Avesta’da Hz.Muhammed ve İslamiyetle Zerdüştlüğün Ortak Noktaları

Zerdüştlük, en eski tek tanrılı dinlerinden biridir, kutsal kitaplarda ve çeşitli kaynaklarda mazdekçilik, mecusilik, zorastrianism gibi isimlerle bilinmektedir. Yaklaşık 3.500 yıl önce Zerdüşt tarafından İran’da kurulmuştur. MÖ 600 ve MS 650 yılları arası Pers İmparatorluğu’nun resmî dini olmuştur.

Kutsal kitapları Avesta ve Peygamberleri ise Zerdüş’tür. Tarihte Zerdüşt dininin yaratıcısı olan üç peygamberden bahsedilir. I. Zerdüşt yaklaşık olarak M.Ö 3000 yıllarında yaşayan Mahabat, II. Zerdüşt yaklaşık olarak M.Ö 2040 yıllarında yaşayan Haşeng (bunun Hz. İbrahim de olduğu söylenir), III. Zerdüşt ise M.Ö 660 yaşayan Zerdüşt’ün kendisidir. Haşeng Hz. İbrahim gibi tek tanrı inancını ortaya atmıştır. Öğretileri de birbirine benzemektedir. Bunun da yanında yaşadıkları coğrafyanın aynı olmasından dolayı Haşeng’in Hz. İbrahim olduğu düşünülmektedir.

Zerdüşt Kelimesinin Anlamı:
Zerdüşt’ün gerçek adı Zerdüşt Sipitma’ dır ve Zer: sarı deşt:(ova) tréj-keskin ışın-ra: (-e hali)- spi:beyaz tma: bize veren bizi ışınlayan bize yayılan anlamını taşımaktadır. Kelime olarak olarak Zerdüşt kelimesi (Zoroaster), Zarathustra ‘nın Yunanca karşılığıdır (Zarath: güzel, doğru; üstra: develer demektir). Güzel develere sahip olan anlamını da ifade eder.

Ateşe Tapma ve Ahura Mazda:
Zerdüştlükteki tanrı figürünün ismi olan Ahura Mazda veya ahur: Farsça sözlüklerde de “ışık” veya “nur” anlamındadır. Yine Kürtçe’de de ahur kelimesinin bir versiyonu olan “agır” ateş anlamında kullanılmaktadır. Ateşe tapınma hikayesindeki ateş aslında tanrının nurudur. İslamiyet’teki Allah ve Nur kavramlarına benzer. Hatta Nur Süresi 35 ayette “Allah Azze ve celle, göklerin ve yerin Nur’udur. O’nun nurunun misali, içinde lamba bulunan bir kandillik gibidir …” denilmektedir. Allah’ın nurdan yaratılması fikriyle eş olarak Zerdüştlükte ise Ahura Mazda’nın nurdan olduğu kabul edildiğinden “ateş” kutsanıyor. (ateşe tapına veya şeytana tapma söylemlerinin sebebi de budur)

Kuran’da Zerdüştlük:
İslami kaynaklara Zerdüştlük, Mecusilik veya Mencusilik olarak geçmiştir.”Muhtemelen bu, Ateş kültlerinde ruhban sınıfının yaptığı Magus denilen ayinden kaynaklanmaktadır. Magus ismi, Perslerin üyelerini belirten Latince bir kelimedir. Farsçadaki şekliyle Arapçaya geçerken bu kelimenin Mecus olması kuvvetle muhtemeldir.” Kuran’da Hac Suresi 17. Ayette “Şüphesiz, iman edenler, Yahudiler, Sâbiîler, Hıristiyanlar, Mecûsiler ve Allah’a ortak koşanlar var ya; Allah, kıyamet günü onların aralarında mutlaka hüküm verecektir. Çünkü Allah, her şeye şahittir.” Yahudilik,Hristiyanlık gibi semavi dinlerle birlikte anılıyor olması, Zerdüştlüğün de aslında ilahi bir din kabul edildiğinin kanıtıdır. Hatta ehli kitap Hristiyan ve Yahudilerden alınan cizyenin Zerdüştlerden de alındığını Abdurrahman b. Avf  aktarmıştır. Yine İslam orduları İran’ı fethederken Zerdüştlerle karşılaşılıyor ve esir olan bir Zerdüştiye nasıl muamele yapılacağı bilinmiyor. Bunun üzerine Hz. Ömer’e gelip soran bir sahabeye Hz.Ömer “Hz.Muhammed’te işittim, onlara da ehli kitap gibi davranın”  demiştir.

Avesta’da Hz.Muhammed:
Avesta’nın bir bölümü olan Yasht, 13, XXVIII, 129’da, putları kıracak olan Saoşyant adında biri ve Astuat-erata’nın geleceği haber verilmiştir. İslami yorumlara göre Saoşyant, ‘âlemlere rahmet’ anlamına gelir ve Hz.Muhammed’i anlatır. ‘Astuat-erata’ ifadesi de ‘bütün halkları tutan veya bir araya getiren’ anlamında Hz. Muhammed’le bağlantılanır.

Zerdüştlük ve İslamiyet’in ortak noktaları:
-Beş vakit namaz farzdır.
-Cennet Cehennem kavramları vardır.
-İslamiyette Sırat köprüsü, Zerdüştlükte ise Cinvat köprüsü vardır.
-Allah her şeyden üstündür, Ahura Mazda her şeyden üstündür
-Miraç her iki dinde de vardır. (miraca çıktıktan sonra cennet cehennem gösterilmiştir ve namaz farz kılınmıştır her ikisinde de)
-Mehdi ve Mesih inanışları ortaktır.
-Miraç’ta cennet cehennem gösterildi.
-Mağarada Cebrail adlı melek vahiy getirdi, mağara da Vohumenah adlı melek vahiy getirdi.

İbrahim Tekpinar

1 Yorum

  1. Vahiy kısmını yanlış yazmışsınız. Yasna da geçen bölümün anlatısına göre nehir kıyısında vahiy alır. Lütfen düzeltelim.

Cevap Ver

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz