TASARISINA VERİLEN OYLARIN SONUCU:*

Üye Sayısı: 450
Oy Verenler: 323
Kabul Edenler: 273
Reddedenler: 48
Çekinserler: 2
Oya Katılmayanlar: 118

KABUL EDENLER

•ADANA: CEVDET AKÇALI (AP), FAZIL GÜLEÇ (CHP), MEHMET SALAHATTİN KILIÇ (AP), MELİH KEMAL KÜÇÜKTEPEPINAR (CHP), ALİ CAVİT ORAL (AP), EMİR HALİL POSTACI (CHP), KEMAL SATIR (CHP), AHMET TOPALOĞLU (AP), TURGUT TOPALOĞLU (GP), ALPASLAN TÜRKEŞ (MHP), HÜSAMETTİN USLU (AP).
•ADIYAMAN: MEHMET ZEKİ ADIYAMAN (AP), ALİ AVNİ TURANLI (BAĞ).
•AFYON KARAHİSAR: HASAN DİNÇER (AP), HAMDİ HAMAMCIOĞLU (GP), ALİ İHSAN ULUBAHŞİ (AP), KAZIM UYSAL (AP).
•AMASYA: YAVUZ ACAR (AP), SALİH AYGÜN (AP).
•ANKARA: ORHAN ALP (AP), OĞUZ AYGÜN (AP), MUSA KAZIM COŞKUN (AP), ORHAN EREN (AP), İBRAHİM SITKI HATİPOĞLU (CHP), MUSTAFA MADEN (AP), HAYRETTİN TURGUT TOKER (AP), AYDIN YALÇIN (AP), FERHAT NURİ YILDIRIM (AP), ŞERAFETTİN YILDIRIM (AP), MUSTAFA KEMAL YILMAZ (AP).
•ANTALYA: HASAN AKÇALIOĞLU (AP), İHSAN ATAÖV (AP), SÜLEYMAN ÇİLOĞLU (AP), ÖMER EKEN (AP), RAFET EKER (AP), HASAN ALİ GÜLCAN (CHP).
•ARTVİN: MUSTAFA RONA.(AP)
•AYDİN: NAHİT MENTEŞE (AP), İSMET SEZGİN (AP), FİKRET KAYAALP TURHANGİL (AP).
•BALİKESİR: İBRAHİM AYTAÇ (AP), CİHAT BİLGEHAN (AP), MİTHAT ŞÜKRÜ ÇAVDAROĞLU (AP), KEMAL ERDEM (AP), AHMET İHSAN KIRIMLI (AP), MEHMET NURETTİN SANDIKÇIOĞLU (CHP), OSMAN TARI (AP).
•BİLECİK: ŞADİ BİNAY (AP).
•BİNGÖL: MEHMET SIDDIK AYDAR (BAĞ), MEHMET BİLGİN ((YTP)).
•BOLU: NİHAT BAYRAMOĞLU (AP), HALİL İBRAHİM COP (AP), AHMET ÇAKMAK (AP), MEHMET ŞÜKRÜ KIYIKOĞLU (AP).
•BURDUR: AHMET MUKADDER ÇİLOĞLU (AP), MEHMET ÖZBEY (AP).
•BURSA: CEMAL KÜLAHLI (AP), BARLAS KÜNTAY (AP), ERTUĞRUL MAT (AP), KASIM ÖNADIM (AP), MUSTAFA TAYYAR (AP), MEHMET TURGUT (AP), AHMET TÜRKEL (AP).
•ÇANAKKALE: E. KEMAL BAĞCIOĞLU (AP), ZEKİYE GÜLSEN (AP), MESUT HULKİ ÖNÜR (AP), REFET SEZGİN (AP).
•ÇANKİRİ: NURETİN OK (AP).
•ÇORUM: YAKUP ÇAĞLAYAN (AP), KEMAL DEMİRER (AP), ABDURRAHMAN GÜLER (AP), İHSAN TOMBUŞ (AP), ARSLAN TOPÇUBAŞI (AP).
•DENİZLİ: SAMİ ARSLAN (AP), MEHMET EMİN DURUL (AP), HASAN KORKMAZCAN (AP), ALİ USLU (AP).
•DİYARBAKİR: HASAN DEĞER (BAĞ), BEHZAT EĞİLLİ (AP), ABDÜLLATİF ENSARİOĞLU (AP), NECMETTİN GÖNENÇ (AP), SABAHATTİN SAVCI (AP), NAZİF YILDIRIM (YTP).
•EDİRNE: İLHAMİ ERTEM (AP).
•ELAZİĞ: SAMET GÜLDOĞAN (AP), HAYRETTİN HANAĞASI (CHP).
•ERZİNCAN: HÜSAMETTİN ATABEYLİ (AP).
•ERZURUM: SABAHATTİN ARAS (AP), TURHAN BİLGİN (AP), RASİM CİNİSLİ (AP), RIFKI DANIŞMAN (AP), NACİ GACIROĞLU (AP), CEVAT ÖNDER (AP).
•ESKİŞEHİR: MEHMET İSMET ANGI (AP), ŞEVKET ASBUZOĞLU (CHP), ORHAN OĞUZ (AP), SEYFİ ÖZTÜRK (AP), MEHMET ŞEMSETTİN SÖNMEZ (AP).
•GAZİANTEP: ALİ İHSAN GÖĞÜŞ (CHP), İ. HÜSEYİN İNCEOĞLU (GP), MEHMET KILINÇ (AP), ERDEM OCAK (AP), MEHMET LÜTFİ SÖYLEMEZ (AP).
•GİRESUN: MUSTAFA KEMAL ÇİLESİZ (CHP), NİZAMETTİN ERKMEN (AP), HİDAYET İPEK (AP), ABDULLAH İZMEN (AP), İBRAHİM KAYHAN NAİBOĞLU (CHP), MEHMET EMİN TURGUTALP (AP).
•GÜMÜŞHANE: NECATİ ALP (CHP), MUSTAFA KAHRAMAN (AP), NURETTİN ÖZDEMİR (CHP), EKREM SAATÇİ (AP).
•HATAY: HALİL AKGÖL (AP), TALAT KÖSEOĞLU (AP), HÜSNÜ ÖZKAN (CHP), ALİ YILMAZ (AP).
•İSPARTA: ALİ İHSAN BALIM (AP), SÜLEYMAN SAMİ DEMİREL (AP), YUSUF UYSAL (AP).
•İÇEL: MAZHAR ARIKAN (AP), KADİR ÇETİN (AP), HASAN CAVİT OKYAYÜZ (AP), TURHAN ÖZGÜNER (CHP).
•İSTANBUL: İBRAHİM ABAK (AP), İSMAİL ARAR (CHP), SADETTİN BİLGİÇ (AP), FERRUH BOZBEYLİ (AP), İLHAN EGEMEN DARENDELİOĞLU (AP), TEKİN ERER (AP), NURİ EROĞAN (AP), ORHAN CEMAL FERSOY (AP), HASAN GÜNGÖR (AP), MUSTAFA FEVZİ GÜNGÖR (AP), ABDURRAHMAN ŞEREF LAÇ (AP), OSMAN ÖZER (AP), AKGÜN SİLİVRİLİ (AP), İSMAİL HAKKI TEKİNEL (AP), NAİME İKBAL TOKGÖZ (AP), A. TURGUT TOPALOĞLU (AP), HASAN TÜRKAY (AP), MEHMET YARDIMCI (AP).
•İZMİR: ŞEVKET ADALAN (CHP), MUSTAFA AKAN (AP), ŞÜKRÜ AKKAN (AP), MUZAFFER FAZLI ARINÇ (AP), BURHANETTİN ASUTAY (CHP), MÜNİR DALDAL (AP), ALİ NAİLİ ERDEM (AP), İHSAN GÜRSAN (AP), NİHAD KÜRŞAD (AP), AKIN ÖZDEMİR (AP), ORHAN DEMİR SORGUÇ (AP).
•KARS: LATİF AKÜZÜM (AP), İSMAİL HAKKI ALACA (AP), MUSTAFA DOĞAN, KEMAL KAYA (AP), VEYİS KOÇULU (AP), OSMAN YELTEKİN (CHP).
•KASTAMONU: ORHAN ALİ DENİZ (AP), SABRİ KESKİN (AP), MUSTAFA TOÇULAR (AP), HASAN TOSYALI (GP).
•KAYSERİ: MAHMUT ŞEVKET DOĞAN (AP), TURHAN FEYZİOĞLU (GP), HAYRETTİN NAKİBOĞLU (AP), VEDAL ALİ ÖZKAN (AP), ENVER TURGUT (AP), MEHMET TÜRKMENOĞLU (GP).
•KİRKLARELİ: MEHMET ATAGÜN (AP), FEYZULLAH ÇARIKÇI (AP), HASAN KORKUT (AP).
•KİRŞEHİR: CEVAT EROĞLU (MP), MUSTAFA KEMAL GÜNEŞ (AP).
•KOCELİ: CEVAT ADEMOĞLU (AP), VEHBİ ENGİZ (AP), SABRİ YAHŞİ (AP).
•KONYA: İRFAN BARAN (CHP), BAHRİ DAĞDAŞ (AP), MUSTAFA KUBİLAY İMER (AP), İHSAN KABADAYI (GP), NECATİ KALAYCIOĞLU (AP), İBRAHİM ETHEM KILIÇOĞLU (AP), BAHA MÜDDERRİSOĞLU (AP), TAHSİN YILMAZ ÖZTUNA (AP), FARUK SÜKAN (AP), VEFA TANIR (GP).
•KÜTAHYA: AHMET FUAT AZMİOĞLU (AP), ALİ ERBEK (CHP), MESUT EREZ (AP), İLHAN AKSOY (AP).
•MALATYA: AHMET KARAASLAN (BAĞ), İSMAİL HAKKI ŞENGÜLER (AP).
•MANİSA: ERTUĞRUL AKÇA (AP), MUSTAFA ORHAN DAUT (AP), CEMALETTİN SELÇUK GÜMÜŞPALA (AP), HİLMİ OKÇU (AP), VEHBİ SINMAZ (AP), KAMİL ŞAHİNOĞLU (AP), ÖNAL ŞAKAR (AP).
•MARAŞ: ATİLLA İMAMOĞLU (AP), VEYSİ KADIOĞLU (AP), MEHMET ZEKERİYA KÜRŞAD (AP).
•MARDİN: ESAT KEMAL AYBAR (AP), ABDÜLKADİR KERMOOĞLU (AP), ABDÜLKADİR ÖZMEN (BAĞ), ABDÜRRAHİM TÜRK (BAĞ).
•MUĞLA: ADNAN AKARCA (AP), MUALLA AKARCA (CHP), AHMET BULDANLI (AP), İZZET OKTAY (AP).
•MUŞ: NİMET AĞAOĞLU (YTP), KASIM EMRE (BAĞ).
•NEVŞEHİR: HÜSAMMETTİN BAŞER (AP), ESAT KIRATLIOĞLU (AP).
•NİĞDE: MUZAFFER NACİ ÇEREZCİ (AP), HÜSEYİN AVNİ KAVURMACIOĞLU (AP), MEHMET NURİ KODAMANOĞLU (CHP), HAYDAR ÖZALP (AP).
•ORDU: ATA BODUR (AP), CENGİZ EKİNCİ (AP), HAMDİ MAĞDEN (AP), KEMAL ŞENSOY (AP).
•RİZE: EROL YILMAZ AKÇAL (AP), HASAN BASRİ ALBAYRAK (AP), SALİH ZEKİ KÖSEOĞLU (AP).
•SAKARYA: NURİ BAYAR (AP), YAŞAR BİR (AP), GÜNGÖR HUN (AP), MUSTAFA VEDAT ÖNSAL (AP).
•SAMSUN: TALAT ASAL (AP), MUSTAFA BOYAR (CHP), DOĞAN KİTAPLI (AP), NAFİZ YAVUZ KURT (AP), HÜSEYİN ÖZALP (AP), BAHATTİN UZUNOĞLU (AP), İSMET YALÇINER (AP).
•SİİRT: ZEKİ ÇELİKER (AP), MEHMET NEBİ OKTAY (GP).
•SİNOP: HİLMİ BİÇER (AP).
•SİVAS: ENVER AKOVA (AP), KADİR EROĞAN (AP), TEVFİK KORALTAN (AP), YUSUF ZİYA ÖNDER (AP).
•TEKİRDAĞ: ORHAN ÖZTRAK. (GP)
•TOKAT: HÜSEYİN ABBAS (AP), İSMET HİLMİ BALCI (BAĞ), OSMAN HACIBALOĞLU (AP), MEHMET KAZOVA (AP), REŞİT ÖNDER (GP), YUSUF ULUSOL (BP).
•TRABZON: AHMET İHSAN BİRİNCİOĞLU (AP), NECATİ ÇAKIROĞLU (AP), EKREM DİKMEN (AP), SELAHATTİN GÜVEN (AP), CEVAT KÜÇÜK (CHP), ALİ RIZA UZUNER (CHP).
•URFA: MEHMET AKSOY (AP), NECMETTİN CEVHERİ (AP), MEHMET ALİ GÖKLÜ (AP), BAHRİ KARAKEÇİLİ (AP).
•UŞAK: ORHAN DENGİZ (AP), M. FAHRİ UĞRASIZOĞLU (AP).
•VAN: MEHMET EMİN DERDİNÇ (BAĞ), KİNYAS KARTAL (AP), FUAT TÜRKOĞLU (AP), MEHMET SALİH YILDIZ (GP).
•YOZGAT: İSMET KAPISIZ (MP), TURGUT NİZAMOĞLU (AP), NEŞET TANRIDAĞ (AP).
•ZONGULDAK: FUAT AK (AP), AHMET NİHAT AKIN (AP), AHMET GÜNER (CHP), SADIK TEKİN MÜFTÜOĞLU (AP), KEVNİ NEDİMOĞLU (AP).

REDDEDENLER
•ADİYAMAN: KEMAL KIRIKOĞLU (CHP), YUSUF ZİYA YILMAZ (CHP).
•ANKARA: KEMAL ATAMAN (CHP), İBRAHİM CÜCELOĞLU (CHP), AHMET SAKIP HİÇERİMEZ (CHP), OSMAN SOĞUKPINAR (CHP), YUSUF ZİYA YAĞCI (CHP).
•ARTVİN: ABDULLAH NACİ BUDAK (CHP).
•BİTLİS: KENAN MÜMTAZ AKIŞIK (CHP).
•BOLU: KEMAL DEMİR (CHP).
•BURDUR: NADİR YAVUZKAN (CHP).
•BURSA: NAİL ATLI (CHP).
•ÇANKİRİ: NURİ ÇELİK YAZICIOĞLU (CHP).
•EDİRNE: CEVAT SAYIN (CHP).
•ELAZİĞ: MEHMET AYTUĞ (CHP).
ERZİNCAN: HASAN ÇETİNKAYA (CHP).
•ERZURUM: SELÇUK ERVERDİ (CHP).
•İÇEL : CELAL KARGILI (CHP).
•İSTANBUL: MEHMET ALİ AYBAR (TİP), HÜSEYİN DOLUN (CHP), NECDET UĞUR (CHP), REŞİT ÜLKER (CHP), LEBİT YURDOĞLU (CHP).
•İZMİR: ŞEREF BAKŞIK (CHP), MUSTAFA HULUSİ ÇAKIR (CHP).
KARS: KEMAL GÜVEN (CHP), KEMAL OKYAY (CHP).
•KAYSERİ: TUFAN DOĞAN AVŞARGİL (CHP), MEHMET YÜCELER (CHP).
•KİRKLARELİ: BEYTİ ARDA (CHP).
•KONYA: MUSTAFA ÜSTÜNDAĞ (CHP.
•MALATYA: HAKKI GÖKÇE (CHP), MUSTAFA İSMET İNÖNÜ (CHP).
•MANİSA: MUAMMER ERTEM (CHP), MUSTAFA OK (CHP).
•MARAŞ: MEHMET ÖZDAL (CHP).
•MUĞLA: ALİ DÖĞERLİ (CHP).
•MUŞ: HAYRİYE AYŞE NERMİN NEFTÇİ (CHP).
•NİĞDE: MEVLÜT OCAKÇIOĞLU (CHP).
•ORDU: HASAN FERDA GÜLEY (CHP).
•SAKARYA: BARBAROS TURGUT BOZTEPE (CHP), HAYRETTİN UYSAL (CHP).
•SAMSUN: YAŞAR AKAL (CHP).
•SİİRT: ADİL YAŞA (CHP).
•TEKİRDAĞ: YILMAZ ALPASLAN (CHP).
•TUNCELİ: HÜSEYİN YENİPINAR (CHP).
•UŞAK: ADİL TURAN (CHP).
•ZONGULDAK: MUSTAFA BÜLENT ECEVİT (CHP).

ÇEKİNSERLER
•ERZURUM: GIYASETTİN KARACA (CHP).
•SAMSUN: NİHAT KALE (CHP).
OYLAMAYA KATILMAYANLAR
•ADANA: ALİ RIZA GÜLLÜOĞLU (CHP), ŞEVKET YILMAZ (AP).
•AFYON KARAHİSAR: MEHMET RIZA ÇERÇEL (AP), ŞEVKİ GÜLER (AP), SÜLEYMAN MUTLU (CHP).
•AĞRİ: ABDÜLKERİM BEYAZIT (CHP), NEVZAT GÜNGÖR (AP), KASIM KÜFREVİ (GP).
•AMASYA: VEHBİ MEŞHUR (CHP), KAZIM ULUSOY (BP).
•ANKARA: HÜSEYİN BALAN (BP), ORHAN BİRGİT (CHP), SİNAN BOSNA (AP), OSMAN BÖLÜKBAŞI (MP), ŞİNASİ ÖZDENOĞLU (CHP), MEHMET EMİN PAKSÜT (GP), FATMA SUNA TURAL (MP), CENGİZHAN YORULMAZ (CHP).
•ANTALYA: ÖMER BUYRUKÇU (CHP).
•ARTVİN: SABİT OSMAN AVCI (AP).
•AYDİN: KEMAL ZİYA ÖZTÜRK (AP), MEHMET ÇELİK (CHP), MUSTAFA KEMAL YILMAZ (CHP).
•BALİKESİR: SALİH ZEKİ ALTINBAŞ (CHP), MEHMET NİYAZİ GÜRER (CHP), MEVLÜT YILMAZ (AP).
•BİLECİK: MEHMET ERGÜL (CHP).
•BİTLİS: ZEYNEK ABİDİN İNAN GAYDALI (AP).
•BURSA: SADRETTİN ÇANGA (CHP), İBRAHİM ÖKTEM (CHP).
•ÇANAKKALE: MUSTAFA ÇALIKOĞLU (CHP).
•ÇANKİRİ: MUSTAFA HAZIM DAĞLI (AP), ARİF TOSYALIOĞLU (AP).
•ÇORUM: CAHİT ANGIN (CHP)
•ALİ NAKİ ULUSOY (BP).
•DENİZLİ: İLHAN AÇIKALIN (CHP), FUAT AVCI (AP), HÜDAİ ORAL (CHP).
•EDİRNE: VELİ GÜLKAN (AP).
•ELAZİĞ: ALİ RIZA SEPTİOĞLU (BAĞ).
•ERZİNCAN: SADIK PERİNÇEK (AP), NACİ YILDIRIM (CHP).
•ERZURUM: FETULLAH TAŞKESENLİOĞLU (AP).
•ESKİŞEHİR: BEKİR SITKI KARACAŞEHİR (CHP).
•GAZİANTEP: ŞİNASİ ÇOLAKOĞLU (CHP), MUHİTTİN SAYIN (CHP).
•HATAY: ABDULLAH CİLLİ (BAĞ), MEHMET SAİT REŞA (CHP).
•İSPARTA: HÜSAMETTİN AKMUMCU (AP).
•İÇEL: HİLMİ TÜRKMEN (AP), ÇETİN YILMAZ (CHP).
•İSTANBUL: EŞREF DERİNÇAY (CHP), İBRAHİM ELMALI (MP), BAHİR ERSOY (CHP), ORHAN EYÜBOĞLU (CHP), ORHAN KABİBAY (CHP), RIZA KUAS (TİP), SEZAİ ORKUNT (CHP), HAYDAR ÖZDEMİR (BP), MEHMET KAZIM ÖZEKE (CHP), İLHAMİ SANCAR (CHP).
•İZMİR: COŞKUN KARAGÖZOĞLU (CHP), TALAT ORHON (CHP), ŞİNASİ OSMA (AP), KEMAL ÖNDER (CHP), ALİ NAKİ ÜNER (AP).
•KARS: TURGUT ARTAÇ (CHP).
•KASTAMONU: MUZAFFER AKDOĞANLI (AP), MEHMET SEYDİBEYLİOĞLU (CHP).
•KİRŞEHİR: MUSTAFA AKSOY (CHP).
•KONYA: NECMETTİN ERBAKAN (BAĞ), SEZAİ ERGUN (AP), SADİ KOÇAŞ (CHP), ORHAN OKAY (CHP), ÖZER ÖLÇMEN (AP).
•KÜTAHYA: MEHMET ERSOY (AP), KEMAL KACAR (AP).
•MALATYA: MUSTAFA KAFTAN (CHP).
•MANİSA: VELİ BAKIRLI (CHP), SÜLEYMAN ÇAĞLAR (AP).
•MARAŞ: MEHMET NEJAT ÇUHADAR (CHP), İBRAHİM ÖZTÜRK (BAĞ).
•MARDİN: ŞEVKİ ALTINDAĞ (CHP), SEYFİ GÜNEŞTAN (YTP).
•ORDU: MEMDUH EKŞİ (CHP), ATA TOPALOĞLU (CHP), ORHAN VURAL (CHP).
•RİZE: SAMİ KUMBASAR (CHP).
•SAMSUN: KAMRAN EVLİYAOĞLU (CHP), İLYAS KILIÇ (CHP).
•SİİRT: SELAHATTİN ORAN (YTP).
•SİNOP: HİLMİ İŞGÜZAR (MP), MUSTAFA KAPTAN (AP), TEVFİK FİKRET ÖVET (CHP).
•SİVAS: VAHİT BOZATLI (CHP), HÜSEYİN ÇINAR (BP), AHMET DURAKOĞLU (CHP), EKREM KANGAL (CHP), MUSTAFA KEMAL PALAOĞLU (CHP), MUSTAFA TİMİSİ (BP).
•TEKİRDAĞ: NEDİM KARAHALİL (AP), MUSTAFA SABRİ SÖZERİ (AP).
•TOKAT: İSMAİL HAKKI BİRLER (CHP).
•TRABZON: MEHMET ASLANTÜRK (CHP), MEHMET ALİ OKSAL (AP), AHMET ŞENER (CHP).
•TUNCELİ: KENAN ARAL (AP).
•URFA: NECATİ AKSOY (CHP), VEHBİ MELİK (CHP).
•YOZGAT: İSMAİL HAKKI AKDOĞAN (AP), ABDULLAH BAŞTÜRK (CHP), CELAL AHMET SUNGUR (CHP).
•ZONGULDAK: HÜSEYİN BAYTÜRK (CHP), FEVZİ FIRAT (AP), CAHİT KARAKAŞ (AP).

Deniz Hüseyin Yusuf

Hüseyin İnan kimdir?

Hüseyin İnan, 1949’da Kayseri’nin Sarız ilçesine bağlı Bozhöyük köyünde doğdu. İlk ve orta okulu Sarız’da, liseyi Kayseri’de okudu.

1966’da ODTÜ İdari Bilimler Bölümü’ne kayıt oldu. 1968’de TİP ve daha sonra Milli Demokratik Devrim (MDD) içindeki ayrılıklarda, giderek belirginleşen illegal ve dar örgütçülük fikri etrafında çekirdek bir grup oluşturup, kır gerillası yoluyla anti-emperyalist mücadele verme fikrini geliştirmeye çalıştı. Özellikle ODTÜ kökenli olan ve temelini İnan’ın attığı bu grup daha sonra, THKO’nun çekirdek kadrosunu oluşturacaktı.

14 Ekim 1969’da Filistin Kurtuluş Örgütü’nün El Fetih kamplarına gitti ve orada İsrail’e karşı savaştı. 1 Ocak 1971’de Türkiye İş Bankası Emek Şubesi soygunu, ABD askeri tesislerinin basılarak bir ABD’lilerin kaçırılması ve daha sonra dört Amerikalının kaçırılması eylemlerinde yer aldı. 24 Mart 1971’de Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinde yakalanarak, 9 Kasım 1971’de Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan’la birlikte idama mahkum edildi. 6 Mayıs 1972’de idam edildi.

Yusuf Aslan kimdir?

Yusuf, 1947’de Yozgat’ın bir köyünde doğdu. Ortaöğrenimini dindar ve anti-komünist eğilimlerle, gelenekçi önyargıların güçlü olduğu bir çevrede tamamladı.

1966’da ODTÜ’ye girdi. Bir yıla kalmadan ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü’nün üyesi oldu, Dev-Genç içinde çalışmaya başladı. Bu dönemden itibaren önce hazırlık okulunda, sonra da mühendislik fakültesinde patlak veren boykotların ve hemen ardından ODTÜ işgalinin önde gelen örgütçülerinden oldu. İlk yargılandığı eylem,  ABD Büyükelçisi Commer’in arabasının yakılmasıydı.

1969’da arkadaşlarıyla birlikte Filistin’e gitti. Burada helikopter ve uçak pilotluğunu öğrendi. Traktörden helikoptere kadar her türlü aracı büyük bir ustalıkla kullanıyordu.

1970 yılında kurulan THKO’nun kurucusu ve önderlerinden olan Yusuf Aslan, Deniz Gezmiş’le birlikte Nurhak’a dağdaki gerilla grubuna katılmaya giderken, Sivas Şarkışla’da yaralı olarak yakalandı. Sıkıyönetim mahkemelerinde yargılandı. 6 Mayıs 1972’de Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan’la birlikte idam edildi.

Deniz Gezmiş kimdir?

Deniz Gezmiş, Ankara’nın Ayaş ilçesinde 27 Şubat 1947’de doğdu. Öğretmen bir ailenin çocuğu olarak çeşitli kentlerde ilk ve orta öğrenimini gördü. Liseyi İstanbul’da bitirdi.

1966’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne giren Gezmiş, lise yıllarında sol düşünceyle tanıştı ve 1965’te Türkiye İşçi Partisi’nin Üsküdar İlçesine üye oldu. 30 Ocak 1968’de Hukuk Fakültesi’nde Devrimci Hukukçular Örgütünü kuran Gezmiş, 12 Haziran 1968’de İstanbul Üniversitesi’nin işgal edilmesine önderlik etti.

İstanbul’a gelen 6. Filo’yu protesto eylemlerinde yer alan Gezmiş, 30 Temmuz’da bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 Eylül’de serbest bırakıldı. 1 Kasım 1968’de Samsun’dan İstanbul’a Mustafa Kemal Yürüyüşü’nü düzenledi.

1969 Haziran’ında Filistin’e giderek Eylül’e kadar Filistin gerilla kamplarında kalan Gezmiş, 20 Aralık 1969’da yakalandı ve Cihan Alptekin’le birlikte 18 Eylül 1970’e kadar tutuklu kaldı. Daha sonra Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan’la birlikte Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nu (THKO) kurdu. 4 Mart 1971’de dört ABD’li erin kaçırılması eyleminde bulunan Gezmiş, erlerin serbest bırakılmasından sonra Sivas’ın Şarkışla ilçesinin Gemerek nahiyesinde Yusuf Aslan’la birlikte yakalandı.

Darağacında son sözler

Gezmiş, İnan ve Aslan’ın son istekleri birbirleriyle görüşmek oldu. Görüştürüldüler. 6 Mayıs 1972 günü sabaha karşı saat 01.25’te önce Gezmiş idam sehpasına çıkarıldı.

Son sözleri şöyleydi: “Yaşasın tam bağımsız Türkiye. Yaşasın Marksizm – Leninizm’in yüce ideolojisi. Yaşasın Türk ve Kürt halklarının bağımsızlık mücadelesi. Kahrolsun emperyalizm. Yaşasın işçiler, köylüler.”

Saat 02.20’de, arkadaşının idamını izlettirilen Yusuf Aslan idam sehpasında son sözlerini söyledi: “Ben halkımın bağımsızlığı için bir defa ve şerefle ölüyorum. Fakat bizi asan sizler, şerefsizliğinizle her gün öleceksiniz! Biz halkımızın hizmetindeyiz. Sizler Amerikanın hizmetindesiniz. Yaşasın devrimciler! Kahrolsun Faşizmi!”

Hüseyin İnan Saat 03.00’da idama giderken son sözlerini söyledi: “Ben hiçbir şahsi çıkar gözetmeden, halkın mutluluğu için savaştım. Bu bayrağı bu ana kadar şerefle taşıdım, bundan sonrada bu bayrağı Türkiye halkına emanet ediyorum. Yaşasın işçiler ve köylüler, Kahrolsun Faşizm!”

İnan, Gezmiş ve Aslan vasiyetlerine karşın Ankara Cebeci Mezarlığı’nda yatan arkadaşları Taylan Özgür’ün yanına defnedilemediler ve Karşıyaka Mezarlığı’nda toprağa verildiler. Ancak, vasiyetlerine rağmen, üç genç yan yana gömülmedi, savcının talimatıyla mezarlaerı arasında üçer mezar boşluk bırakıldı.

37 yıl boyunca Karşıyaka Mezarlığı’ndaki üç mezar pek çok kez tahrip edildi, onarıldı. Halen her 6 Mayıs’ta Gezmiş, İnan ve Aslan’ın mezarları başında anma törenleri düzenleniyor. Ülkenin çeşitli yerlerinde düzenlenen törenler zaman zaman da dava konusu oluyor, insanlar tutuklanıyor, yargılanıyor.

*Açıklanan bu listede kabul edenlerin sayısı 273 olarak belirtilmiş ama kabul edenlerin listesine bakıldığında bir kişi fazla çıkıyor. Oylamaya katılanlar 118 olarak belirtilmiş olmasına karşın isim listesinde 115 kişi bulunuyor. 3 Kişinin ismine ulaşamadık. 

8 Yorumlar

  1. Ben dün izledigim bir belgeselde ,chp li milletvekillerin çogunun bu idamlara imza attıgını dinledim ,bu yazıdada hangi milletvekilinin hangi partiden oldugu anlaşılmıyor.Bu konuda beni aydınlatabilir misiniz?TEŞEKKÜR EDERİM.

  2. İdama evet diyenlerin 34’ü hekim, yani insan yaşamı için uğraş veren bir mesleğin mensupları

    Dr. Kemal Satır (Adana), Dr. Oğuz Aygün (Ankara), Dr. Süleyman Çiloğlu (Antalya), Dr. Ali İhsan Kırımlı (Balıkesir), Dr. M.Nurettin Sandıkçıoğlu (Balıkesir), Dr. Alaaddin Yılmaztürk (Bolu), Dr. Yakup Çağlayan (Çorum), Dr. Nazif Yıldırım (Diyarbakır), Dr. Şemsettin Dönmez (Eskişehir), Dr. Edip Somuncuğlu (Erzurum), Dr. M.Lütfi Söylemez (Gaziantep), Dr. Ekrem Saatçi (Gümüşhane), Dr. Ali İhsan Balım (Isparta), Dr. Mustafa Gülcigil (Isparta), Dr. Talip Özdolay (İçel), Dr. Sadettin Bilgiç (İstanbul), Dr. Mehmet Yardımcı (İstanbul), Dr. Haluk Berkol (İstanbul), Dr. Rifat Öztürkçine (İstanbul), Dr. Mustafa Bozoklar (İzmir), Dr. Mümin Kırlı (İzmir), Dr. Vedat Ali Özkan (Kayseri), Dr. Baha Müderrisoğlu (Konya), Dr. Vefa Tanır (Konya), Dr. Kamil Şahinoğlu (Manisa), Dr. Abdülkerim Saraçoğlu (Mardin), Dr. İ.Şevki Atasagun (Nevşehir) Dr. Nuri Bayar (Sakarya), Dr. Nazım İnebeyli (Sinop), Dr. Cevat Küçük (Trabzon), Dr. Reşat Zaloğlu (Trabzon), Dr. Mehmet Ali Göklü (Urfa), Dr. İ.Etem Karakapıcı (Urfa), Dr.Tarık Remzi Baltan (Zonguldak).

    12 Eylül askeri darbesinde sahnede Danışma Meclisi vardı. Çoğunluğu siyasi 38 idam kararı veren, askeri cuntadaki beş general tarafından beğenilerek seçilen çok sayıda hekimin bulunduğu meclis.

    Burada açık oylama ile ölüm cezalarını onaylayanlar hakkında da bilgi sahibiyiz. Kapalı oylamalarda kimin nasıl oy kullandığını bilemiyoruz, ancak 4 Mart 1982’de yapılan oylamada (İ.E.Coşkun, N.Vardar hakkında) Dr. Hamdi Açan, Dr. Halil Aydın Akaydın, Dr. Mehmet Akdemir, Dr. Zeki Çakmakçı, Dr. Utkan Kocatürk, Dr. Cavidan Tercan, Dr. Tandoğan Tokgöz ölüm cezalarına kabul oyu kullanmışlar, yine 3 Mayıs 1982’de yapılan açık oylamada ise (Ö.Yazgan, M.Kambur, R.Yukarıgöz, E.Yazgan hakkında) Dr. Türe Tunçbay çekimser kalırken, Dr. Hamdi Açan, Dr. Mehmet Akdemir, Dr. Zeki Çakmakçı, Dr. Utkan Kocatürk, Dr. Cavidan Tercan, Dr. Tandoğan Tokgöz, Dr. M.Rahmi Karahasanoğlu, Dr. Abdurrahman Yılmaz kabul oyu vermişler.

    Kaynak

  3. Onay verenler Allahtan korkmadılar mı. Vicdanları sızlamadı mı. O gül gibi çocukları ipe gönderdiler. Ne geçti ellerine. Geceleri rahat uyuyorlar mı acaba. Çocuklarının yüzüne bakarken idama gönderdikleri çocukların yüzlerini görüyorlar mı. Bu ne kadar merhametsizlik, acımasızlık. Kime ne yaptılar tek suçları ülkelerini ve halkını sevmeleri. Ona verenler ülkesini ve halkını sevmeyen insanlar. İlahi adelet diyorum. O çocukların annesi ve babası kadar acı çekerler inşallah.

  4. Suçsuz genç kültürlü düşünen insanları asma düşüncesini taşıyıp asılsın diyenler maalesef insan olamamış faşimi yüreklerinde taşıyan zavallı insanlardır yazık geleceklerine bıraktıkları insansizliklarina

  5. Ben kaymakam olarak DELİCE den geçmesine yeşil ışık yakmıştım. ÇERKLİDE DE silah tamircisine gidip silah tamir ettirdiler.Ne yazık ki ŞARKIŞLADA yakalandılar. Yakalatan da kaymakam bir arkdaştı.Bir tek bekçi yaralayıp bazı ufak banka soygunları yapmışlardı.YAZIK OLDU.

  6. İdam çok ağır olmuş, sonuçta kimseyi öldürmemişler. Tarihi bir ayıp. O dönemki siyasetçilerin cahilliği ve 10 ağızdan bir laf çıkarsa böyle oluyor .

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz